(upd 16:25) Νέα άνοδο κατά 13,7% θα καταγράψει αύριο Τετάρτη η χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία θα αγγίξει τα 229,84 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Η αυριανή «επίδοση» κινείται σε υψηλότερα επίπεδα ακόμη και από τις μεγαλύτερες ημερήσιες τιμές που είχαν καταγραφεί κατά την περιφερειακή κρίση του περασμένου καλοκαιριού.
Αποδίδεται σε σημαντικό βαθμό στην ακόμη μικρότερη συμμετοχή των ΑΠΕ στο μίγμα, λόγω του συνδυασμού συννεφιάς και άπνοιας. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας, η συμμετοχή των ανανεώσιμων θα αγγίξει αύριο το 14,7%, ελάχιστα παραπάνω από το μερίδιο του λιγνίτη (14,48%). Ως συνέπεια, το ποσοστό των μονάδων αερίου θα κινηθεί σε υψηλά επίπεδα, αγγίζοντας το 55,92%.
Αν και αύριο θα κινηθεί σε υψηλά επίπεδα σχεδόν όλη η Γηραιά Ήπειρος, οι μεγαλύτερες αυξήσεις εντοπίζονται στις αγορές της Κεντρικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Έτσι, το νέο αυτό ράλι αποκτά πιο περιφερειακά χαρακτηριστικά, παραπέμποντας περισσότερο στη «μίνι» ενεργειακή κρίση του καλοκαιριού. Ενδεικτικά, η αγορά της Ουγγαρίας εκτινάσσεται στα 355,32 €/MWh (με άνοδο 16%), της Ρουμανίας και της Αυστρίας στα 320,35 €/MWh (με αύξηση 19,3%) και της Αυστρίας στα 228,75 €/MWh με άλμα 42,4%.
Νωρίτερα το Insider.gr έγραφε:
Σε επίπεδα που είχαν να εμφανιστούν από τη «μίνι» ενεργειακή κρίση του καλοκαιριού, επιστρέφει σήμερα η εγχώρια χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σπάζοντας το φράγμα των 200 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Πιο συγκεκριμένα, θα διαμορφωθεί στα 202,22 ευρώ ανά MWh, όταν η μεγαλύτερη ημερήσια τιμή στο διάστημα Ιούλιος-Σεπτέμβριος είχε κινηθεί στα 219 ευρώ ανά MWh.
Σε ημερήσια βάση, η σημερινή επίδοση είναι ενισχυμένη κατά 16%, ενώ το άλμα μέσα στο τελευταίο 48ωρο ξεπερνά το 80%. Επίσης, όπως και στη «μίνι» ενεργειακή κρίση, οι τιμές εκτροχιάζονται κατά τις απογευματινές ώρες, φλερτάροντας με τα 500 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Ωστόσο, μία σημαντική διαφορά από το καλοκαίρι είναι πως η ανάφλεξη αφορά αυτή τη φορά τις χονδρεμπορικές αγορές σχεδόν όλης της «Γηραιάς Ηπείρου», και όχι μόνο εκείνες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Είναι ενδεικτικό ότι η γερμανική αγορά εκτινάσσεται σήμερα κατά 36,4% (στα 166,12 €/MWh) και η αυστριακή κατά 28,6% (στα 160,68 €/MWh), αν και οι υψηλότερες τιμές εντοπίζονται και πάλι στις ανατολικότερες χώρες.
Χαρακτηριστικότερα παραδείγματα είναι η Ουγγαρία (306,33 €/MWh με άνοδο 36,8%) και η Ρουμανία (268,45 €/MWh με άλμα 35,8%). Εξαίρεση από την πανευρωπαϊκή εικόνα αποτελούν μόνο Ισπανία και Πορτογαλία (63,7 €/MWh) και Γαλλία (103,74 €/MWh με αύξηση μόλις 3,9%).
Παροδικό φαινόμενο
Παράγοντες του κλάδου που μίλησαν στο Insider επισημαίνουν ότι στην περίπτωση της Ελλάδας η σημερινή «επίδοση» θα πρέπει να αποδοθεί κατ' αρχάς στη μειωμένη παραγωγή ΑΠΕ, η οποία σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Αθηνών περιορίζεται στο 24,24%, με συνέπεια η συμμετοχή του αερίου να ενισχυθεί στο 52,08%.
Ο παράγοντας αυτός συνδυάστηκε με ελαφριά άνοδο της εγχώριας ζήτησης και κυρίως με τις υψηλές τιμές στη «γειτονιά» μας, με συνέπεια η εγχώρια αγορά να παρασυρθεί προς τα πάνω, μέσω των εξαγωγών.
Όσον αφορά την αύξηση σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, τα ίδια στελέχη σημειώνουν ότι τα θεμελιώδη της αγοράς (δηλαδή οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν την προσφορά και τη ζήτηση) δεν δικαιολογούν τη διατήρηση αυτών των τιμών σε αυτά τα ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα. Έτσι, εκτιμούν ότι το φαινόμενο είναι παροδικό και πως αργότερα μέσα στον μήνα θα αποκλιμακωθούν οι αγορές στη «Γηραιά Ήπειρο» (μεταξύ των οποίων και η ελληνική).
