Ο πρωθυπουργός προγραμμάτιζε να συναντήσει, ούτως ή άλλως, τη Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής που ξεκινά από σήμερα στις Βρυξέλλες. Πλην όμως, η παρέμβαση Τουσκ για την κατάργηση των ποσοστώσεων στην κατανομή προσφύγων ανά τις ευρωπαϊκές χώρες προκάλεσε σωρεία αντιδράσεων, με τον πρωθυπουργό να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του ζητήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο, πριν διαμορφωθεί μια κατάσταση που θα είναι εξαιρετικά δύσκολα για την Ελλάδα, η οποία είναι και κράτος πρώτης υποδοχής λόγω της γεωγραφικής της θέσης.
Κάπως έτσι, πέραν της σφόδρα αρνητικής τοποθέτησης του Μαξίμου για την πρόταση Τουσκ, τα αντανακλαστικά του Μεγάρου Μαξίμου και η άτυπη διμερής συνάντηση με την κ. Μέρκελ μετεβλήθη σε τετραμερή που θα λάβει χώρα στο περιθώριο του Συμβουλίου, το πρωί της Παρασκευής, καθώς το παρών θα δώσουν και ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζαν-Κλωντ Γιούνκερ, αλλά και ο Βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ. Επισήμως, η ατζέντα της συνάντησης είναι το προσφυγικό και οι ευρωτουρκικές σχέσεις, αντικείμενα όμως που είναι ισχυρά διασυνδεδεμένα στην ευρωπαϊκή θεώρηση λόγω του καθοριστικού ρόλου της Δήλωσης Ε.Ε.-Τουρκίας στην αντιμετώπιση των προσφυγικών ρευμάτων. Και αν σε πολλούς η ανακοίνωση της παρουσίας του κ. Μπορίσοφ συνιστά έκπληξη, αυτή σχετίζεται με το ότι η Βουλγαρία αναλαμβάνει με το νέο έτος την προεδρία της Ε.Ε., ενώ παράλληλα δέχεται και προσφυγικές ροές μέσω Τουρκίας.
Είναι σαφές πως στο επίκεντρο θα βρεθεί η προσφυγική κρίση, καθώς η παρέμβαση Τουσκ, καίτοι δεν φαίνεται να απηχεί τις απόψεις κρατών πέραν αυτών που ούτως ή άλλως δεν εφαρμόζουν τις κοινές αποφάσεις και βρίσκονται αντιμέτωπα με διαδικασίες επί παραβάσει, προκάλεσε ανησυχία αναφορικά με τη συνοχή της κοινής μεταναστευτικής πολιτικής. Είναι, άλλωστε, δεδομένο για την κυβέρνηση πως χωρίς ευρωπαϊκή στήριξη και κοινή στάση στο προσφυγικό, το βάρος που θα πέσει στις πλάτες της Ελλάδας θα είναι εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμο. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Τσίπρας αναμένεται να ζητήσει την τήρηση των συμφωνηθέντων και να ακολουθηθούν οι παράμετροι που έχουν χαραχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πάντως, στη Σύνοδο Κορυφής δεν αναμένεται να υπάρξουν αλλαγές, πέρα από συζήτηση για τα ανοιχτά θέματα, μεταξύ των οποίων και η κυοφορούμενη τροποποίηση της Συνθήκης του Δουβλίνου-με την Ελλάδα να επιθυμεί ένα πιο δίκαιο σύστημα που να μην επιβαρύνει αποκλειστικά και μόνο τα κράτη πρώτης υποδοχής.
Ενδεικτικές της στάσης που θα τηρήσει, δε, η κυβέρνηση είναι και οι χθεσινοβραδινές αναφορές του πρωθυπουργού επί του ζητήματος σε συνέντευξή του στην ΕΡΤ3. «Ο Ντόναλντ Τούσκ έκανε μια άσκοπη, άκαιρη και άσκοπη παρέμβαση για το προσφυγικό και δεν πιστεύω ότι έχει πιθανότητες να υιοθετηθεί η πρότασή του. Από την πλευρά μας, δεν πρόκειται να γίνει δεκτή στο κείμενο συμπερασμάτων οποιαδήποτε φράση που δεν θα παραπέμπει στην ισότιμη κατανομή», έγραψε ο κ. Τσίπρας, «καρφώνοντας» τον κ. Τούσκ και συντασσόμενος με τις θέσεις που εξέφρασαν κορυφαία στελέχη της Κομισιόν, όπως ο αντιπρόεδρος Φρανς Τίμερμανς και ο αρμόδιος επίτροπος Μεταναστευτικής Πολιτικής Δημήτρης Αβραμόπουλος. «Η κατάσταση στα νησιά πρώτης υποδοχής σίγουρα δεν είναι ευχάριστη, είναι δύσκολη στην αντιμετώπισή της, με μια επίσης δύσκολη συμφωνία που οφείλουμε να εφαρμόζουμε. Οι ροές έχουν μειωθεί σημαντικά, όμως χρειάζεται η επιτάχυνση της διαδικασίας για την απονομή ασύλου», προσέθεσε ο κ. Τσίπρας, αναγνωρίζοντας την ανάγκη επιτάχυνσης των διαδικασιών εξέτασης ασύλου, με την κυβέρνηση να επεξεργάζεται και νομοθετική παρέμβαση για το θέμα.
Παράλληλα, εκτιμάται πως θα συζητηθεί και η «άτυπη» συνεννόηση που φαίνεται πως έχει γίνει μεταξύ των κ.κ. Τσίπρα και Ερντογάν για την αποσυμφόρηση των νησιών του ΒΑ Αιγαίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, φαίνεται πως υπάρχει σκέψη για μεταφορά στην ενδοχώρα αιτούντων άσυλο, κάτι που μέχρι στιγμής με τις προβλέψεις της ευρωτουρκικής συμφωνίας δεν επιτρέπεται. Και αυτό γιατί προβλέπεται πως, όσοι αιτούνται άσυλο, θα πρέπει να παραμένουν και στα νησιά, πλην όμως οι αργοί ρυθμοί στην επεξεργασία των αιτημάτων συνδυαστικά με τις ελαφρά αυξημένες ροές έχουν δημιουργήσει σημαντικό πρόβλημα χωρητικότητας στις δομές. Βεβαίως, προκειμένου να υλοποιηθεί το εγχείρημα της μεταφοράς κόσμου στην ενδοχώρα, θα πρέπει η Αθήνα να παρουσιάσει με τη σειρά της εγγυήσεις πως αυτοί οι αιτούντες άσυλο θα παραμένουν σε δομές που θα προσομοιάζουν στα κέντρα κράτησης μεταναστών, έως ότου λάβουν άσυλο ή λάβουν αρνητική απάντηση και μέχρι να επαναπροωθηθούν στην Τουρκία. Σύμφωνα με τις κυβερνητικές εκτιμήσεις, αυτή η πρόβλεψη, συνδυαστικά με τον οξύ χαρακτήρα του προβλήματος στα νησιά, μπορεί να αποτελέσει καταλύτη, ώστε να δοθεί και η έγκριση από Βρυξέλλες και Βερολίνο.
