Το Σχέδιο της ΕΕ για την Ευρωπαϊκή Αυτοκινητοβιομηχανία παρουσίασε σήμερα στις Βρυξέλλες ο Ευρωπαίος Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας. Το Σχέδιο κρίθηκε ως επείγον και αναγκαίο βήμα, καθώς ο κλάδος βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή, αφού δοκιμάζεται από τις ραγδαίες τεχνολογικές αλλαγές και τον διαρκώς αυξανόμενο ανταγωνισμό.
Όπως τόνισε ο κ. Τζιτζικώστας, «για τους Ευρωπαίους η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί μέρος της ιστορίας μας και πηγή υπερηφάνειας. Αλλά σήμερα απειλείται. Κίνδυνοι στην εφοδιαστική αλυσίδα, στο ενεργειακό κόστος, στις ελλείψεις προσωπικού, στον προστατευτισμό και στην υπερβολική εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες ασκούν τεράστια πίεση στη βιομηχανία. Οι εταιρείες μας υστερούν σε βασικές στρατηγικές τεχνολογίες όπως σε μπαταρίες, λογισμικό και αυτόνομη οδήγηση. Προτού καταρτίσουμε αυτό το Σχέδιο μίλησα με το σύνολο των εμπλεκομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία. Συζήτησα με εταιρίες του κλάδου, κατασκευαστές, προμηθευτές, εργαζόμενους και πολλούς άλλους. Άκουσα τις ανησυχίες τους και τις προτάσεις τους. Ο διάλογος θα συνεχιστεί. Σήμερα λοιπόν, είναι μόνο η αρχή. Αλλά είναι μια σημαντική αρχή».
Ο κ. Τζιτζικώστας παρουσίασε σήμερα το Σχέδιο, όπως είχε δεσμευτεί, το οποίο περιλαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις που θα διασφαλίσουν έναν εύρωστο και βιώσιμο τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας και θα συμβάλλουν στην απελευθέρωση της δυναμικής του μέσα από την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα.
Το Σχέδιο βασίζεται στη στήριξη της ανάπτυξης της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας με τους πλέον σύγχρονους όρους και με στόχο αφενός να προστατεύσει έναν κρίσιμο βιομηχανικό κλάδο της Ευρώπης που συνεισφέρει το 7% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ και συντηρεί 13,8 εκατομμύρια άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας και αφετέρου να ενταχθεί η αυτοκινητοβιομηχανία στον συνολικό ευρωπαϊκό σχεδιασμό για να διατηρήσει την ηγετική θέση της παγκοσμίως.
Το Σχέδιο για το Μέλλον της Ευρωπαϊκής Αυτοκινητοβιομηχανίας περιλαμβάνει πρωτοβουλίες σε πέντε τομείς, που αναμένεται να αλλάξουν τα σημερινά δεδομένα και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος:
1.Καινοτομία και Ψηφιοποίηση.
2.Καθαρή Κινητικότητα.
3.Ανθεκτικότητα στον Ανταγωνισμό και στην Αλυσίδα Εφοδιασμού.
4.Δεξιότητες.
5.Ισότιμοι Όροι Ανταγωνισμού.
Η χρηματοδότηση του Σχεδίου θα ξεπεράσει συνολικά τα 53 δισεκατομμύρια ευρώ:
-Έως 50 δισεκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο του InvestEU για καθαρές τεχνολογίες και καθαρή κινητικότητα.
-1,8 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Καινοτομίας για την κατασκευή μπαταριών.
-1 δισεκατομμύριο ευρώ από το πρόγραμμα «Horizon Ευρώπη» για συνδεδεμένα και αυτόνομα οχήματα και μπαταρίες.
-570 εκατομμύρια ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού υποδομών εναλλακτικών καυσίμων για σημεία φόρτισης, με έμφαση στα φορτηγά.
-Χρηματοδότηση για την ανάπτυξη δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων 90 εκατ. ευρώ από το Erasmus+ για την κατάρτιση του εργατικού δυναμικού.
