Θέμα ημερών είναι η ενεργοποίηση από το ΥΠΕΝ της πρώτης φάσης του προγράμματος «Απόλλων», ώστε χάρις στην παραγωγή ΑΠΕ να «κλειδώσουν» σε χαμηλά επίπεδα, και για τουλάχιστον μία 20ετία, οι τιμές ρεύματος για τους περίπου 130.000 δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου Α (ΚΟΤ Α).
Σύμφωνα με πληροφορίες του Insider, είναι πλέον έτοιμη η Υπουργική Απόφαση που απαιτείται για την υλοποίηση της πρώτης φάσης. Ως συνέπεια, πλέον απομένει πλέον μόνο η υπογραφή της, για να δημοσιευθεί και έτσι να μπει και επίσημα στη γραμμή αφετηρίας. Κάτι που αναμένεται να γίνει το αργότερο την επόμενη εβδομάδα.
Μεταξύ άλλων, η Υπουργική Απόφαση θα περιγράφει τους όρους διεξαγωγής από τη Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΑΕΥ) του διαγωνισμού για την ανάπτυξη του «πράσινου» χαρτοφυλακίου. Για να κερδηθεί πάντως χρόνος, η ΡΑΑΕΥ έχει ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζει την προκήρυξη, καθώς έχει ενημερωθεί ανεπίσημα για την «αρχιτεκτονική» της δημοπρασίας.
Χρέωση 3 – 3,5 λεπτά ανά kWh
Όπως έχει αναδείξει το Insider, η φόρμουλα υλοποίησης της πρώτης φάσης του προγράμματος αναπροσαρμόστηκε στην πορεία, με συνέπεια η μείωση του ενεργειακού κόστους των κοινωνικά ευάλωτων να γίνει με παρόμοιο «σχήμα» με το τιμολόγιο «ΓΑΙΑ» των αγροτών. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως θα «κλειδώσει» μία σταθερή και χαμηλή χρέωση -ύψους 3 με 3,5 λεπτών του ευρώ ανά κιλοβατώρα- με την οποία θα χρεώνονται οι δικαιούχοι του ΚΟΤ Α.
Όπως είναι γνωστό, αυτή τη στιγμή στους δικαιούχους του ΚΟΤ Α παρέχεται έκπτωση 7,5 λεπτών ανά κιλοβατώρα, στο οικιακό τιμολόγιο που έχουν επιλέξει. Επομένως, καταβάλλουν τελική τιμή 3 λεπτών ανά κιλοβατώρα μόνο στις περιπτώσεις που η «γενική» χρέωση αυτού του τιμολογίου κινείται στα 10,5 λεπτά.
Συγκριτικά με την αρχική προσέγγιση, η λύση που τελικά προκρίθηκε έχει το πλεονέκτημα ότι θωρακίζει τους κοινωνικά ευάλωτους από ενδεχόμενες μελλοντικές κρίσεις. Κι αυτό γιατί παγιώνει τις χρεώσεις, ανεξάρτητα από το ύψος στο οποίο μπορεί να κινείται ανά πάσα στιγμή η χονδρεμπορική αγορά.
«Πράσινο» ρεύμα από το καλοκαίρι του 2026
Η αλλαγή αυτή σημαίνει ότι η αξιοποίηση της παραγωγής των ΑΠΕ θα γίνει με την υπογραφή εικονικών μακροχρόνιων συμβάσεων αγοραπωλησίας (virtual PPAs) ανάμεσα στους ιδιοκτήτες των έργων και προμηθευτές ρεύματος. Το χαρτοφυλάκιο που θα χρειαστεί αθροίζει συνολική ισχύ περί τα 400 MW, με τα έργα να προσθέσουν επίσης μπαταρίες.
Οι μονάδες αποθήκευσης θα επιδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης, με ένα κονδύλι 100 εκατ. ευρώ. Η εμπλοκή του Ταμείου Ανάκαμψης σημαίνει ότι τα έργα θα πρέπει να είναι έτοιμα το αργότερο τον Ιούνιο του 2026, σηματοδοτώντας την έναρξη εφαρμογής της πρώτης φάσης του προγράμματος.
