Οι εξελίξεις στην Ιταλία ήρθαν να επιβεβαιώσουν όσους το τελευταίο διάστημα υποστήριζαν πως οι αποφάσεις του Eurogroup για το ελληνικό χρέος είναι ένα απλό «μπάλωμα» που δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους και δεν απομακρύνει τους κινδύνους για τη χώρα.
Χθες η απόδοση του ιταλικού δεκαετούς ομολόγου ανήλθε έως το 3,38% με τη διαφορά απόδοσης (spread) έναντι του γερμανικού δεκαετούς χρεογράφου να διαμορφώνεται στις 311 μονάδες βάσης. Η εκτίναξη των αποδόσεων των ιταλικών ομολόγων οδήγησε την απόδοση του ελληνικού δεκαετούς ομολόγου έως το 4,96% με το spread να διαμορφώνεται στις 467 μονάδες βάσης στα υψηλότερα επίπεδα από τον προηγούμενο Δεκέμβριο.
Στη βάση αυτή ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μιλώντας χθες στο ΣΕΒ υποστήριξε μεν πως «η συμφωνία – πλαίσιο του περσινού Ιουνίου είναι η σωστή βάση που περιμένει την κατάλληλη εξειδίκευση», ωστόσο προσέθεσε πως οι αποφάσεις που θα ληφθούν για το ελληνικό χρέος «πρέπει να ανταποκρίνονται στις προκλήσεις και τις ανάγκες της περιόδου και να θωρακίζουν την ελληνική οικονομία από αναταράξεις που δεν οφείλονται σε μας αλλά σε εξωγενείς παράγοντες».
Την ίδια θέση έχουν εκφράσει από τα μέσα Απριλίου οκτώ διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί σε έκθεση που κατήρτισαν για το ελληνικό χρέος και δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο Peterson (Peterson Institute for International Economics) της Ουάσιγκτον.
Η έκθεση που υπογράφουν οι Μπάρι Άιχενγκριν, Τζέρομιν Ζετελμάγιερ, Αιμίλιος Αυγουλέας, Μιγκέλ Μαδούρο, Ούγκο Πανίτζα, Ρίτσαρντ Πόρτες, Μπεατρις Βέντερ ντι Μάουρο και ο Τσάρλς Γούιμπλοστζ ξεκαθαρίζει πως εάν δεν υπάρξουν πιο ριζικές αποφάσεις από την ευρωζώνη για την Ελλάδα, από αυτές που έχουν ήδη ληφθεί, μέχρι τα τέλη του 2020 θα έχει καταστεί ξανά εμφανές ότι η δυναμική του ελληνικού χρέους είναι μη βιώσιμη.
Η έκθεση της «Επιτροπής Σοφών για το χρέος» -όπως την αποκάλεσαν διεθνή ΜΜΕ- συγκέντρωσε την προσοχή επενδυτικών οίκων και ακαδημαϊκών κέντρων. Δεν είναι τυχαίο πως στις 4 Μαΐου παρουσιάσθηκε σε επενδυτές στα κεντρικά γραφεία της Goldman Sachs στο Λονδίνο και στις 11 Μάιου παρουσιάσθηκε στο διεθνές συνέδριο του Ινστιτούτου του Πανεπιστήμιου της Ευρώπης στη Φλωρεντία.
Οι διακεκριμένοι ακαδημαϊκοί αναφέρουν στην μελέτη τους πως εάν η Ελλάδα εξέλθει από το σημερινό πρόγραμμα χωρίς να υπάρξουν πρόσθετες παρεμβάσεις για το χρέος -πέραν από τα μέτρα που έχει αποφασίσει έως σήμερα το Eurogroup-, τότε η δυναμική των πραγμάτων θα οδηγήσει είτε σε ένα νέο «κούρεμα» των ομολόγων που κατέχει ο ιδιωτικός τομέας, σε νέο PSI, ή σε νέα διάσωση της Ελλάδος με χρήματα του επίσημου τομέα.
Ενδεικτικά αναφέρουν πως εάν δεν ληφθούν σήμερα οι κατάλληλες αποφάσεις για το χρέος στο τέλος του 2020, δηλαδή σε 19 μήνες, το κόστος αποκατάστασης της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους θα είναι πολύ υψηλότερο από ό, τι σήμερα, διότι θα έχει συσσωρευτεί ένα μεγάλο νέο απόθεμα δαπανηρών χρεών προς τον ιδιωτικό τομέα. «Αυτά τα χρέη θα πρέπει είτε να αναδιαρθρωθούν είτε να καλυφθούν από τον επίσημο τομέα», τονίζουν σχετικά.
Οι ακαδημαϊκοί προεξοφλούν πως χωρίς να υπάρξει κατάλληλη υποστήριξη μέσω μιας προκαταβολικής μείωσης του χρέους η Ελλάδα δεν θα πετύχει τους δημοσιονομικούς στόχους που της έχει θέσει η ευρωζώνη δηλαδή τη καταγραφή πρωτογενών πλεονασμάτων 2% του ΑΕΠ έως το 2060, κάτι που θα εκτροχιάσει το πρόγραμμα, ειδικά μετά το 2030.
Στη βάση αυτή αναφέρουν πως οι εναλλακτικές που υπάρχουν είναι συγκεκριμένες. Είτε η Ελλάδα να εξακολουθήσει να δανείζεται φθηνά από τον ESM, κάτι που σημαίνει πως θα παραμείνει για μεγάλο διάστημα εξαρτημένη από τα δανειακά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης, είτε η ευρωζώνη θα δεσμευθεί στο τέλος του τρέχοντος προγράμματος πως θα παράσχει πρόσθετη ελάφρυνση χρέους, δηλαδή πέραν εκεινης που έχει ήδη εγκρίνει το Eurogroup. «Το χρονοδιάγραμμα και οι όροι απομείωσης του χρέους θα πρέπει να είναι σαφείς για να ελαχιστοποιηθεί το κόστος δανεισμού της Ελλάδος από τις αγορές και συνεπώς να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες να λειτουργήσει η ελάφρυνση του χρέους», σημειώνεται στην έκθεση.
Κατά την «Επιτροπή Σοφών» αυτή η πρόσθετη ελάφρυνση του χρέους θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αναδιάρθρωση των διμερών δανείων που είχαν παράσχει τα κράτη της ζώνης του ευρώ στην Ελλάδα το 2010 (GLF), μέσα από την επέκταση των ωριμάνσεων και την αναβολής της πληρωμής τοκοχρεολυσίων.
Αυτές θα ήταν λύσεις που εκτός από την Ελλάδα θα θωρακίζουν και την ίδια την Ευρώπη από την ανατροφοδότηση και τον ανακυκλισμό της ελληνικής κρίσης. Το ΔΝΤ το γνωρίζει αυτό και στη βάση αυτή επιμένει σε μεγαλύτερη ελάφρυνση του ελληνικού χρέους με καθαρές και αυτόματες διαδικασίες, κάτι στο οποίο ωστόσο εξακολουθεί να αντιτίθεται το Βερολίνο.
