ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ: 16:28
«Θερμαίνεται» επικίνδυνα το κλίμα στην Ανατολική Ευρώπη, με τον Τζο Μπάιντεν, να προειδοποιεί τον Ουκρανό ομόλογο του Ζελένσκι, πως η Ρωσία ενδέχεται να επιτεθεί εντός του Φεβρουαρίου, με τις ΗΠΑ να ζητούν μάλιστα τη σύγκληση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.
Η προειδοποίηση έλαβε χώρα κατά την διάρκεια της τηλεφωνικής συνομιλίας των δύο ηγετών την Πέμπτη, όπου συζήτησαν εκτενώς τις εξελίξεις. Είχε προηγηθεί την Τετάρτη η γραπτή απάντηση των ΗΠΑ προς την Ρωσία και στις αιτιάσεις της, όπου σύμφωνα με τον Αμερικανό υπ. Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, οι ΗΠΑ πρότειναν έναν διπλωματικό δρόμο επίλυσης του ζητήματος, τον οποίο η Ρωσία «πρέπει να ακολουθήσει».
Νωρίτερα ο Ούγγρος υπουργός Εξωτερικών αποκάλυψε ότι οι ΗΠΑ ζήτησαν από τη χώρα του να επιτρέψει την ανάπτυξη Αμερικανών στρατιωτών στο έδαφος της.
Το Κρεμλίνο, αν και επιμένει πως παραμένει πιστό στην διπλωματική οδό και αρνείται πως έχει πρόθεση να εισβάλει στην πρώην σοβιετική δημοκρατία, εκφράζει την δυσαρέσκεια του για την «κάθετη» απόρριψη των αιτημάτων του για φραγή της εισόδου της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, και αποχώρηση των ΝΑΤΟϊκών στρατευμάτων από τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Εγείρει μάλιστα ανησυχίες για την ασφάλεια της, δικαιολογώντας έτσι την συγκέντρωση 100.000 Ρώσων στρατιωτών και εξοπλισμού στα σύνορα με την γείτονα χώρα. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ωστόσο, σύμφωνα με ανακοίνωση του Κρεμλίνου, «έχει διαβάσει τα έγγραφα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και θα χρειαστεί χρόνο να απαντήσει πλήρως».
Ο εκπρόσωπος της ρωσικής κυβέρνησης Ντμίτρι Πέσκοφ συνέβαλλε με τις δηλώσεις του στο κλίμα αβεβαιότητας λέγοντας πως τα κείμενα των ΗΠΑ και ΝΑΤΟ «αφήνουν λίγο χώρο για αισιοδοξία», ενώ και ο Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε πως «τα έγγραφα δεν περιέχουν καμία θετική απάντηση σε κανένα βασικό ζήτημα», αν, και οι δύο άνδρες, άφησαν ανοιχτό το ενδεχόμενο περαιτέρω διαβουλεύσεων τις οποίες η χώρα φαίνεται να αποζητά. Ο Λαβρόφ μάλιστα επεσήμανε πως υπάρχουν κάποια στοιχεία στα κείμενα των αντιπάλων της Ρωσίας «που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην έναρξη ενός σοβαρού διαλόγου πάνω σε δευτερεύοντα ζητήματα». Ο ίδιος εκτίμησε μάλιστα πως οι προτάσεις των ΗΠΑ είναι καλύτερες του ΝΑΤΟ και διαβεβαίωσε για άλλη μια φορά σε απάντηση των προειδοποιήσεων Μπάιντεν πως η Ρωσία δεν θέλει πόλεμο με την Ουκρανία και πως αναμένει να ξανασυναντηθεί με τον Άντονι Μπλίνκεν μέσα στις επόμενες δύο εβδομάδες, ενώ προβλέπεται μέσα στην ημέρα να συνομιλήσει με την Γερμανίδα ομόλογο του, Αναλένα Μπέρμποκ. «Όσο εξαρτάται από τη Ρωσία, δεν θα υπάρξει πόλεμος. Δεν θέλουμε πολέμους. Όμως ούτε θα επιτρέψουμε να αγνοηθούν χονδροειδώς, να καταπατηθούν τα δικαιώματά μας», ανέφερε ο υπουργός.
Κλιμάκωση και «στο βάθος»... Nord Stream
Ωστόσο, πέρα από τις εξαγγελίες πίστης στην ειρήνη και των δύο πλευρών, οι πράξεις δείχνουν μία επικίνδυνη κλιμάκωση στην περιοχή: η Δύση εμφανίζεται αμετακίνητη στις θέσεις της ενώ η Ρωσία μόλις τα τελευταία 24ωρα ανακοίνωσε την πρόθεση να στείλει νέο στρατιωτικό εξοπλισμό στους αυτονομιστές της Ανατολικής Ουκρανίας και συγκεκριμένα στην περιοχή του Ντονμπάς, οι οποίοι βρίσκονται σε πολεμική σύγκρουση με την κυβέρνηση της χώρας από το 2014.
