Ολοκληρώθηκε, στη κοινή συνεδρίαση των Επιτροπών Εμπορίου και Περιβάλλοντος της Βουλής, η επεξεργασία, σε πρώτη ανάγνωση, του κλιματικού νόμου. Αύριο θα γίνει η δεύτερη ανάγνωσή του και την ερχόμενη Πέμπτη αναμένεται να ολοκληρωθεί η συζήτησή του με τη ψήφισή του από την Ολομέλεια.
Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου τάχθηκε η ΝΔ, ενώ ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εξέφρασαν επιφυλάξεις και ΚΚΕ, ΕΛ.ΛΥ και ΜέΡΑ25 δήλωσαν ότι το καταψηφίζουν.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αρμόδιος για θέματα προστασίας περιβάλλοντος, Γιώργος Αμυράς τόνισε ότι «είναι το πρώτο άρτιο νομοθέτημα για την κλιματική μετάβαση που θέτει στη σωστή τους βάση, αναγκαία για τη χώρα ζητήματα». Όπως τόνισε «προηγήθηκε μία επαρκής διαδικασία διαβούλευσης και διαλόγου προκειμένου να ενσωματωθούν βελτιωτικές προτάσεις».
Ο κ. Αμυράς, σχολιάζοντας προτάσεις για υποχρέωση λειτουργίας οχημάτων του δημοσίου με ηλεκτροκίνηση, αντέτεινε ότι υπάρχει ήδη ο νόμος που έχει την πρόβλεψη για κάλυψη του 25,3% του στόλου. Επιπλέον απέρριψε την κριτική για την υποχρεωτική ασφάλιση των κτιρίων, τονίζοντας ότι «καθόλου ακριβή δεν είναι» και πρόσθεσε ότι, από την ειδική μελέτη που έγινε για τις ευάλωτες περιοχές, αποδείχτηκε ότι η ασφάλιση φτάνει στα 120 με 150 ευρώ ετησίως. «Τώρα με την υποχρεωτικότητα που βάζουμε θα πέσουν τα ασφάλιστρα», ανέφερε και πρόσθεσε ότι θα εκδοθεί κ.υ.α η οποία θα ρυθμίζει τις λεπτομέρειες ασφάλισης των κτιρίων.
«Γιατί το κράτος να υποχρεώνεται, σε ευάλωτες περιοχές λόγω φυσικών καταστροφών, να βγάζει και να πληρώνει από τη τσέπη του, όταν μπορεί, με χαμηλό κόστος να καλύπτονται οι ζημιές από τις ασφαλιστικές εταιρίες;» σημείωσε ο κ. Αμυράς.
Αναφερόμενος στα περιφερειακά σχέδια για την προσαρμογή στη κλιματική αλλαγή, ο κ. Αμυράς τόνισε ότι είναι εντός των χρονικών περιθωρίων για την ολοκλήρωση τους. Όπως είπε, ένα έχει ήδη εγκριθεί, έξι είναι στη φάση της οριστικοποίησης και ένα στο στάδιο της έγκρισης ενώ τα άλλα βρίσκονται στον έλεγχο της πληρότητας ή στη φάση της διαβούλευσης. Τέλος, ο κ. Αμυράς, διαβεβαίωσε ότι για τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίας ισχύουν τα κίνητρα και ο διπλασιασμός των αποσβέσεων, τόνισε ότι το φυσικό αέριο έχει την έγκριση της ΕΕ και είναι πλήρως εναρμονισμένος ο νόμος με την πράσινη συμφωνία, ενώ χαρακτήρισε «μπαλωθιές στον αέρα» τους ισχυρισμούς ότι η κυβέρνηση στηρίζει τα καρτέλ ενέργειας.
«Αναγνωρίζουμε την αναγκαιότητα της προσαρμογής της χώρας στη νέα κλιματική αλλαγή, ωστόσο το νομοσχέδιο είναι κατώτερο των περιστάσεων και σοβαρά αντιεπιστημονικό», αντέτεινε από την πλευρά του, ο γενικός εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελος.
