Δύσκολη υπόθεση αποτελεί η αναζήτηση φθηνής στέγης για νέους ανθρώπους στη χώρα μας σε μια συγκυρία στην οποία τα ενοίκια στο μεγαλύτερο ποσοστό των ακινήτων φτάνει ή ξεπερνά τα 500 ευρώ (για μικρά σχετικά διαμερίσματα). Την ίδια ώρα, 7 στους 10 νέους ηλικίας 18-34 ετών στην Ελλάδα ζουν στο παιδικό τους δωμάτιο, σύμφωνα με την Eurostat. Αυτά αναφέρονται, μεταξύ άλλων, σε έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates για τη διαθεσιμότητα ακινήτων κατάλληλα για νέους έως 50 τ.μ., σύμφωνα με το ζητούμενο μίσθωμα, καθώς και την επεξεργασία των νέων στοιχείων της Eurostat για τους νέους που διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο.
Είναι προφανές ότι η ραγδαία αύξηση του κόστους στέγασης στη χώρα μας, προβληματίζει το σύνολο των συμπολιτών μας και ιδιαίτερα τους νέους ηλικιακά. Η συσσωρευτική αύξηση των ενοικίων από το 2018 έως και σήμερα, κυμάνθηκε από 37,2% έως και 42,1% αν αφορά κατοικία κατάλληλη για οικογένεια. Υψηλότερες αυξήσεις, καταγράφονται κυρίως σε μικρότερα ακίνητα κατάλληλα για φοιτητές. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία, οι ζητούμενες τιμές μίσθωσης φοιτητικής κατοικίας αυξήθηκαν κατά 53% στην Αθήνα και στη Πάτρα όπου καταγράφεται η 2η μεγαλύτερη αύξηση το 49,23% Το 2022, η αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων κυμάνθηκε μεσοσταθμικά στο 10%, από 3% έως 7% που καταγράφηκε το 2021.
Ποσοστό νεαρών ενηλίκων ηλικίας 18-34 ετών που ζουν με τους γονείς τους
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Eurostat, το 72,9% των νέων ηλικίας 18-34 ετών ζουν με τους γονείς τους, στο παιδικό τους δωμάτιο. Η Ελλάδα κατατάσσεται 2η στη λίστα των 26 χωρών της Ε.Ε, όταν το μέσο όρο δεν ξεπερνά το 49,4%.
Το ποσοστό των νέων (18-34 ετών) που ζουν με τους γονείς τους, αυξήθηκε κατά 3,5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019 έως το 2021. «Είμαστε πεπεισμένοι, και το έχουμε αναφέρει σε πολλές έρευνές μας ότι το ποσοστό των νέων που θα γυρίσουν στο πατρικό τους, στο παιδικό τους δωμάτιο θα αυξηθεί ραγδαία τα επόμενα χρόνια. Ο βασικός λόγος δεν είναι άλλος από την μονομερή αύξηση του κόστους στέγασης και στην διατήρηση των εισοδημάτων σε χαμηλά επίπεδα σε συνάρτηση με τις ανάγκες του σήμερα», σημειώνει ο κ. Μπάκας, πρόεδρος του Δικτύου.
Ποσοστό νεαρών που ζουν με τους γονείς τους ανά ηλικιακή ομάδα
Μάλιστα, το ποσοστό των νέων που διαμένει στο παιδικό του δωμάτιο, παραμένει υψηλό όταν επικεντρωνόμαστε στις ηλικίες 25-34, τη στιγμή που σε άλλες χώρες της Ευρώπης περιορίζεται αισθητά, κάτι που σηματοδοτεί μια σημαντική αναβολή στην ομαλή στεγαστική πορεία των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα. Η αύξηση του κόστους στέγασης, φαίνεται να οδήγησε πολλούς νέους φοιτητές να επέλεξαν πανεπιστημιακές σχολές πλησίον της οικογενειακής κατοικίας. Το 91% των νέων 18-24 ετών διαμένουν στο παιδικό τους δωμάτιο σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat. Είναι μη λογικό και λυπηρό, εν έτη 2023, τα ακαδημαϊκά όνειρα ενός νέου να είναι άμεσα εξαρτώμενα από το αν η σχολή βρίσκεται στη πόλη της οικογενειακής κατοικίας.
