Ροή
Το μέλλον της γεωργίας στην Ευρώπη μετά τις κλιματικές αλλαγές αναμένεται να είναι περίπλοκο και γεμάτο προκλήσεις, αλλά σίγουρα θα έχει ευκαιρίες για νέες καινοτομίες. Άλλωστε, κάθε νέα κρίση δημιουργεί ευκαιρίες. Μερικές βασικές πτυχές που θα μπορούσαν να καθορίσουν το μέλλον της γεωργίας στην Ευρώπη είναι οι παρακάτω:
Αλλαγές στις κλιματολογικές συνθήκες.
Η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά τις θερμοκρασίες, τη βροχόπτωση και τη συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων. Αυτό θα έχει άμεσες επιπτώσεις στις καλλιέργειες, τους χρόνους φύτευσης και συγκομιδής, καθώς και στις αποδόσεις των καλλιεργειών. Και στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια ζήσαμε έντονα καιρικά φαινόμενα σε διάφορες περιοχές της χώρας. Πρόσφατα είχαμε τις πλημμύρες που προκλήθηκαν από τις κακοκαιρίες Daniel, Elias και παλαιότερα από τον ΙΑΝΩ. Οι καταστροφές αυτές δεν έχουν αποκατασταθεί μέχρι και σήμερα που γράφεται αυτό το άρθρο.
Βελτίωση της ανθεκτικότητας των καλλιεργειών
Η ανάπτυξη και η χρήση νέων, ανθεκτικών στις κλιματικές αλλαγές ποικιλιών καλλιεργειών θα είναι κρίσιμη. Η γενετική μηχανική και η παραδοσιακή βελτίωση φυτών μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο σε αυτό το τομέα. Σίγουρα, θα δούμε τα επόμενα χρόνια ποικιλίες καλλιεργειών που θα απαιτούν λιγότερες ποσότητες νερού για να αναπτυχθούν και ενδεχομένως να είναι πιο ανθεκτικές στα έντονα καιρικά φαινόμενα.
Υιοθέτηση βιώσιμων γεωργικών πρακτικών
Οι αγρότες από την πλευρά τους, θα χρειαστεί να υιοθετήσουν πιο βιώσιμες πρακτικές, όπως η αμειψισπορά, η καλλιέργεια κάλυψης, η βιολογική γεωργία, η ολοκληρωμένη διαχείριση παρασίτων και άλλες παρόμοιες πρακτικές. Η διατήρηση της γονιμότητας του εδάφους και η προστασία της βιοποικιλότητας θα είναι κρίσιμες για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα της γεωργίας στο άμεσο μέλλον.
Χρήση τεχνολογίας και καινοτομίας
Όπως γράψαμε και στην αρχή του άρθρου, κάθε μεγάλη αλλαγή δημιουργεί και ευκαιρίες. Μια τέτοια είναι η ανάπτυξη και χρήση νέων τεχνολογιών. Η γεωργία ακριβείας, η χρήση drones, η τεχνητή νοημοσύνη και τα αυτόνομα συστήματα θα γίνουν όλο και πιο σημαντικά για τη διαχείριση των καλλιεργειών με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Τα δεδομένα και η ανάλυση τους θα βοηθήσουν τους αγρότες να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις με αποτέλεσμα να αυξάνεται η παραγωγικότητα των αγροτεμαχίων και των γεωργικών εκμεταλλεύσεων συνολικότερα, με την ελάχιστη δυνατή χρήση πόρων.
Διαχείριση των υδάτινων πόρων
Η κλιματική αλλαγή μπορεί να προκαλέσει ελλείψεις νερού ή ακανόνιστη κατανομή βροχοπτώσεων. Η βελτίωση της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, μέσω της εξοικονόμησης νερού και της χρήσης συστημάτων άρδευσης ακριβείας, θα είναι ζωτικής σημασίας. Μεγάλα αλλά και μικρότερα εγγειοβελτιωτικά έργα πρέπει να γίνουν σε περιοχές που εντοπίζονται προβλήματα. Στη χώρα μας, συζητήσεις για τέτοια έργα γίνονται χρόνια τώρα, ωστόσο λίγα είναι αυτά που βρίσκονται σε εξέλιξη ή έχουν ολοκληρωθεί.
Ευρωπαϊκές πολιτικές και χρηματοδότηση
Η πολιτική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέσω της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) και άλλων προγραμμάτων, θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τις δυνατότητες προσαρμογής και καινοτομίας. Η χρηματοδότηση για έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και οι επιδοτήσεις για βιώσιμες πρακτικές, θα παίξουν σημαντικό ρόλο. Σε όλη την Ευρώπη είχαμε εξελίξεις αλλά και έντονα καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής κρίσης. Είδη έχει ανακοινωθεί από την ΕΕ ότι:
- Θα μειωθούν άμεσα οι διοικητικοί έλεγχοι στο 50% για να μην επιβαρύνουν γραφειοκρατικά τους αγρότες,
- 98 δισεκατομμύρια ευρώ θα διατεθούν σε εθελοντικές δράσεις για την προώθηση των στόχων του περιβάλλοντος, του κλίματος και της καλής διαβίωσης των ζώων.
- Εκμεταλλεύσεις έκτασης μικρότερης των 100 στρεμμάτων δεν θα υφίστανται ελέγχους σχετικά με τη συμμόρφωση απαιτήσεων που προκύπτουν από την εφαρμογή της ΚΑΠ.
Η επιτυχία της ευρωπαϊκής γεωργίας να προσαρμοστεί στις κλιματικές αλλαγές θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των αγροτών, των ερευνητών, των πολιτικών και των κοινωνιών να συνεργαστούν και τελικά να επιτύχουν μια ευρύτερη αλλαγή στο γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα προς όφελος όλων.
