Η είσοδος του ομίλου AKTOR στον ταχέως αναπτυσσόμενο κλάδο του facility management μόνο τυχαία ή ευκαιριακή δεν είναι. Και μάλλον, σχετίζεται τόσο με το εγχείρημα… καθετοποίησης των δραστηριοτήτων του ομίλου στο ευρύτερο real estate (από τα assets εισοδήματος ή τις προσιτές κατοικίες και τα ακίνητα για εργαζόμενους, έως τον τουρισμό και τις φοιτητικές ΣΔΙΤ που έχει «καπαρώσει» η εισηγμένη) όσο και με το γεγονός ότι προσφέρει εναλλακτικές πηγές εσόδων αλλά και «παρουσία» σε μια αγορά με προοπτικές. Της οποίας ο τζίρος συνολικά εκτιμάται σε 1,4 με 1,5 ευρώ για την ώρα και μπορεί να ανέλθει στα 2 δισ. ευρώ προσεχώς, σε όχι μακρινό χρονικό ορίζοντα.
Αλλά δεν είναι μόνο η «στενή» έννοια του real estate, καθώς ο τομέας περιλαμβάνει γενικότερα την παροχή υπηρεσιών ασφάλειας και διαχείρισης εγκαταστάσεων, καθαριότητας, συντήρησης και φύλαξης, διαχείριση εξόδων (κοινόχρηστα, ενεργειακά πακέτα κ.λπ.) και άλλες επιλογές. Με τις υπηρεσίες καθαρισμού, φύλαξης και συντήρησης να αποτελούν προφανώς το βασικό «μενού» των παροχών.
Η «είσοδος» των ισχυρών
Η πορεία των πραγμάτων και η ανοδική τάση της εν λόγω αγοράς εξηγεί γιατί πολύ μεγάλα ονόματα του εγχώριου επιχειρείν έχουν «πιάσει πόστο» στο «facility services». ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (Γ. Περιστέρης) με την ΓΕΚ Services, ΑΒΑΞ (Ιωάννου - Μιτζάλης) μέσω και της Task, Metlen (Ευ. Μυτιληναίος) μέσω της Unison , AKTOR (Αλ. ΕΞάρχου), αλλά και γνωστά επιχειρηματικά ονόματα όπως η Μαριάννα Λάτση με το Latsco Family Office, η Cordia η οποία εξαγοράστηκε το 2021 από το SMERemediumCap (SMERC) του Νίκου Καραμούζη και είναι leader στην τεχνική συντήρηση ακινήτων, ο Κοπελούζος, η Dimand (Δ. Ανδριόπουλος) και άλλοι, έχουν «μπει» στον χώρο, που είναι διασπαρμένος σε πλήθος μικρότερων εταιρειών, «χτίζοντας» ή ενδυναμώνοντας εξειδικευμένες θυγατρικές που προσφέρουν ολοκληρωμένες υπηρεσίες διαχείρισης εγκαταστάσεων. Ενώ, και η Lamda (Σπ. Λάτσης) έχει αφήσει να εννοηθεί την ίδρυση εταιρείας facility management για τη διαχείριση των εμπορικών εγκαταστάσεων και των κατοικιών στο project του Ελληνικού.
Οι προοπτικές
Η αγορά θεωρείται ότι βρίσκεται ακόμη σε υπο-ανεπτυγμένο στάδιο, συγκριτικά με τα διεθνή δεδομένα. Με την λίστα των υποψήφιων «πελατών» να θεωρείται πώς μπορεί να μεγαλώσει λόγω του σημαντικού αριθμού ιδιωτικών επενδύσεων σε εγκαταστάσεις όπως ξενοδοχεία, «πράσινα» κτήρια και data center που στηρίζονται σε εταιρείες facility management, σε υποδομές όπως τράπεζες, αεροδρόμια, λιμάνια αλλά και Δημόσιο - Δήμους που σταδιακά μαθαίνουν το… outsourcing.
Ειδικότερα, η αγορά υπηρεσιών καθαρισμού υπολογίζεται στα 650 εκατ. ευρώ με έξι εταιρείες να κατέχουν το 36%. Μεγαλύτερη συγκέντρωση παρουσιάζεται στις υπηρεσίες ασφαλείας, αξίας 450 εκατ. ευρώ, όπου πέντε εταιρείες κατέχουν το 60%. Τέλος, οι υπηρεσίες τεχνικής συντήρησης αξίας 300 εκατ. ευρώ είναι ένας τομέας που παραδοσιακοί κλάδοι της οικονομίας όπως η βιομηχανία, ο τουρισμός και το Δημόσιο μένουν ακόμη σε μεγάλο βαθμό σε in-house υπηρεσίες, όμως την τελευταία τετραετία παρατηρείται και σε αυτούς τους τομείς μια στροφή προς το outsourcing δεδομένης της εξειδίκευσης που απαιτείται πλέον για τη διαχείριση πολύπλοκων εγκαταστάσεων.
