Το κλείσιμο -και σε επίπεδο κομματικού προγράμματος- του ιστορικού κύκλου της Μέρκελ (η οποία ήθελε το κόμμα στο πολιτικό “Κέντρο”) φαίνεται πως προχώρησε το CDU στην τελευταία συνεδρίαση του κεντρικού οργάνου το περασμένο σαββατοκύριακο. Και αυτό λόγω τη δεξιάς στροφής η οποία καταγράφηκε στο πρόγραμμα των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών σε ζητήματα, όπως το μεταναστευτικό.
Ο ίδιος ο πρόεδρος των Χριστιανοδημοκρατών δήλωσε πως «είμαστε και πάλι ένα συντηρητικό κόμμα». Η δήλωση αυτή έχει αρκετή βαρύτητα, ειδικά καθώς το CDU δέχεται τεράστια πίεση από τα δεξιά του (ΑfD) και η Γερμανία έχει εισέλθει σε μία «σούπερ – εκλογική χρονιά» (2024) καθώς φέτος είναι προγραμματισμένες οι ευρωεκλογές (Ιούνιος), τοπικές κάλπες σε τρία ομόσπονδα ανατολικά κρατίδια και δημοτικές εκλογές στη μισή χώρα.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του τελευταίου σαββατοκύριακου, εάν κατέβαινε στις εκλογές το κόμμα της Sarah Wagenknecht (πρώην ηγετικό στέλεχος του κόμματος της Αριστεράς) θα ελάμβανε 14%, ενώ η CDU/CSU θα έπαιρνε 27%, το AfD 18%, το SPD 14% και οι Πράσινοι 12%. Σε αυτή την περίπτωση, το FDP (4%) και το Κόμμα της Αριστεράς (3%) δεν θα κατάφερναν να φτάσουν το όριο του 5%. Αν επαληθευτούν αυτές οι δημοσκοπήσεις, το CDU θα τερματίσει πρώτο στις επερχόμενες ευρωεκλογές και θα ανοίξει το δρόμο για την κατάκτηση της καγκελαρίας στις ομοσπονδιακές εκλογές στη Γερμανία το 2025.
Υπό αυτές τι συνθήκες, κατακερματισμού του γερμανικού πολιτικού σκηνικού, κρίνεται σημαντικό από το γερμανικό τύπο πως το CDU εμφανίζεται «ενωμένο» (την ίδια ώρα που στο κυβερνών κόμμα, το SPD, η εσωτερική κρίση αρχίζει και παίρνει διαστάσεις «ανοιχτής» αμφισβήτησης του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς).
Ο Γενικός Γραμματέας του CDU, Κάρστεν Λίνεμαν (Carsten Linnemann), ο οποίος έγραψε το σενάριο της κλειστής συνεδρίασης του τελευταίου κομματικού συμβουλίου στη Χαϊδελβέργη και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη σύνταξη του νέου βασικού προγράμματος, μπόρεσε να αναφερθεί στο τέλος της διήμερης συνεδρίασης της ηγεσίας του κόμματος: Αποστολή εξετελέσθη.
Στόχος του Γενικού Γραμματέα και του προέδρου του κόμματός του Φρίντριχ Μερτς ήταν να περάσει το σχέδιο προγράμματος με όσο το δυνατόν λιγότερες αλλαγές. Να το περάσουν με τη μεγαλύτερη δυνατή πλειοψηφία και να ελαχιστοποιήσουν την έκταση των αμφιλεγόμενων συζητήσεων που θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον έλεγχο. Τελικά, το ομοσπονδιακό διοικητικό συμβούλιο του CDU ενέκρινε ομόφωνα το σχέδιο προγράμματος μετά από οριακές αλλαγές.
Οι απόψεις στην ηγεσία του κόμματος συγκρούστηκαν πραγματικά μόνο σε δύο ζητήματα: εάν και πώς θα πρέπει να συνεχίσει να χρησιμοποιείται η πυρηνική ενέργεια. Και για το αν η φράση «Οι μουσουλμάνοι που μοιράζονται τις αξίες μας ανήκουν στη Γερμανία» ήταν κατάλληλα διατυπωμένη ή περιθωριοποιούσε ανθρώπους. Τελικά, και τα δύο αποσπάσματα παρέμειναν αμετάβλητα μετά από μακροχρόνιες συζητήσεις και ως εκ τούτου περιλαμβάνονται στο σχέδιο του τέταρτου βασικού προγράμματος των Χριστιανοδημοκρατών, το οποίο θα εγκριθεί σε συνέδριο του κόμματος στο Βερολίνο στις αρχές Μαΐου.
Η πυρηνική ενέργεια πρέπει να παραμείνει «μια επιλογή». «Όσον αφορά το σημείο ότι μόνο οι μουσουλμάνοι που συμμερίζονται τις αξίες μας θα πρέπει να ανήκουν στη Γερμανία, ωστόσο, νομίζω ότι πρέπει να βρούμε μια διαφορετική διατύπωση», δήλωσε στη Welt am Sonntag η Βίμπλε Βίντερ (Wiebke Winter), το νεότερο μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του κόμματος από το 2021 σε ηλικία 27 ετών. «Δεν το καταφέραμε ακόμη αυτή τη φορά, αλλά η συζήτηση θα συνεχιστεί στο συνέδριο του κόμματος».