-Πρόσθετη χρηματοδότηση για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Παρουσιάζοντας το Σχέδιο ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε: «Το μέλλον της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας πρέπει να είναι ανταγωνιστικό, καινοτόμο και βιώσιμο. Με αυτό το Σχέδιο Δράσης, λαμβάνουμε αποφασιστικά μέτρα για την ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης της Ευρώπης, την επιτάχυνση της ψηφιοποίησης και την προώθηση της βιωσιμότητας. Ο στόχος μας είναι σαφής: να διασφαλίσουμε ότι η επόμενη γενιά οχημάτων όχι μόνο θα κατασκευάζεται στην Ευρώπη, αλλά θα καινοτομεί στην Ευρώπη, θα τροφοδοτείται από την ευρωπαϊκή τεχνολογία και θα βασίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες».
Αναλύοντας τους πέντε τομείς προτεραιότητας ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι «η καινοτομία και η ψηφιοποίηση δεν είναι απλώς προτεραιότητα, αλλά η καρδιά όλων όσων κάνουμε για το μέλλον της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας. Πρέπει να ανακτήσουμε την ηγετική μας θέση στα συνδεδεμένα και αυτοματοποιημένα οχήματα που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη. Οφείλουμε να εναρμονίσουμε τη νομοθεσία. Καμία χώρα της Ευρώπης δεν διαθέτει πλήρες εγχειρίδιο κανόνων για τη χρήση αυτόνομων οχημάτων. Αλλά η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με δοκιμές στο δρόμο και εμπορικές δραστηριότητες. Επομένως, τώρα είναι η ώρα να αξιοποιήσουμε ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της ΕΕ: την ενιαία αγορά μας. Θα εναρμονίσουμε σταδιακά τη νομοθεσία της ΕΕ και ήδη το 2025 θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε όλα τα αυτοκίνητα να έχουν αυτοματοποιημένα συστήματα στάθμευσης. Θα πραγματοποιηθούν μεγάλης κλίμακας διασυνοριακές δοκιμές, ώστε να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις στην κυκλοφορία και θα δημιουργήσουμε μια ευρωπαϊκή συμμαχία συνδεμένων και αυτόνομων οχημάτων, που θα στοχεύει σε ένα λογισμικό αιχμής, με υπολογιστές εντός των οχημάτων και λύσεις τεχνητής νοημοσύνης».
Για την καθαρή κινητικότητα ο Επίτροπος υπογράμμισε ότι «τα ευρωπαϊκά πρότυπα εκπομπών για τα νέα αυτοκίνητα και ημιφορτηγά παρέχουν μακροπρόθεσμη βεβαιότητα στους επενδυτές. Παραμένουν, αλλά θα πρέπει να είμαστε ρεαλιστές στον χρόνο προσαρμογής της αυτοκινητοβιομηχανίας. Αντί των ετήσιων στόχων που ισχύουν μέχρι σήμερα, οι εταιρείες θα λάβουν κατ' εξαίρεση τρία χρόνια προθεσμία (2025, 2026 και 2027), ώστε να πετύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί. Και θέλω να σας ανακοινώσω σήμερα ότι η αναθεώρηση της νομοθεσίας για τα πρότυπα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα θα πραγματοποιηθεί το τρίτο ή τέταρτο τρίμηνο του 2025 αντί για το 2026. Τα ηλεκτρικά οχήματα αντιπροσωπεύουν ήδη το 15% των πωλήσεων στην ΕΕ. Για να αυξηθεί το ποσοστό πρέπει να τονωθεί η ζήτηση. Η πρώτη μας ενέργεια αφορά στους εταιρικούς στόλους, που αντιπροσωπεύουν σήμερα το 60% των ταξινομήσεων αυτοκινήτων στην ΕΕ. Τα Κράτη Μέλη θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο παροχής φορολογικών κινήτρων σε οχήματα μηδενικών εκπομπών. Ενθαρρύνουμε επίσης τα συστήματα κοινωνικής μίσθωσης για πολίτες χαμηλότερου εισοδήματος και την ταχύτερη εγκατάσταση σημείων φόρτισης και σύνδεσή τους με δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας. Και τα δύο είναι ζωτικής σημασίας. Η κινητικότητα είναι δικαίωμα, ανεξάρτητα από το πού ζει κάθε συμπολίτης μας και ποιο είναι το εισόδημά του. Κανείς δεν πρέπει να μείνει πίσω κατά τη μετάβαση σε καθαρότερα οχήματα. Για τα σημεία φόρτισης, παράλληλα με τα 570 εκατομμύρια ευρώ για την ανάπτυξη φέτος και το επόμενο έτος, σύντομα θα δημοσιεύσουμε συστάσεις σχετικά με τη μείωση του χρόνου αναμονής της σύνδεσης στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας. Και εξετάζουμε αν θα πρέπει να καταστεί υποχρεωτικό για τα Κράτη Μέλη, το να θεωρείται η όλη διαδικασία ως κορυφαία προτεραιότητα, έτσι ώστε οι άδειες να μπορούν να εγκριθούν ταχύτερα».