Στην ανάγκη εθνικής στρατηγικής για μια κοινωνικά δίκαιη, βιώσιμη και ισόρροπη κλιματική ουδετερότητα, αναφέρθηκε ο ειδικός αγορητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, Γιώργος Αρβανιτίδης, κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι νομοθετεί αποσπασματικά πρόχειρα και χωρίς ουσιαστικό διάλογο με την κοινωνία.
Έντονα επικριτικοί για τον τρόπο που νομοθετεί η κυβέρνηση εμφανίστηκαν και τα υπόλοιπα κόμματα ενώ χαρακτήρισαν το νομοσχέδιο, κοινωνικά άδικο, μη αποτελεσματικό και εφαρμόσιμο.
Είχαν προηγηθεί οι τοποθετήσεις των αρμόδιων εξωκοινοβουλευτικών φορέων, οι οποίοι αναγνώρισαν στο σύνολο τους την αναγκαιότητα του νέου κλιματικού νόμου, ωστόσο αρκετοί ήταν αυτοί που ζήτησαν περαιτέρω βελτιωτικές αλλαγές ενώ άλλοι εξέφρασαν αντιρρήσεις και επιφυλάξεις ως προς τους στόχους και την αποτελεσματικότητα του.
Τη στήριξη του στο νέο κλιματικό νόμο εξέφρασε ο γενικός διευθυντής του Συμβουλίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του ΣΕΒ, Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου. «Το νομοσχέδιο έχει τη στήριξη της επιχειρηματικότητας καθώς αυτή καλείται να συμβάλει στη μετάβαση της κλιματικής ουδετερότητας. Το σημαντικό είναι ότι ο νέος νόμος έχει καίριες προβλέψεις για το πως θα επιτευχθούν οι στόχοι και μέσα από ποια χρηματοδοτικά εργαλεία», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κωνσταντίνου.
Για «θετική νομοθετική πρωτοβουλία, που διασφαλίζει τη σταδιακή κλιματική μετάβαση, μίλησε ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιστημονικής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας, Παναγιώτης Λαδακάκος, τονίζοντας ωστόσο ότι «θα έπρεπε να είναι πιο φιλόδοξος ο στόχος». Παράλληλα έδωσε έμφαση στην ανάγκη δημιουργίας πολλών Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και στην απλοποίηση της διαδικασίας αδειοδότησης τους.
Ο πρόεδρος των Ιδιοκτητών Ακινήτων, Ευστράτιος Παραδιάς χαρακτήρισε «ιδιαίτερα σκληρό» το μέτρο για την απαγόρευση αγοράς καυστήρων θέρμανσης στα κτίρια από το 2025, όπως και την υποχρεωτική ασφάλιση τους. Όπως υποστήριξε, είναι αυστηρή η κλιματική νομοθεσία καθώς οι ιδιοκτήτες παλαιών κτιρίων είναι κυρίως ηλικιωμένοι άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουν την οικονομική ευχέρεια για να προχωρήσουν στην ενεργειακή αναβάθμιση τους. «Θα είναι καταστροφικό το μέτρο και για την αξία των ακινήτων και για τους ιδιοκτήτες που θα κληθούν να πληρώσουν ένα τεράστιο κόστος για την αναβάθμιση τους. Θα έπρεπε οι κυβερνώντες, πριν να σηκώνουν το χέρι και να συμφωνούν με τις Βρυξέλλες, να εξετάζουν αν το 90% των πολιτών μπορούν να ανταποκριθούν σε αυτές τις υποχρεώσεις», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Παραδιάς.
Καμία αντίρρηση για το νομοσχέδιο δεν είχε, όπως δήλωσε ο γενικός διευθυντής του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης, Νικόλαος Χιωτάκης.
