Στον ένα χρόνο από τις εκλογές που κέρδισε ξανά ο Πρόεδρος της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, τα πράγματα ίσως δεν πάνε τόσο καλά όσο νόμιζε στην αρχή. Έχουν γίνει πολλά βήματα, κυρίως ως προς τις σχέσεις με τη Ρωσία, αλλά στο διεθνές επίπεδο, το καθεστώς Λουκασένκο δέχεται πλήγματα.
Το πιο πρόσφατο αφορά τη δημιουργία μιας "τεχνητής" προσφυγικής κρίσης μέσα στα ευρωπαϊκά σύνορα, από τη Λευκορωσία στη Λετονία. Τη Δευτέρα, η Λετονία ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα σύνορά της με τη Λευκορωσία και ότι θα φτιάξει ένα φράχτη για να σταματήσει τη ροή προσφύγων από την Λευκορωσία, την οποία χαρακτήρισε ως «υβριδικό πόλεμο». Τα νούμερα είναι αφοπλιστικά. 81 άτομα πέρασαν τα σύνορα με τη Λετονία το 2020 και πάνω από 4.000 τον τελευταίο μήνα, οι περισσότεροι προερχόμενοι από το Ιράκ.
Δεν είναι μόνο η Λετονία, η οποία δέχεται τις προσφυγικές ροές που "σπρώχνει" η Λευκορωσία. Και η Πολωνία είναι θύμα της τακτικής της εργαλειοποίησης των προσφύγων από το καθεστώς Λουκασένκο.
Κυρώσεις, εναέριος χώρος και στο βάθος... Ρωσία
Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και ο Καναδάς έχουν αυστηροποιήσει τις κυρώσεις κατά του καθεστώτος του Αλεξάντερ Λουκασένκο, σαν απάντηση σε αυτό που ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν χαρακτήρισε «παράνομη προσπάθεια του καθεστώτος Λουκασένκο να διατηρήσει την εξουσία με κάθε τίμημα».
Οι κυρώσεις επεκτείνονται σε τομείς όπως η ποτάσα, το μεγαλύτερο εξαγωγικό προϊόν της Λευκορωσίας, και απαγορεύουν τις αγορές ορισμένων χρεογράφων της Λευκορωσίας.
Σαν απάντηση στις κυρώσεις, ο Λουκασένκο χαρακτήρισε το Ηνωμένο Βασίλειο "χαλάκι της πόρτας" των ΗΠΑ και ταυτόχρονα δήλωσε ότι είναι έτοιμος να μπει σε συνομιλίες με τη Δύση.
Οι κυρώσεις δεν είναι το μόνο ζήτημα για το οποίο ο Λουκασένκο κάνει ασύμμετρη χρήση των ανθρώπων ως μοχλού πίεσης. Η Λιθουανία έκλεισε τα σύνορα, το Ιράκ -μετά από πιέσεις της Ε.Ε.- απαγόρευσε τις πτήσεις στη Λευκορωσία, ενώ ισχύει ακόμα απαγόρευση πτήσεων πάνω από τη Λευκορωσία για αρκετές χώρες της Ε.Ε. Τα παραπάνω δημιουργούν ένα ασφυκτικό κλίμα στον Λουκασένκο, που δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί και ειδικά σε σχέση με τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο.
Όλα δείχνουν ότι η συμμαχία που πιέζει τον Λουκασένκο, το κάνει για να στείλει άμεσο μήνυμα στη Ρωσία, η οποία στηρίζει πλέον ανοιχτά το λευκορώσικο καθεστώς. Στο σημείο αυτό, ο Λουκασένκο δήλωσε ότι ζήτησε από τη Ρωσία να καθυστερήσει την αποπληρωμή προς αυτήν, χρέους 1 δισεκατομμυρίου δολαρίων και ζήτησε νέα πιστωτική γραμμή από τη Ρωσική Ευρασιατική Τράπεζα. Συνεπώς, η Ρωσία θα πρέπει τις επόμενες ημέρες να επιλέξει αν θα στηρίξει τη Λευκορωσία ώστε να απορροφήσει τις αναταράξεις των κυρώσεων στην οικονομία της. Κίνηση για την οποία θα την περιμένουν στη γωνία, η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ.
Οι γείτονες σηκώνουν τείχη
Στη Λετονία, η υπουργός Εσωτερικών Μαρίγια Γκολουμπέβα είπε ότι η χώρα είναι έτοιμη να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στα σύνορά της. Η δήλωση αυτή υποστηρίχθηκε αμέσως από τον πρωθυπουργό Κρισιανίς Καρίνς πριν από την επίσημη απόφαση για την ανέγερση τείχους στα σύνορα με τη Λευκορωσία, η οποία αναμένεται απόψε.
Για να ολοκληρωθεί η εικόνα έκτακτης ανάγκης, ο Έντγκαρς Ρίνκεβιτς, υπουργός Εξωτερικών της Λετονίας, δήλωσε ότι ανησυχεί για ένα πιθανό «επεισόδιο» μεταξύ των δυνάμεων του ΝΑΤΟ (τις Βαλτικές χώρες) και κοινών στρατευμάτων από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, οι οποίες συμμετέχουν σε κοινή στρατιωτική άσκηση τον επόμενο μήνα, λόγω της αυξημένης έντασης στα σύνορα.
Ο Λουκασένκο πάντως δεν χάνει την πυγμή και την αμετροέπεια που συχνά χαρακτηρίζει τις δημόσιες δηλώσεις του. Αφού ανακοίνωσε τη δημιουργία κοινής στρατιωτικής βάσης με τη Ρωσία, απάντησε στο σχόλιο του Ρίνκεβιτς λέγοντας ότι "έχουν δίκιο να φοβούνται τον Πούτιν και τον Λουκασένκο".
Photos @Associated Press
