Η Τουρκία ανακοίνωσε νέο αριθμό ρεκόρ στα κρούσματα, πάνω από 32.000 το προηγούμενο 24ωρο. Τέτοιος αριθμός κρουσμάτων είχε να συμβεί από τις 19 Οκτωβρίου και οι υγειονομικές αρχές, μέσω του Υπουργού Υγείας Φαχρεντίν Κορτσά, ανακοίνωσαν ότι πάνω από το 10% των κρουσμάτων οφείλονται στην Όμικρον με την αναλογία να αλλάζει ραγδαία υπέρ της νέας μετάλλαξης, σε σχέση με τη Δέλτα.
Η Όμικρον πιέζει την τουρκική οικονομία, καθώς μέσα στην κρίση που πλήττει τη γειτονική χώρα, γίνονται και αρκετές προσπάθειες ανάσχεσης του νέου πανδημικού κύματος. Μία από αυτές είναι η επίσημη ανάπτυξη και διάδοση του εγχώρια παρασκευασμένου εμβολίου ενάντια στον COVID-19. To Turkovac, όπως ονομάζεται το εμβόλιο, πήρε έγκριση για κατεπείγουσα χρήση και τη Δευτέρα ξεκίνησε να χορηγείται στους πολίτες. Μαζί με τα 125 εκατομμύρια δόσεων άλλων εμβολίων, όπως το Pfizer, το Moderna αλλά και το κινέζικο Sinovac, η Τουρκία θέλει να χρησιμοποιήσει το Turkovac ως ενισχυτικό στοιχείο της τουρκικής λίρας.
Η λίρα, η οποία χάνει διαρκώς σε αξία σε σχέση με το δολάριο, εξαιτίας των παραλογισμών του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην οικονομία, χρειάζεται να δείξει ότι πατάει σε κάποιο σταθερό σημείο για να μπορέσει να ανακάμψει. Οι ανακοινώσεις Ερντογάν ότι το Turkovac σκοπεύει να διακινηθεί παγκόσμια και τα όποια θετικά αποτελέσματα προκύψουν, πιστεύεται ότι θα ωφελήσουν να αντιστραφεί το επενδυτικό κλίμα για τη λίρα.
Σε συμβολικό επίπεδο, η χρήση του εγχώριου εμβολίου (ενώ υπάρχει ήδη διαθεσιμότητα άλλων εμβολίων) συνδέεται με την απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας να δώσει προτεραιότητα στην ενίσχυση των καταθέσεων σε λίρες το επόμενο έτος. Στα μέτρα που ανακοινώθηκαν περιλαμβάνονται κίνητρα προς εμπορικές τράπεζες και πολίτες ώστε να μετατρέψουν τους λογαριασμούς συναλλαγών σε ξένο νόμισμα και χρυσό, σε λίρες. Τα κίνητρα σχετίζονται με υψηλότερο επιτόκιο και με αύξηση της ετήσιας προμήθειας για τα υποχρεωτικά αποθεματικά των τραπεζών σε ξένο νόμισμα.
Υπάρχουν πιθανότητες επιτυχίας του σχεδίου αυτού;
Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ανακοίνωσε επίσης ότι στοχεύει μέσα στο 2022 να αναπληρώσει τα αποθέματα σε ξένο νόμισμα που εξαντλήθηκαν από την πτώση της λίρας. Σύμφωνα με ανακοίνωση της Κεντρικής Τράπεζας, τα διεθνή καθαρά αποθέματα μειώθηκαν περίπου 9 δισ. δολάρια την εβδομάδα που έληξε στις 17 Δεκεμβρίου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση τουλάχιστον από το 2002.
Για την επιπλέον προστασία της λίρας και την επιστροφή των αποθεμάτων σε ξένο νόμισμα, η Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε ότι θα σωρεύσει τα αποθεματικά μέσω δανείων επαναπροεξόφλησης, ενώ την ίδια ώρα ενδέχεται να μειώσει σταδιακά τις πωλήσεις συναλλάγματος σε κρατικά ιδρύματα.
Το πλάνο του Ερντογάν και της Κεντρικής Τράπεζας είναι να πειστούν όσοι κατέχουν ξένο νόμισμα στην Τουρκία, να το γυρίσουν σε λίρες. Όπως αναφέρουν τα στοιχεία που δίνει η Τράπεζα, πάνω από το ήμισυ του συνόλου των καταθέσεων στο τουρκικό τραπεζικό σύστημα είναι σε σκληρά νομίσματα. Οπότε θεωρητικά υπάρχει όλο εκείνο το υπόβαθρο που θα μπορούσε να ξανακάνει τη λίρα ένα σταθερό νόμισμα.
Όμως τελικά ο βασικός αντίπαλος της λίρας είναι ο ίδιος ο Ερντογάν. Έχοντας κατασκευάσει ένα ασταθές νόμισμα, λίγο-πολύ απρόβλεπτο όπως ο ίδιος, η εμπιστοσύνη των καταθετών σε λίρες είναι περιορισμένη. Οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη έρθει, είτε λόγω πληθωρισμού, είτε συνέχισης των επιλογών μείωσης επιτοκίων, θα σημάνει επιπλέον πιέσεις στην Κεντρική Τράπεζα για να αποζημιώσει όσους χάσουν τα χρήματά τους, εφόσον έχουν επενδύσει σε λίρες. Αυτό θα σημάνει έναν νέο κύκλο υποτίμησης της λίρας και ένα νέο σπιράλ αρνητικών επιπτώσεων στην τουρκική οικονομία.
