«Ο Απρίλιος θα είναι μήνας ζυμώσεων». Την απάντηση αυτή έδωσε στο insider.gr στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών, όταν ρωτήθηκε για το πότε θα αποκρυσταλλωθούν οι νέες αντικειμενικές αξίες που θα αποτελέσουν τη βάση υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ για το 2018.
Η απάντηση συνεπάγεται πως το όλο θέμα θα ξεκαθαρίσει το Μάιο, όταν και θα επιστρέψουν στην Αθήνα τα κλιμάκια των θεσμών. Αυτό διότι η αναθεώρηση των αντικειμενικών αξιών δεν είναι μόνον μια τεχνική άσκηση, αλλά έχει και πολιτικό περιεχόμενο.
Αυτό προκύπτει αβίαστα από τα γεγονότα. Οι εκτιμητές ακινήτων στους οποίους ανέθεσε το υπουργείο Οικονομικών να εισηγηθούν τις νέες τιμές ζώνης γνωμοδότησαν πως πρέπει να υπάρξουν αυξήσεις για το 60% των περιοχών, μειώσεις στο 23% ενώ για το 17% των περιοχών προτείνουν να μην γίνει καμία μεταβολή.
Αλλά εάν αυτές οι εισηγήσεις γεννούσαν αποδεκτές τότε ο ΕΝΦΙΑ θα εκτινασσόταν και αυτό θα δημιουργούσε πολιτικό πρόβλημα στην κυβέρνηση, ειδικά όταν νοικοκυριά και επιχειρήσεις λάμβαναν στα χέρια τους τα εκκαθαριστικά του φόρου. Αυτή την «άσκηση ισορροπίας» και συγκερασμού μεταξύ των εισηγήσεων των εκτιμητών και του στόχου είσπραξης 2,65 δισ. ευρώ καλείται να τρέξει η δευτεροβάθμια επιτροπή που έχει συσταθεί στο υπουργείο Οικονομικών.
Στο τραπέζι βρίσκονται τρία σενάρια για το τι μέλλει γενέσθαι με τις αντικειμενικές αξίες και τον ΕΝΦΙΑ:
-Το πρώτο σενάριο για το οποίο δεν έχουν ακόμη βολιδοσκοπηθεί οι θεσμοί αναφέρει πως και ο εφετινός ΕΝΦΙΑ θα υπολογιστεί με βάση τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες και όχι τις νέες τιμές. Αυτό πάντως δεν είναι συμβατό με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας που έχει ζητήσει ο φόρος να υπολογιστεί με τις νέες φορολογητέες αξίες.
- Το δεύτερο σενάριο προβλέπει πως το υπουργείο Οικονομικών θα προχωρήσει σε επιλεκτικές αυξομειώσεις στις αντικειμενικές τιμές ώστε να μην αλλάζουν τα κλιμάκια υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Για παράδειγμα σε περιοχές με σημερινή τιμή ζώνης 600 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο οι νέες αξίες δεν θα ξεπεράσουν τα 750 ευρώ για να παραμείνει ο ΕΝΦΙΑ στα 2,8 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Δηλαδή, η τιμή ζώνης του ακινήτου μπορεί να αυξάνεται αλλά δεν αλλάζει ο φόρος που θα κληθεί να πληρώσει ο ιδιοκτήτης ακινήτου.
- Το τρίτο σενάριο προβλέπει να μην πειραχθεί ο κύριος φόρος και να μεταφερθεί το βάρος στο συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος επιβάλλεται στους ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία άνω των 200.000 ευρώ. Η κίνηση αυτή θα οδηγήσει στη μείωση του ΕΝΦΙΑ τόσο στις φθηνές περιοχές όσο και στις ακριβές και θα προκύψει ένα κενό 500 εκατ. ευρώ που θα καλυφθεί μέσω του συμπληρωματικού φόρου.
Σε κάθε περίπτωση οι νέες αντικειμενικές αξίες αναμένεται να αλλάξουν τον χάρτη της κτηματαγοράς και το φορολογικό τοπίο. Θα φέρουν να πάνω κάτω στις μεταβιβάσεις και θα προκαλέσουν ντόμινο αλλαγών στους εξής 20 φόρους και τέλη που επιβαρύνουν τα ακίνητα:
1. Ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα από εκμίσθωση/δωρεάν παραχώρηση χρήσης ακινήτου.
2. Τεκμαρτό εισόδημα ιδιοχρησιμοποίησης επαγγελματικής στέγης.
3. Τεκμήριο διαβίωσης σε ιδιόκτητη ή μισθωμένη πρώτη και δευτερεύουσα κατοικία.
4. Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων ανά περιουσιακό στοιχείο.
5. Συμπληρωματικός φόρος επί συνόλου περιουσίας- αφορολόγητο ποσό 200.000 ευρώ.
6. Δημοτικό Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ).
7. Φόρος Ακίνητης Περιουσίας Υπεράκτιων Εταιριών.
8. ΦΠΑ στην αγορά νεόδμητων κτισμάτων και στην αντιπαροχή.
9. Φόρος Μεταβίβασης/Χρησικτησίας Ακινήτων.
10. Επί του φόρου μεταβίβασης ακινήτων: Δημοτικός φόρος & Φόρος υπέρ Νομαρχιακών Ταμείων Οδοποιίας.
11. Φόρος Ανταλλαγής (- συνένωσης οικοπέδων).
12. Φόρος Διανομής Ακινήτων.
13. Δημοτικός φόρος μεταβίβασης ακινήτων.
14. Αναλογικό τέλος μεταγραφής μεταβιβαστικών συμβολαίων.
15. Φόρος Κληρονομιάς ή Γονικής Παροχής ακινήτων.
16. Φόρος Δωρεάς ακινήτων.
17. Αναλογικό τέλος μεταγραφής δωρεών και γονικών παροχών.
18. Αναλογικό τέλος κτηματογράφησης προς το Ελληνικό Κτηματολόγιο.
19. Πολεοδομικά πρόστιμα κατασκευής ή διατήρησης αυθαιρέτων.
20. Εισφορές σε γη και χρήμα για ένταξη σε σχέδια πόλεων.