Τα έργα θα προκριθούν από τον διαγωνισμό της ΡΑΑΕΥ, με κριτήριο το μικρότερο εγγυημένο έσοδο που θα διεκδικήσουν για την υπαγωγή τους στο πρόγραμμα. Η δημοπρασία θα προβλέπει πως τουλάχιστον το 30% του χαρτοφυλακίου θα απαρτίζεται από αιολικά πάρκα, ωστόσο οι χρόνοι ολοκλήρωσης των αιολικών καθιστούν αμφίβολο το αν θα μπορέσει να επιτευχθεί η ποσόστωση. Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση των δικαιούχων θα εκπροσωπείται από την Ενεργειακή Κοινότητα Πολιτών που έχει συστήσει που έχει ιδρύσει η Ελληνική Εταιρεία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης (ΕΕΤΑΑ).
Προς τον Ιούνιο η εκκίνηση για τους Δήμους
Την ίδια στιγμή, το ΥΠΕΝ έχει ξεκινήσει την προεργασία για τη δεύτερη φάση του «Απόλλων», για τη μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας των ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, των ΔΕΥΑ και των ΓΟΕΒ/ΤΟΕΒ. Στόχος είναι η δεύτερη φάση να μπει κι αυτή στην αφετηρία το επόμενο καλοκαίρι, με το υπουργείο να «φουλάρει» τις σχετικές διαδικασίες μόλις δρομολογηθεί το σκέλος του προγράμματος για τους ΚΟΤ Α.
Για να «τρέξει» η δεύτερη φάση, έχουν ήδη συσταθεί οι απαραίτητες 13 Ενεργειακές Κοινότητες (μία για κάθε Περιφέρεια). Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι από τους Δήμους υπάρχει καθυστέρηση στην αποστολή των στοιχείων που χρειάζονται -και πιο συγκεκριμένα τα στοιχεία των παροχών των εγκαταστάσεών τους όπως και οι καταναλώσεις τους- για να προσδιοριστεί πόσες μονάδες ΑΠΕ είναι απαραίτητο να υλοποιηθούν για τις ενεργειακές ανάγκες κάθε Περιφέρειας.
Το ΥΠΕΝ προχώρησε πρόσφατα σε παράταση κατά 45 ημέρες της προθεσμίας αποστολής των στοιχείων, η οποία πλέον εκπνέει στις 15 Απριλίου. Πάντως από το υπουργείο διαμηνύεται πως πρόκειται για την τελευταία παράταση που δίνεται, κάτι που σημαίνει ότι όσοι Δήμοι δεν την τηρήσουν θα βρεθούν εκτός του «Απόλλων».
Δύο εναλλακτικές
Εκτιμάται ότι μόλις γίνουν διαθέσιμα τα στοιχεία, θα χρειαστούν περίπου δύο μήνες για να σχεδιαστεί σε κάθε λεπτομέρεια η δεύτερη φάση και να αρχίσουν να «τρέχουν» οι διαγωνισμοί για τις ΑΠΕ. Προβλέπεται πως θα διεξαχθούν 13 δημοπρασίες, μία για κάθε Περιφέρεια.
Στην περίπτωση των ΟΤΑ αναμένεται να είναι ενισχυμένο το χαρτοφυλάκιο των αιολικών, καθώς δεν θα υπάρχει χρονικός περιορισμός για την υλοποίηση των έργων που θα προκριθούν. Όσον αφορά τη φόρμουλα μείωσης του ενεργειακού κόστους, το υπουργείο δεν έχει καταλήξει ποια λύση θα επιλεγεί. Μία εναλλακτική είναι να υιοθετηθεί η ίδια λύση με τους ΚΟΤ -δηλαδή η παροχή μίας σταθερής και χαμηλής χρέωσης- με τους παραγωγούς ΑΠΕ να συνάπτουν virtual PPAs με προμηθευτές.
Η άλλη λύση είναι να προκριθεί η προσέγγιση με την οποία σχεδιάστηκε αρχικά το πρόγραμμα – δηλαδή η κάλυψη με μηδενική χρέωση ενός σημαντικού ποσοστού (στα επίπεδα του 50%) της κατανάλωσης των ΟΤΑ και των γεωργικών οργανισμών. Σε αυτό το σενάριο, θα αξιοποιηθεί η «συνταγή» του virtual net-billing (εικονικός ταυτοχρονισμένος συμψηφισμός).