Ο πρόεδρος του ΔΣ του Εθνικού Αεροσκοπίου Αθηνών, Εμμανουήλ Πλειώνης, μίλησε για πολλά θετικά του νομοσχεδίου, ωστόσο, όπως είπε, «είναι ανάγκη να αποσαφηνιστούν διατάξεις που αφορούν τις αρμοδιότητες ορισμένων επιτροπών και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, διαφορετικά αυτές οι αοριστίες θα δυσκολέψουν την εφαρμογή του».
Ο Λεωνίδας Βατικιώτης, επιστημονικό στέλεχος του Ινστιτούτου Μικρών Επιχειρήσεων της Γενικής Συνομοσπονδίας Επαγγελματικών Βιοτεχνών Ελλάδος, υποστήριξε ότι «απουσιάζει από το νομοσχέδιο οποιαδήποτε μέριμνα για την ενεργειακή φτώχεια, για την οποία πρέπει να δοθεί έμφαση στην αντιμετώπιση της». Ακόμα, ανέφερε ότι δεν αιτιολογείται επαρκώς η διακοπή λειτουργίας όλων των λιγνιτικών μονάδων το αργότερο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2028, προτείνοντας να δοθεί περισσότερος χρόνος. Ενστάσεις εξέφρασε και για την απαγόρευση εγκατάστασης καυστήρων πετρελαίου, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει καμία μελέτη για το κόστος και για πως θα επιμεριστεί αυτό στα νοικοκυριά, εκτιμώντας ότι θα εκτινάξει την ενεργειακή φτώχεια και πρότεινε να δοθούν κίνητρα. «Πρέπει να διασφαλιστούν οι πολίτες από την κλιματική μετάβαση και η πολιτεία να μην μεταθέτει τις δικές της υποχρεώσεις σε αυτούς. Επίσης, πρέπει να υπάρχει η συναίνεση των τοπικών κοινωνιών για τα μέτρα που θα υλοποιηθούν και η συμμετοχή όλων των επιστημονικών ινστιτούτων», σημείωσε.
Ο Νικόλαος Λιάπης, συντονιστής Επιτροπής Ενεργειακών Προϊόντων και Προδιαγραφών του Συνδέσμου Εταιριών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος, μίλησε για «νομοσχέδιο που κινείται στη σωστή κατεύθυνση με ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους».
Ο Δημήτρης Λογαράς, επιστημονικό στέλεχος της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία, εστίασε την κριτική του στο ότι «το νομοσχέδιο δεν περιλαμβάνει κανένα μέτρο ενίσχυσης και καμία πρόνοια για τις επιπτώσεις της κλιματικής μετάβασης στις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες». Πρότεινε παράλληλα, την συμμετοχή εκπροσώπου των ΑΜΕΑ στο εθνικό συμβούλιο για την κλιματική αλλαγή ενώ τόνισε την ανάγκη βελτίωσης της διάταξης που υποχρεώνει από το 2026, όλα τα νέα ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη να είναι ηλεκτροκίνητα, ώστε να είναι προσβάσιμα στα άτομα με αναπηρία.
Ο Μιλτιάδης Λάζογλου, υπεύθυνος Περιβαλλοντικής Πολιτικής της Ελληνικής Εταιρίας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ανέφερε ότι το νομοσχέδιο σηματοδοτεί μια δειλή αρχή της κλιματικής μετάβασης και λαμβάνει υπόψη του σε περιορισμένο βαθμό τις διεθνείς ευρωπαϊκές εξελίξεις. Ταυτόχρονα, τόνισε την ανάγκη επανακαθορισμού του μηδενικού αποτυπώματος σε όλα τα νέα κτίρια, με στόχο την κυκλική οικονομία.
