Ως σαφή προϋπόθεση την άρση του σκοπιανού αλυτρωτισμού, προκειμένου να υπάρξει λύση σε ό,τι αφορά το ονοματολογικό της πΓΔΜ, όρισε από το Νταβός, μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της γείτονος χώρας Ζόραν Ζάεφ, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας. Πρόκειται για ένα ζήτημα, το οποίο το Μέγαρο Μαξίμου θέτει παγίως ως προαπαιτούμενο, ώστε να υπάρξει προοπτική επίλυσης του ζητήματος. Από εκεί και πέρα, φυσικά, η όλη συζήτηση βρίσκεται ακόμα στα πρώτα της στάδια και το μόνο σίγουρο είναι ότι, από ελληνικής μεριάς, τα επόμενα βήματα θα είναι προσεκτικά, εν γνώσει του ότι σε αυτή τη φάση η επισπεύδουσα είναι η γείτονας χώρα.
Παρ’ όλα αυτά, από τη χθεσινή εκτενή συνάντηση Τσίπρα-Ζάεφ, με τη συμμετοχή και των υπουργών Εξωτερικών κ.κ. Κοτζιά και Ντιμιτρόφ στο τέλος, προκύπτουν ορισμένα βήματα καλής θέλησης που, σύμφωνα με αρμόδιες διπλωματικές πηγές, είναι δηλωτικά της θετικής προαίρεσης αμφότερων των πλευρών. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημοποιήθηκε από τον κ. Ζάεφ αυτό που ήταν ήδη γνωστό στο παρασκήνιο τις τελευταίες μέρες, η πρόθεσή του, δηλαδή, να αλλάξει όνομα στο αεροδρόμιο και σε κεντρικούς λεωφόρους των Σκοπίων. Άλλωστε, οι συγκεκριμένες ονομασίες έχουν αποτελέσει στο παρελθόν αντικείμενο έντονης διελκυστίνδας, ιδίως την εποχή Γκρουέφσκι. Το «πότε», βέβαια θα γίνουν αυτές οι αλλαγές, είναι ένα αντικείμενο προς συζήτηση. Γι’ αυτή τη σκοπιανή παραχώρηση, τα «αντίδωρα» από ελληνικής μεριάς θα είναι η προώθηση, εκ μέρους της κυβέρνησης, της υποψηφιότητας της γείτονος χώρας στην πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου και η κύρωση και της δεύτερης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης της χώρας με την ΕΕ στο ελληνικό κοινοβούλιο».Το δεύτερο σημείο καλής θέλησης, ιδίως εκ μέρους του κ. Ζάεφ, είναι η ουσιαστική αντικατάσταση των εθνικών διαπραγματευτών και η παράκαμψη του ορισθέντος εκ του Σκοπιανού ΠτΔ ειδικού διαπραγματευτή κ. Βάσκο Ναουμόσκι που προέρχεται από το VMRO και η αντικατάσταση του σχήματος από διαπραγματεύσεις απευθείας σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, στο πλαίσιο του ΟΗΕ και υπο τον Μάθιου Νίμιτς, αλλά και υπό σαφή επίβλεψη από τους δύο πρωθυπουργούς κ.κ. Τσίπρα και Ζάεφ.
Από εκεί και πέρα, πάντως, ξεκινούν οι πραγματικές προκλήσεις για τη γείτονα χώρα, καθώς, παρά τις καλές προθέσεις με τη μετονομασία του αεροδρομίου και των λεωφόρων, η πραγματικά ταμπακιέρα έχει να κάνει με την αλλαγή του Συντάγματος. Με άλλα λόγια, στην τρέχουσα συγκυρία η πίεση βρίσκεται στη μεριά της πΓΔΜ, γι’ αυτό και το Σάββατο συγκαλείται στη γείτονα σύσκεψη συντονισμού υπό τον ΠτΔ κ. Ιβάνοφ, με τη συμμετοχή και του προέδρου του VMRO κ. Μιτσκόφσκι, προκειμένου να συζητηθούν όλα τα ανοιχτά ζητήματα. Πάντως, λεκτικά, ο κ. Ζάεφ ξόρκισε κάθε μορφής αλυτρωτισμό χθες από το Νταβός, είναι ένα κρίσιμο ερώτημα, όμως, τι περιθώρια παραχωρήσεων έχει η γείτονας στο θέμα του Συντάγματος. Αυτή η παράμετρος, δε, θα είναι, σύμφωνα με έμπειρους διπλωμάτες και το «κλειδί» για να διαπιστωθεί, αν υπάρχει δυναμική επίλυσης.