Ακόμα και τα μέλη του συμβουλίου εξεπλάγησαν
Δεν υπήρξαν σημαντικές διαμάχες αυτό το Σαββατοκύριακο στη Χαϊδελβέργη. Η ηγεσία του CDU ήταν πιο ενωμένη από ποτέ μετά το τέλος της εποχής της Άνγκελα Μέρκελ στα τέλη του 2021. Ακόμη και τα μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου εξεπλάγησαν που ένα από τα βασικά σημεία του σχεδίου προγράμματος, το απόσπασμα για τη μεταναστευτική πολιτική και την πολιτική ασύλου, δεν δημιούργησε καμία ανάγκη για συζήτηση και εγκρίθηκε μετά την κλειστή συνεδρίαση χωρίς αλλαγές.
Το CDU θέλει να «περιορίσει την μετανάστευση σε ένα επίπεδο που να μην επιβαρύνει υπερβολικά την ικανότητα της Γερμανίας να ενσωματωθεί». «Όλοι όσοι ζητούν άσυλο στην Ευρώπη θα πρέπει να μεταφέρονται σε μια ασφαλή τρίτη χώρα και να υποβάλλονται εκεί σε διαδικασία», συνεχίζει το έγγραφο. Αυτή η τρίτη χώρα θα πρέπει στη συνέχεια να «παρέχει προστασία σε τοπικό επίπεδο» στους αιτούντες σε περίπτωση θετικής απόφασης. Αυτό θα σήμαινε ότι οι αιτούντες άσυλο δεν θα επιτρέπεται πλέον να πατήσουν το πόδι τους στο γερμανικό έδαφος στο μέλλον, ακόμη και αν αναγνωριστούν, αλλά ότι οι διαδικασίες τους θα διεξάγονται στην Αλβανία, για παράδειγμα -όπως σχεδιάζει η Ιταλία- ή στη Ρουάντα -όπως επιθυμεί η βρετανική κυβέρνηση- και ότι θα παραμένουν στις χώρες αυτές στο μέλλον.
Αυτό που αποφάσισε το ομοσπονδιακό διοικητικό συμβούλιο του CDU είναι μια πλήρης στροφή στην πολιτική του για το άσυλο και τη μετανάστευση, μια πλήρης απομάκρυνση από όσα υποστήριζε το κόμμα κατά τη διάρκεια της θητείας της Μέρκελ ως καγκελαρίου. «Πρέπει να αναρωτηθούμε με ποια πεποίθηση ακολουθούσαμε την καγκελάριο τότε, αν τα αξιώματα από τότε απλά πετιούνται στη θάλασσα χωρίς καμία μεγάλη συζήτηση», δήλωσε ένα μέλος του διοικητικού συμβουλίου.
Τελικά, ακόμη και στελέχη που ήταν επικριτικά απέναντι στη διαδικασία αναδιοργάνωσης του CDU και για τα οποία μια νέα αρχή μετά το τέλος της εποχής Μέρκελ δεν θα ήταν διαφορετικά αρκετά γρήγορη, έμειναν ικανοποιημένα από το αποτέλεσμα της κλειστής διάσκεψης. «Αυτό το πρόγραμμα αποτελεί μεγάλη επιτυχία, διότι το CDU ανέκτησε επιτέλους το πολιτικό θάρρος που ζητούσε εδώ και καιρό η Junge Union», δήλωσε ο Γιοχάνες Βίνκελ (Johannes Winkel), επικεφαλής της νεολαίας του CDU (Junge Union), σε συνέντευξή του στη Welt am Sonntag. «Μετανάστευση, ενέργεια, δημογραφικό - αυτό το κόμμα τολμά και πάλι να αντιμετωπίσει άβολα ζητήματα», δήλωσε ο Winkel χαρούμενος, αναφερόμενος στην εποχή Merkel και λέγοντας ότι «η πολιτική σύμφωνα με τις καθημερινές δημοσκοπήσεις έχει επιτέλους τελειώσει».
Αυτό αποτελεί επιτυχία για τον αρχηγό του κόμματος Merz, καθώς ενισχύει τη θέση του. Επιπλέον, τα δημοσκοπικά αποτελέσματα για το CDU εξακολουθούν να είναι καλά και η κριτική που του ασκείται στο εσωτερικό του κόμματος έχει υποχωρήσει. Την ίδια ώρα το αδελφό κόμμα του CDU στη Βαυαρία, το CSU, έχει εγκαταλείψει την προσπάθεια να τοποθετήσει τον αρχηγό του κόμματός του Mάρκους Ζέντερ (Markus Söder) ως αντίπαλο του Merz στο θέμα της υποψηφιότητας του CDU/CSU για καγκελάριος.
Η συνάντηση στη Χαϊδελβέργη είχε επίσης μια κινητήρια επίδραση στον Friedrich Merz. Ανακοίνωσε ότι το CDU θα πάει στις φετινές εκλογές «σε μια σαφή και σκληρή αντιπαράθεση με το AfD». «Επιστρέψαμε», δήλωσε ο ηγέτης του CDU. «Και είμαστε επίσης και πάλι ένα συντηρητικό κόμμα». Οποιαδήποτε συνεργασία με το AfD, τμήματα του οποίου χαρακτηρίζονται ως ακροδεξιοί, αποκλείεται.
Αυτό ισχύει και για την Werteunion (Ένωση Αξιών), την οποία ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Προστασίας του Συντάγματος Χανς-Γκέοργκ Μάασεν θέλει προφανώς να μετατρέψει σε κόμμα. Εάν αυτό συμβεί, ο Merz σκοπεύει να προτείνει ψήφισμα ασυμβίβαστου με την Werteunion στο συνέδριο του κόμματος τον Απρίλιο.