«Ξεκάθαρα είναι πολύ θετικό το άρθρο 23 που για πρώτη φορά εισάγει την έννοια ασφάλισης των κτιρίων», επεσήμανε ο Αλέξανδρος Σαρηγεωργίου, πρόεδρος του ΔΣ της Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών Ελλάδος.
Όπως τόνισε «στην Ελλάδα μόνο το 26% των κατοικιών είναι ασφαλισμένες όταν στην ΕΕ τα αντίστοιχα νούμερα είναι από 70% ως 80%» και πρότεινε «να διορθωθούν οι αδυναμίες που υπάρχουν στο νομοσχέδιο και η υποχρεωτικότητα της ασφάλισης να μην αφορά μόνο τα νέα κτίρια αλλά όλα.
Ο Κωστής Γριμάνης, υπεύθυνος εκστρατείας για την Κλιματική Δικαιοσύνη, του Ελληνικού Γραφείου της Greenpeace, μίλησε για έλλειμμα φιλοδοξίας και χαμηλής στόχευσης του νομοσχεδίου ως προς την απεξάρτηση των ρυπογόνων καυσίμων.
Η Θεοδότα Νάντσου, επικεφαλής της πολιτικής του WWF Ελλάς, υποστήριξε ότι «το κέλυφος της εθνικής πολιτικής για την κλιματική αλλαγή είναι κενό, χωρίς καμία δέσμευση για την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και την κοινωνικά δίκαιη μετάβαση». «Απουσιάζουν ρυθμίσεις για τα εργασιακά δικαιώματα, τη δίκαιη μετάβαση. Η χώρα χάνει το στοίχημα της κλιματικής ουδετερότητας, είναι ένα σχέδιο χωρίς φιλοδοξίες», σημείωσε μεταξύ άλλων.
Ο Νικόλαος Μάντζαρης, συνιδρυτής και αναλυτής πολιτικής του «Green Tank», εστίασε στο άρθρο για τα κτίρια, τονίζοντας ότι «ενώ ο κλιματικός νόμος θα μπορούσε να είναι ένα σημαντικό εργαλείο ωστόσο εμείς σχεδιάζουμε ένα ακριβό σύστημα που επιβαρύνει το πολίτη αντί να επιμένουμε να βρούμε τρόπους χρηματοδότησης». Έδωσε ακόμα έμφαση στην ενίσχυση των ΑΠΕ, τονίζοντας ότι πρέπει να συμπεριληφθεί στο νέο σχεδιασμό.
Ο Γιώργος Αδαμίδης, πρόεδρος της Γενικής Ομοσπονδίας Προσωπικού της Δημόσιας Επιχείρησης ηλεκτρισμού ndash, Κλάδου ηλεκτρικής ενέργειας, υποστήριξε ότι με το νομοσχέδιο επιβεβαιώνεται μια προβληματική ταξική κατάσταση. «Έχει γίνει εθνικός στόχος η απανθρακοποίηση στη χώρα μας, με απαίτηση της οικονομικής ελίτ παρά το ότι έχουν χαθεί περισσότερες από 4.500 θέσεις εργασίας στη Δυτική Μακεδονία και την Αρκαδία. Είναι μια εμμονή της κυβέρνησης και της ΔΕΗ να κρατηθούν έξω από την παραγωγή ενέργειας οι λιγνιτικές μονάδες, επιβαρύνοντας τον κόσμο να πληρώνει ακριβές τιμές στην ενέργεια», ανέφερε.
Ο Παναγιώτης Τσώκος, γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενέργειας, υποστήριξε ότι η κυβέρνηση βάζει πολύ ψηλά τον πήχη χωρίς ρεαλιστικούς στόχους και χωρίς να διασφαλίζει τόσο την ενεργειακή επάρκεια όσο και τη δίκαιη μετάβαση, ενώ τόνισε ότι στην Ελλάδα η ενεργειακή φτώχεια αγγίζει το 34%. «Είναι εξωπραγματικά φιλόδοξος ο στόχος του νομοσχεδίου», είπε, και χαρακτήρισε ουτοπικό το στόχο της ηλεκτροκίνησης. « Οι δικές μας θέσεις είναι δίκαιη ενεργειακή μετάβαση, με επάρκεια, σταθερή εργασία και διασφάλιση εργασιακών δικαιωμάτων», κατέληξε.
Ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Στασινός, μίλησε για σημαντική ιστορική στιγμή απαραίτητη για τη χώρα, σημείωσε ότι άργησε η απόσυρση των καυστήρων ενώ επεσήμανε ότι «χρειάζεται να υπάρχει μία συνολική στρατηγική, δεν αρκεί μόνο ο τομέας της ενέργειας».
Ενστάσεις εξέφρασε ότι «σε κανένα όργανο δεν προβλέπεται εκπρόσωπος του ΤΕΕ παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ούτε ένα μέτρο που δεν θα σχεδιάσουν και θα εφαρμόσουν οι τεχνικοί του», όπως είπε. Επιφυλάξεις εξέφρασε και για την ηλεκτροκίνηση των αυτοκινήτων, σημειώνοντας ότι το κράτος έχει ένα φιλόδοξο σχέδιο χωρίς να συμπεριλαμβάνει και τις δικές του υποχρεώσεις. «Το δημόσιο ζητά προσαρμογές της τοπικής Αυτοδιοίκησης η οποία όμως δεν είναι έτοιμη, δεν έχει τις υποδομές. Πρέπει να δώσει τα χρονικά περιθώρια», είπε μεταξύ άλλων, ενώ έμφαση έδωσε και στην ενίσχυση των ΑΠΕ και στη δημιουργία ισχυρών δικτύων χαρακτηρίζοντας τα βασικά συστατικά αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης. «Πολύ σωστή η απαγόρευση των καυστήρων θέρμανσης, ήταν κάτι που άργησε να γίνει στη χώρα μας, όμως είναι ελλιπής καθώς δεν προβλέπει κίνητρα για την εξοικονόμηση ενέργειας», σημείωσε.
Ο πρόεδρος του ΔΣ του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Σπυρίδων Μάμαλης, υποστήριξε ότι «το νομοσχέδιο ανταποκρίνεται στα ζητούμενα της εποχής, όμως ο στόχος της μείωσης ρύπων πρέπει να συνδυάζεται και με την διασφάλιση της κοινωνικής ισορροπίας», ενώ ζήτησε να υπάρξει εκπροσώπηση τόσο του ΤΕΕ όσο και του ΓΕΕ στην εθνική επιτροπή κλιματικής αλλαγής.
Ο Γιώργος Βασιλάκης, πρόεδρος του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων ΣΕΑΑ, μίλησε για νομοσχέδιο που θέτει ένα φιλόδοξο στόχο σε ότι αφορά την ηλεκτροκίνηση των Ι.Χ. επιβατηγών αυτοκίνητων, όμως, όπως είπε, θα έπρεπε να υπάρχουν και αντικίνητρα για την κυκλοφορία παλαιών ρυπογόνων οχημάτων. «Πρώτη φορά γίνεται κάτι ουσιώδες. Το νομοσχέδιο είναι προς τη σωστή κατεύθυνση ως προς την προώθηση της ηλεκτροκίνησης οχημάτων με μηδενικούς ρύπους», σημείωσε.
Στο ίδιο σκεπτικό κινήθηκε και ο Γιώργος Μπεκιάρης, πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων, κάνοντας λόγο για ένα νομοσχέδιο ξεκάθαρα θετικό ως προς την ηλεκτροκίνηση των οχημάτων, ωστόσο σημείωσε ότι απουσιάζουν πολιτικές με κίνητρα. Πρότεινε δε να μην περιοριστεί ο νόμος για την ηλεκτροκίνηση των ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αλλά να ισχύσει και σε περιοχές με υψηλό τουριστικό ενδιαφέρον. Επίσης, συντάχθηκε με την πρόταση του κ. Στασινού να επιβληθεί στόχος και για την ηλεκτροκίνηση όλων των κρατικών αυτοκινήτων και κυρίως των φορτηγών ενώ πρότεινε τη χρηματοδότηση για επενδύσεις σε μικρά νησιά και κίνητρα για μικρά ηλεκτρικά πλοία.