Συνολικά, η αγορά Facility Management στην Ευρώπη ανέρχεται στα 321 δισ. ευρώ και αναμένεται να αναπτύσσεται με ρυθμούς της τάξης του περίπου 2,5% ετησίως και αναμένεται να αγγίξει τα 364 δισ. δολάρια το 2027, βάσει παρουσίασης που πέρυσι είχε δώσει η Cordia.
Να προσθέσουμε ότι παλιότερα είχε «τρέξει» ακόμα και διαγωνισμός του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για την παροχή υπηρεσιών Διαχείρισης Εγκαταστάσεων (Facilities Management) κάθε τύπου Δομών προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας, σχεδόν μισού δισ. ευρώ.
Τα πολύ πρόσφατα deals
Προ ημερών, ο όμιλος AKTOR ολοκλήρωσε την εξαγορά του 55% πέντε εταιρειών του Ομίλου Oceanic έναντι τιμήματος 7,7 εκατ. ευρώ, με δικαίωμα εξαγοράς εντός τριετίας και του υπόλοιπου 45%, με τίμημα 6,3 εκατ. ευρώ. Οι εταιρείες του Ομίλου Oceanic δραστηριοποιούνται στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ασφάλειας και διαχείρισης εγκαταστάσεων και απασχολούν συνολικά περίπου 1.100 εργαζόμενους. Οι πέντε εταιρείες του Ομίλου Oceanic δραστηριοποιούνται στον τομέα της παροχής υπηρεσιών ασφάλειας και διαχείρισης εγκαταστάσεων και απασχολούν συνολικά περίπου 1.100 εργαζομένους. Το 2024 πραγματοποίησαν αθροιστικά κύκλο εργασιών ύψους 24 εκατ. και EBITDA 3,5 εκατ. ευρώ, ενώ στόχος για το 2025 είναι να υπερβεί τα 3,8 εκατ. ευρώ.
Πρόσφατα, επίσης, η Cordia ανακοίνωσε τη διεθνή επέκταση των δραστηριοτήτων της, με επενδύσεις στη Βουλγαρία και την Κύπρο. Η πρώτη διεθνής επένδυση του Ομίλου αφορά την απόκτηση πλειοψηφικού πακέτου μετοχών στην εταιρεία Mundus Services, τον μεγαλύτερο πάροχο υπηρεσιών τεχνικής συντήρησης, καθαρισμού κτιρίων, εγκαταστάσεων και υποδομών στη Βουλγαρία. Η δεύτερη επένδυση περιλαμβάνει την απόκτηση σημαντικού πακέτου μετοχών σε εταιρεία υπηρεσιών επανδρωμένης φύλαξης και παροχής υπηρεσιών ασφάλειας στην Κύπρο, σε στρατηγική συνεργασία με την οικογένεια Παπαέλληνα, υπό την ηγεσία του Άθου Παπαέλληνα. Η Mundus Services, που εξυπηρετεί 4.000 εγκαταστάσεις και δραστηριοποιείται με 7 γραφεία στη Βουλγαρία, αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρεία παροχής υπηρεσιών τεχνικής συντήρησης και καθαρισμού στη χώρα, με έσοδα 20 εκατ. ευρώ και λειτουργική κερδοφορία 2 εκατ. ευρώ.
Η εταιρεία μετοχικής συμμετοχής οικογένειας Παπαέλληνα, μετά την επένδυση της Cordia θα ενταχθεί στην εταιρεία του ομίλου ESA Security Solutions, με στόχο την ενίσχυση της παρουσίας της στην Κυπριακή αγορά, τόσο στις επανδρωμένες φυλάξεις και τα προηγμένα ηλεκτρονικά «έξυπνα» συστήματα ασφαλείας, όσο και στην ανάπτυξη εργασιών τεχνικής συντήρησης, ενεργειακών λύσεων και καθαρισμού κτιρίων. Ο Όμιλος Cordia, μία από κοινού επένδυση της SMERemediumCap και του Latsco family office, μετά τις δύο νέες επενδύσεις εκτός Ελλάδος, μετασχηματίζεται σε μία από τις μεγαλύτερες εταιρίες facility management της περιοχής. Ο κύκλος εργασιών εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 165 εκατ. το 2025 με αναμενόμενη λειτουργική κερδοφορία άνω των 10 εκατ. την ίδια περίοδο, απασχολώντας ταυτόχρονα 5.000 εργαζόμενους και διατηρώντας ισχυρό και αξιόλογο πελατολόγιο.
Υπενθυμίζεται ότι προ ολίγων ετών, μαζί με το Family Office της Μαριάννας Λάτση, το SMERC συν-επένδυσε στην εταιρεία φύλαξης ESA Securities.