Αναφερόμενος στην ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της αλυσίδας εφοδιασμού ο κ. Τζιτζικώστας εστίασε στο θέμα των μπαταριών για τα ηλεκτρικά οχήματα, καθώς όπως είπε αντιπροσωπεύουν το 30-40% της αξίας ενός τυπικού ηλεκτρικού αυτοκινήτου και αποτελούν βασική κινητήρια δύναμη της απασχόλησης και του οικονομικού ανταγωνισμού: «Για να είναι ανταγωνιστική η Ευρώπη χρειάζεται να παράγει μπαταρίες μόνη της. Παράλληλα με τη χρηματοδότηση αυτής της προσπάθειας, εξετάζουμε τις ευρωπαϊκές απαιτήσεις για τις μπαταρίες και τα εξαρτήματα που πωλούνται στην ΕΕ. Στη συμφωνία για την καθαρή βιομηχανία, που παρουσίασε η Κομισιόν την περασμένη εβδομάδα, ανακοίνωσε ένα νέο Κέντρο Κρίσιμων Πρώτων Υλών. Από το 2026 κιόλας, θα προσφέρει στους εμπλεκόμενους στην αυτοκινητοβιομηχανία πρόσβαση σε υλικά χαμηλότερου κόστους».
Μεγάλη βαρύτητα έδωσε ο Επίτροπος στην κοινωνική διάσταση του Σχεδίου σημειώνοντας ότι κυρίαρχο ρόλο στην κατάρτισή του είχε η διασφάλιση των θέσεων εργασίας: «Αλλαγές στην παγκόσμια ζήτηση και παραγωγή, οικονομικοί κλυδωνισμοί, γεωπολιτικές αλλαγές και αβεβαιότητες έχουν οδηγήσει στο κλείσιμο εργοστασίων αυτοκινήτων. Ταυτόχρονα, το εργατικό δυναμικό μας γερνάει. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε και να προσελκύσουμε εργαζομένους με δεξιότητες για ένα ψηφιακό μέλλον. Το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο Δίκαιης Μετάβασης θα ακολουθήσει τις τάσεις απασχόλησης σε ολόκληρη την αλυσίδα της αυτοκινητοβιομηχανίας. Θα προβλέψει τις απειλές και θα σχεδιάσει εκ των προτέρων δράσεις στοχευμένης υποστήριξης. Επίσης θα επικαιροποιήσουμε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση για τους απολυμένους. Υποστηρίζουμε ήδη τους εργαζόμενους που απολύθηκαν λόγω αναδιάρθρωσης. Στο μέλλον, θέλουμε επίσης να στηρίξουμε τις εταιρείες που αναδιαρθρώνονται, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος απολύσεων».
Αναφερόμενος στο διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον και τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε μεταξύ άλλων ότι «για τους ισότιμους όρους ανταγωνισμού και την πρόσβαση στην αγορά και σε πρώτε ύλες κρίσιμης σημασίας θα συνεχίσουμε να επιδιώκουμε συμφωνίες ελεύθερων εμπορικών συναλλαγών, καθώς και διεθνείς εταιρικές σχέσεις».
Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση του Σχεδίου ο κ. Τζιτζικώστας τόνισε: «Στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι η επόμενη γενιά οχημάτων όχι μόνο κατασκευάζεται στην Ευρώπη, αλλά καινοτομεί στην Ευρώπη, τροφοδοτείται από ευρωπαϊκή τεχνολογία και βασίζεται στις ευρωπαϊκές αξίες. Θα μειώσουμε τους κινδύνους και θα δημιουργήσουμε νέες ευκαιρίες. Θα πετύχουμε καλύτερη ισορροπία μεταξύ των μακροπρόθεσμων στόχων με τις ρεαλιστικές ανάγκες. Και θα εντείνουμε την πολιτική, οικονομική και ρυθμιστική στήριξη στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία».