Τουλάχιστον 25% πάνω η ελληνική αγορά τον Νοέμβριο
Καθώς ωστόσο το ράλι θα έχει αφήσει «αποτύπωμα» στη μηνιαία τιμή, αλλά και το γεγονός ότι οδεύουμε πλέον προς τον χειμώνα, η αποκλιμάκωση δεν θα σημαίνει επιστροφή των χονδρεμπορικών τιμών στα δεδομένα του Οκτωβρίου. Με δείκτη τα προθεσμιακά συμβόλαια για τον Νοέμβριο, ο τρέχων μήνα αναμένεται να κλείσει τουλάχιστον 25% πάνω από τον περασμένο μήνα, δηλαδή πάνω από 113-115 ευρώ ανά Μεγαβατώρα.
Αν επιβεβαιωθούν τα προθεσμιακά συμβόλαια, τότε μόνο στην περίπτωση που οι προμηθευτές προχωρήσουν σε γενναία αύξηση των εκπτωτικών πολιτικών τους, δεν θα υπάρξουν αυξήσεις στα πράσινα τιμολόγια του Νοεμβρίου της τάξης ακόμη και του 30%. Ελαφρώς μικρότερες, αλλά σε ποσοστά πάνω του 20%, αναμένεται να είναι οι ανατιμήσεις και στα ex-post κίτρινα συμβόλαια για τον Οκτώβριο.
Έλλειψη σε «νερά»
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τα στελέχη του κλάδου, τα θεμελιώδη των αγορών δεν δικαιολογούν όχι μόνο τη διατήρηση του ράλι, αλλά και την εκτίναξη των τιμών σε διψήφια ποσοστά μέσα σε ένα 24ωρο. Όπως προσθέτουν, η αλήθεια είναι πως η παραγωγή των ΑΠΕ κινείται σε χαμηλά επίπεδα σε όλη τη «Γηραιά Ήπειρο», ενώ η πτώση του υδραργύρου στη Βόρεια Ευρώπη έχει αυξήσει ελαφρώς τη ζήτηση για ρεύμα.
Ωστόσο, οι δύο αυτοί παράγοντες δεν έχουν μεταβληθεί σε τέτοιο βαθμό το τελευταίο 24ωρο, ώστε να καθιστούν εύλογες τις τόσο μεγάλες και απότομες αυξήσεις στις αγορές. Κι αυτό γιατί την ίδια στιγμή καταγράφεται επαρκής προσφορά φυσικού αερίου - η μείωση των θερμοκρασιών έχει ως συνέπεια να έχει ξεκινήσει μεν η άντληση καυσίμου από τις αποθήκες, με το απόθεμά τους ωστόσο να έχει μειωθεί κατά μόλις 2%.
Έτσι, δεν δικαιολογείται το γεγονός ότι χθες το αέριο στο TTF άγγιξε τα 44 ευρώ ανά Μεγαβατώρα. Επίσης, τα επιμέρους προβλήματα στη διαθεσιμότητα μονάδων και ηλεκτρικών διασυνδέσεων δεν είναι τέτοια που να δημιουργούν προβλήματα στην κάλυψη της ζήτησης.
Η μόνη ίσως δομική «ευπάθεια» του ευρωπαϊκού ηλεκτρικού συστήματος είναι η γενικευμένη ανεπάρκεια υδροηλεκτρικών αποθεμάτων, η οποία πλέον «αγγίζει» και την Αυστρία. Επομένως, η έλλειψη «νερών» έχει ως συνέπεια να μην μπορούν να περιοριστούν οι αυξήσεις των χονδρεμπορικών τιμών το απόγευμα, όταν «σβήνουν» τα φωτοβολταϊκά.
Νευρικότητα στις αγορές
Επίσης, σημαντική είναι η έλλειψη μονάδων αποθήκευσης πανευρωπαϊκά – και ειδικά μονάδων αποθήκευσης μακράς διάρκειας, δηλαδή αντλησιοταμιευτικών έργων. Αν υπήρχε επάρκεια σε υποδομές αυτής της τεχνολογίας, τότε τις προηγούμενες εβδομάδες που επικρατούσε υψηλό αιολικό δυναμικό, και οι χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας είχαν καταρρεύσει, θα μπορούσε να είχε δημιουργηθεί σημαντικό απόθεμα ηλεκτρικής ενέργειας, για να αξιοποιηθεί στην τωρινή συγκυρία.
Ο βασικότερος λόγος της απότομης ανόδου, όπως σημειώνουν οι άνθρωποι του κλάδου, θα πρέπει να αποδοθεί στη νευρικότητα που δείχνουν οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, ξεκινώντας από το προηγούμενο καλοκαίρι. Ως συνέπεια, στο δεύτερο μισό του έτους οι αγορές χαρακτηρίζονται από πολύ υψηλή μεταβλητότητα (volatility), με αιφνίδιες εκτινάξεις χωρίς κάποια εμφανή μείζονα αιτία.
Στην παρούσα συγκυρία, εκτιμάται πως ένας λόγος που μπορεί να πυροδότησε τη νευρικότητα είναι το επικείμενο κύμα κακοκαιρίας που, σύμφωνα με τις μετεωρολογικές προγνώσεις, αναμένεται να ενσκήψει από την επόμενη εβδομάδα στην Ευρώπη. Κάτι που θα σήμαινε περαιτέρω ενίσχυση της ζήτησης τόσο για αέριο όσο και για ρεύμα.