Ο εκπρόσωπος των ιδιοκτητών ταξί, Θύμιος Λυμπερόπουλος, τάχθηκε κατά του νομοσχεδίου, που, όπως ανέφερε, «έχει στόχο τη διάλυση των ταξί για να οικονομήσουν οι αυτοκινητοβιομηχανίες». «Πρώτα πρέπει να δημιουργηθούν οι τεχνικές υποδομές, για να εφαρμοστεί ο νόμος για τα ταξί σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και να δοθεί χρόνος στους επαγγελματίες. Το 2026 είναι απαγορευτικό για εμάς, Είναι άδικο το μέτρο και φυσικά θα έχουμε μεγάλα προβλήματα αν μας το επιβάλουν. Πρέπει η κυβέρνηση να αναστείλει την απόφαση της και να εφαρμόσει το μέτρο μετά το 2030», υπογράμμισε.
«Δεν συμμεριζόμαστε τον ενθουσιασμό για τον κλιματικό νόμο» είπε ο Αναστάσιος Κεφαλάς, εκπρόσωπος του Πανελλαδικού Δικτύου Συλλογικοτήτων για την Ενέργεια. Ακόμα, μίλησε για «βίαιη ανάπτυξη, λάθος σταθερή προσήλωση στο φυσικό αέριο και στην απολιγνιτοποίηση, έργα υποδομών τεράστιου κόστους, παλινωδίες και αναποτελεσματικότητα» ενώ τόνισε ότι «η πρόσκαιρη απολιγνιτοποίηση δημιούργησε εκτεταμένα φαινόμενα ενεργειακής φτώχειας». «Απουσιάζει η αναγνώριση των στρεβλώσεων και η πολιτική βούληση για βελτίωσή τους. Είναι ατεκμηρίωτη η φενάκη της κυβέρνησης για πλήρη απολιγνιτοποίηση της χώρας σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς σοβαρές συνέπειες», ανέφερε.
Ο σύμβουλος του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών, Στυλιανός Ψωμάς υπογράμμισε ότι στη διάταξη για τα νέα κτίρια είναι σκόπιμο να ενσωματωθούν οι πρόνοιες της ΕΕ και να γίνει υποχρεωτικό και για τα νέα εμπορικά κέντρα. «Δεν αρκεί η υποχρεωτικότητα για ενσωμάτωση συστημάτων φωτοβολταϊκών στα νέα κτίρια αλλά πρέπει να δίνονται και κίνητρα για να βοηθηθούν οι πολίτες. Η οδηγία της ΕΕ λέει ότι μπορεί οι χώρες να μειώσουν το ΦΠΑ από το 24% στο χαμηλότερο δυνατό σημείο. Πρέπει η χώρα μας να στηρίξει τους αδύναμους πολίτες της, κυρίως», τόνισε.
Ο εκπρόσωπος της ΚΕΔΕ, Αλέξανδρος Ιατρού, ανέφερε ότι «είναι ιδιαίτερα θετικό ότι δημιουργείται ένας εθνικός κλιματικός νόμος που θα συμβάλει στην κλιματική ουδετερότητα, ωστόσο απουσιάζει η εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης για την επίτευξη των στόχων κυρίως, σε ότι αφορά την διείσδυση των ΑΠΕ και της ηλεκτροκίνησης». Όπως είπε πρέπει να αποσαφηνιστεί ο τρόπος ενίσχυσης των δήμων και το πλαίσιο λειτουργίας τους.