Οι εκπρόσωποι του Κρεμλίνου εκφράζουν την πεποίθηση πως η Ουκρανία ετοιμάζει να ανακτήσει διά της βίας τις «χαμένες» περιοχές, ωστόσο, όταν ρωτήθηκε σχετικά ο Ρώσος υπ. Εξωτερικών απάντησε διπλωματικά πως «η Ρωσία παραμένει πιστή στη συμφωνία του Μινσκ», χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις.
Αλλά η «φωτιά» απειλεί να συμπαρασύρει και άλλες πρώην σοβιετικές δημοκρατίες στην περιοχή, καθώς η Λευκορωσία έχει ταχθεί ανοιχτά υπέρ της Ρωσίας, με τις τελευταίες δηλώσεις του προέδρου Λουκασένκο να προειδοποιούν πως η Λευκορωσία θα μπει σε πόλεμο αν η Ρωσία δεχθεί επίθεση.
Η επικίνδυνη αυτή κλιμάκωση, έχει φέρει ισχυρή πίεση στην ουκρανική οικονομία με τα λιμάνια της χώρας να γνωρίζουν κρίση: μία πτώση σχεδόν μισού εκατομμυρίου κοντέινερ σε εμπορεύματα ετησίως, γνωρίζει το λιμάνι του Μπερντιάνσκ όπως μεταδίδει το Bloomberg. Στη Μαριούπολη, από 13 εκατ. εμπορευματοκιβώτια το 2013, διακινούνται πλέον λιγότερα από τα μισά. Η κατάσταση αυτή πλήττει και την σημαντική παραγωγή χάλυβα και σιτηρών της περιοχής, φέρνοντας δυσκολίες στην μεταφορά και διανομή τους.
Αναπόφευκτα, ο πρόεδρος Ζελένσκι, ζήτησε από τον Τζο Μπάιντεν κατά την συνομιλία τους, επιπλέον οικονομική ενίσχυση, αφού μέσα στο προηγούμενο έτος η χώρα είχε λάβει από τις ΗΠΑ μισό δισεκατομμύριο σε αναπτυξιακή και ανθρωπιστική βοήθεια.
Αλλά οι οικονομικές επιπτώσεις δεν αφορούν απλά την Ουκρανία, με την γεωπολιτική ένταση να έχει φέρει αναταραχή στις αγορές τις τελευταίες εβδομάδες, μετοχών και εμπορευμάτων. Το πετρέλαιο Brent «άγγιξε» υψηλά από το 2014 τα προηγούμενα 24ωρα, φτάνοντας τα 90 δολάρια το βαρέλι, ακολουθώντας τις απειλές του Τζο Μπάιντεν πως θα επιβάλλει προσωπικές κυρώσεις στον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οι ανησυχίες περιστρέφονται γύρω από το πώς οι επαπειλούμενες κυρώσεις θα επηρεάσουν την ρωσική παραγωγή πετρελαίου, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο αγωγός Nord Stream 2, σε μια περίοδο μάλιστα που η ενεργειακή κρίση μαίνεται και η χώρα παίζει κομβικό ρόλο, ενώ δεν πρέπει να λησμονείται πως η Ρωσία αποτελεί μέλος του ΟΠΕΚ+.
Ο συγκεκριμένος αγωγός δείχνει να έχει μεγάλη σημασία και για τις ΗΠΑ πέρα από τις Ρωσία και Γερμανία που ενεπλάκησαν στην κατασκευή του, με την υφυπουργό Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ να δηλώνει σε δημοσιογράφους: «Θέλω να είμαι σαφής μαζί σας σήμερα: εάν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ο Nord Stream 2 δεν θα προχωρήσει».
Ο Nord Stream 2 αποτέλεσε «αγκάθι» στις σχέσεις των συμμάχων ΗΠΑ-Γερμανίας, με την δεύτερη να κατηγορείται για αναβλητικότητα και για ασάφεια στις θέσεις της, κάνοντας έτσι την επερχόμενη επικοινωνία Λαβρόφ-Μπέρμποκ να αποκτά ιδιαίτερη σημασία.
Οι σύμμαχοι
Ωστόσο, η διαμάχη δεν είναι απλώς αμερικανο-ρωσική. Η συμμαχία του ΝΑΤΟ η οποία συμμετέχει ενεργά στις εξελισσόμενες διαδικασίες αναμένεται να συναντηθεί την Παρασκευή για να συζητήσει τις επόμενες κινήσεις της, όπως διαμήνυσε ο Γενς Στόλτενμπεργκ.
Στο ίδιο πλαίσιο θα κινηθεί και η επίσκεψη του Γερμανού Καγκελάριου Όλαφ Σολτς στον Λευκό Οίκο στις αρχές Φεβρουαρίου, ενώ ουκ ολίγες αρκετά «θερμές» δημόσιες παρεμβάσεις ενάντια στην Ρωσία έχουν κάνει δυτικοί ηγέτες, όπως ο Μπόρις Τζόνσον.
Όπως επίσης έγινε γνωστό αργά την Πέμπτη, η πρέσβειρα των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Λίντα Τόμας-Γκρίνφιλντ, ζήτησε την σύγκλιση του Συμβουλίου Ασφαλείας, για να συζητηθεί η κρίση.