Ακόμα, ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε από τον πρωθυπουργό στην εξεύρεση ονομασίας erga omnes, για χρήση δηλαδή και εντός και εκτός της γείτονος. Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Τσίπρας απορρίπτει την προταθείσα ονομασία "Μακεδονία-Σκόπια" που έριξε στο τραπέζι ο Μάθιου Νίμιτς, ενώ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές και ο κ. Ζάεφ αποδέχθηκε η συζήτηση να μην γίνει επί τη βάσει αυτής της πρότασης. Φυσικά, όπως προαναφέρθηκε, το erga omnes συνδέεται άρρηκτα και με το ζήτημα της αναθεώρησης του Συντάγματος της γείτονος. Σε αυτό το σημείο, πάντως, αξία έχει η παραδοχή του ίδιου του κ. Ζάεφ πως αυτό πρόκειται για δύσκολο ζήτημα στο εσωτερικό του. «Πες την αλήθεια στον λαό σου, όπως έκανα εγώ και δεν θα χάσεις», φέρεται ειπών προς τον ομόλογό του ο κ. Τσίπρας.
Τέλος, ιδιαίτερη σημασία έχει και η αναφορά του κ. Τσίπρα ότι «θα πρέπει να βρούμε λύση στο σύνολο των ανοιχτών θεμάτων». Κάπως έτσι, ο κ. Τσίπρας ξόρκισε το ενδεχόμενο κατάτμησης της διαδικασίας, ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο, επιμένοντας στην πάγια γραμμή της Αθήνας ότι, αν δεν υπάρξει συμφωνία εφ’ όλης της ύλης, τότε δεν μπορεί να προωθηθεί η ένταξη της πΓΔΜ στο ΝΑΤΟ. Μάλιστα, σε αυτό το πλαίσιο, το Μέγαρο Μαξίμου αποτιμά ως κομβική την παρέμβαση του Γ.Γ. του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ προ ημερών, κατά την επίσκεψή του στα Σκόπια, όταν και πίεσε με σαφέστατο τρόπο τη μεριά της γείτονος, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν υπάρχει είσοδος στο ΝΑΤΟ, χωρίς επίλυση του ονοματολογικού.
Συνάντηση με Λαγκάρντ και Μοσκοβισί
Να σημειωθεί πως στο σημερινό πρόγραμμα των επαφών του κ. Τσίπρα στο Νταβός μπορεί να υπάρχουν ενδιαφέρουσες συναντήσεις με τον Αλβανό πρωθυπουργό κ. Ράμα, αλλά και τον Ευρωπαίο Επίτροπο Διεύρυνσης Γιοχάνες Χαν (ο οποίος χειρίζεται και το ζήτημα της πΓΔΜ εκ μέρους Ε.Ε.), πλην όμως σημαντικές θα είναι οι συζητήσεις που θα έχει ο πρωθυπουργός με τη γενική διευθυντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ, αλλά και τον Ευρωπαίο Επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί. Με την αξιολόγηση να έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί, είναι σαφές πως το επίκεντρο της συζήτησης μεταφέρεται στη λύση για το χρέος που επιδιώκει η κυβέρνηση, θέμα που θα βρεθεί στο επίκεντρο της συνάντησης με την κ. Λαγκάρντ, αλλά και της επόμενης μέρας του προγράμματος, τόσο σε ό,τι αφορά την έξοδο στις αγορές, όσο και το πλαίσιο δεσμεύσεων που υπάρχει για το 2019 και το 2020, που θα συζητηθεί εκτενέστερα με τον κ. Μοσκοβισί.
