Από την Κυριακή, 19 Ιανουαρίου θα τεθεί σε ισχύ η συμφωνία για κατάπαυση πυρός στη Γάζα και για απελευθέρωση ομήρων, στην οποία κατέληξαν εχθές Ισραήλ και Χαμάς, ύστερα από 96 ώρες εντατικών διαπραγματεύσεων στη Ντόχα, με τη μεσολάβηση διπλωματών από τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και το Κατάρ.
Ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε πως έχει αρχίσει προετοιμασίες για την υποδοχή ομήρων, σε μια επιχείρηση που βαφτίστηκε «Φτερά ελευθερίας». Στο μεταξύ, ο ισραηλινός πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ συναντήθηκε με την πρόεδρο της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ), τη Μιριάνα Σπόλιαριτς, ώστε να γίνουν διευθετήσεις για την εφαρμογή της συμφωνίας, σύμφωνα με τις υπηρεσίες του. Η ΔΕΕΣ είχε παραλάβει τους ομήρους από τους παλαιστίνιους μαχητές κατά την μοναδική μέχρι τώρα ανακωχή, τον Νοέμβριο του 2023, παραδίδοντάς τους κατόπιν στις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις.
Η συμφωνία περιλαμβάνει κατάπαυση πυρός για έξι εβδομάδες και απελευθέρωση τουλάχιστον 3 ομήρων κάθε εβδομάδα. Στην πρώτη φάση της συμφωνίας θα απελευθερωθούν 33 όμηροι. Επίσης, καθημερινά θα εισέρχονται στη Λωρίδα της Γάζας 600 φορτηγά που θα μεταφέρουν ανθρωπιστική βοήθεια.
Οι υπηρεσίες του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφεραν πως οι «τελευταίες λεπτομέρειες» της συμφωνίας βρίσκονται ακόμη στη διαδικασία της «οριστικοποίησης». «Δεν θα δημοσιοποιηθεί επίσημη ανακοίνωση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου παρά μετά την οριστικοποίηση των τελευταίων λεπτομερειών, που διευθετούνται αυτή τη στιγμή», σύμφωνα με τη λακωνική ενημέρωση των υπηρεσιών του.
Από την πλευρά του, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ευχαρίστησε τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον απερχόμενο πρόεδρο Τζο Μπάιντεν για τη βοήθειά τους στην επίτευξη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει ότι «ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου μίλησε με τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τον ευχαρίστησε για τη βοήθειά του» στο ζήτημα της απελευθέρωσης των ομήρων. Προσθέτει ότι ο Νετανιάχου επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον απερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν προκειμένου «να τον ευχαριστήσει επίσης για τη βοήθειά του στη συμφωνία».
Το παρασκήνιο
Ύστερα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις και 468 μέρες πολέμου, η διαδικασία επιταχύνθηκε μετά τις απειλές Τραμπ ότι θα ακολουθούσε «κόλαση» εάν η Χαμάς δεν απελευθέρωνε τους ομήρους μέχρι την ορκωμοσία του στις 20 Ιανουαρίου, επισημαίνουν καλά πληροφορημένες πηγές.
Τον δρόμο είχε ανοίξει τον Νοέμβριο η συμφωνία για κατάπαυση του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο.
Κύριο εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις για την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα ήταν η άρνηση της Χαμάς να γνωστοποιήσει με σαφήνεια πόσους και ποιους ομήρους θα απελευθέρωνε κατά την πρώτη φάση της εφαρμογής της συμφωνίας. Στα τέλη Δεκεμβρίου, η Χαμάς συμφώνησε τελικά στη λίστα των ομήρων, επιταχύνοντας τις συζητήσεις για την απελευθέρωση αιχμαλώτων από την άνευ προηγουμένου επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές.
Οι διαπραγματεύσεις κορυφώθηκαν τις τελευταίες 96 ώρες. Τα κύρια σημεία περιελάμβαναν τους όρους της κατάπαυσης του πυρός, την αλληλουχία της απελευθέρωσης των ομήρων, τον αριθμό των παλαιστινίων κρατουμένων που θα απελευθέρωνε το Ισραήλ ως αντάλλαγμα, και τη μελλοντική ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας, αναφέρει ο αμερικανός αξιωματούχος που επικαλείται το πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Η συνεργασία ΜακΓκερκ-Γουίτκοφ απέδωσε καρπούς και συνέβαλε στη διευθέτηση εκκρεμοτήτων ώστε να επέλθει η τελική συμφωνία, υπογραμμίζει. Ο απεσταλμένος του Τραμπ συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και φέρεται να τον πίεσε για να αποδεχθεί τη συμφωνία.
Ο αμερικανός αξιωματούχος αφηγήθηκε επίσης ότι μέχρι τις 3 τα ξημερώματα της Τετάρτης, ο ΜακΓκερκ και διπλωμάτες από την Αίγυπτο και το Κατάρ είχαν εντατικές διαβουλεύσεις με τα μέλη της ισραηλινής αντιπροσωπείας στον δεύτερο όροφο του κτιρίου όπου διεξάγονταν οι συνομιλίες, ενώ η αντιπροσωπεία της Χαμάς βρισκόταν στον κάτω όροφο.
Εκτίμησε ότι η συμφωνία εκεχειρίας μπορεί να τεθεί σε ισχύ το συντομότερο την Κυριακή. Προβλέπει αρχικά κατάπαυση του πυρός για περίοδο έξι εβδομάδων και περιλαμβάνει τη σταδιακή απόσυρση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Γάζα, την απελευθέρωση των ομήρων που κρατά η Χαμάς με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση Παλαιστινίων που κρατούνται από το Ισραήλ, και την είσοδο στη Λωρίδα της Γάζας 600 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια, σε καθημερινή βάση.