Άνω των 500€ ενοίκιο σε 6 στα 10 ακίνητα κατάλληλα για νέους
«Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον άνωθεν πίνακα, κατανοούμε ότι το κόστος μίσθωσης μιας κατοικίας έως 50 τμ, άνω του 1ου ορόφου κυμαίνεται άνω των 400€ στις περιοχές του κέντρου για το 70% των διαθεσίμων προς μίσθωση κατοικιών», επισημαίνει το στέλεχος της κτηματαγοράς.
Στις περιοχές των Νοτίων Προαστίων της Αττικής, το 72% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€, ενώ στα Βόρεια Προάστια το 86%.
Ακόμη και στον Πειραιά που πριν λίγα χρόνια συγκαταλέγονταν στις οικονομικές περιοχές, πλέον, το 62% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€. Τη μόνη «οικονομική» λύση, αποτελούν τα Δυτικά Προάστια όπου το 45% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών έχουν ζητούμενο μίσθωμα έως 400€.
Στο σύνολο των περιοχών της Αττικής, το 65% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών άνω του 1ου ορόφου έως 50τμ , έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 500€.
«Σύμφωνα με τα άνωθεν, κατανοούμε ότι το κόστος στέγασης αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου εισοδήματος, όταν σύμφωνα με τη Eurostat ανεκτό όριο θεωρείται όταν οι στεγαστικές δαπάνες δεν ξεπερνούν το 30% του εισοδήματος», προσθέτει ο κ. Μπάκας.
Ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο στεγαστικής πολιτικής με διεύρυνση των δικαιούχων
Σύμφωνα με την έρευνα,στη χώρα μας, ο πληθωρισμός, η αύξηση του κόστους κατασκευής που πιέζει αυξητικά τις τιμές πώλησης, η αύξηση των επιτοκίων στεγαστικών δανείων, η ραγδαία αύξηση των ενοικίων, το κόστος ενέργειας και γενικότερα η αύξηση του κόστους διαβίωσης, συρρικνώνει τα διαθέσιμα εισοδήματα.
«Απαιτείται να λάβουμε σοβαρά υπόψη και να κατανοήσουμε ότι το προσαυξημένο κόστος στέγασης δεν αφορά πλέον αποκλειστικά τα κατώτερα οικονομικά στρώματα που βρίσκονται κοντά στον κίνδυνο φτώχειας ή/τα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά ή μόνο τους νέους ηλικιακά, πλήττει και άτομα των οποίων τα εισοδήματα είναι, αφενός υψηλότερα, αφετέρου όμως, πολύ χαμηλά για να μπορούν να στεγαστούν υπό τις συνθήκες της ιδιωτικής αγοράς. Οι οικονομικές προκλήσεις στη παγκόσμια κοινότητα καθώς και στη χώρα μας βρίσκονται προ των πυλών και απαιτούνται άμεσα διευρυμένες πολιτικές στέγασης, πολιτικές με διεύρυνση των δικαιούχων, με στόχο την αναχαίτιση του κόστους την επόμενη ημέρα και τη προσβασιμότητα σε αγορά κατοικίας, αλλά, παράλληλα και πολιτικές με υλοποίηση 2-3 ετών, που θα στοχεύουν στην εξάλειψη ιδίων δεδομένων στο μέλλον, καθώς και μέτρα που θα “προστατεύουν” την ιδιοκτησία υπό συνθήκες μη υγιούς οικονομικού περιβάλλοντος», σημειώνεται στη σχετική ανάλυση του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates.
Τι γίνεται σε Ευρώπη και Ελλάδα
Πολλές χώρες της Ευρώπης εφαρμόζουν πολιτικές στέγασης δημιουργώντας κοινωνικές κατοικίες εδώ και δεκαετίες, ενώ λόγω των συνθηκών που διαμορφώνονται ιδιαίτερα από το 2018-2019, έχουν προβεί σε υιοθέτηση νέων μέτρων με στόχο την αναχαίτιση του κόστους στέγασης.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι εκτός των νέων στεγαστικών πολιτικών που εφαρμόζουν, χώρες όπως η Δανία, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Γαλλία, επέβαλαν πλαφόν ύψους (2%-3%) στις αυξήσεις των ενοικίων στις οικιστικές μισθώσεις λόγω ραγδαίας αύξησης του πληθωρισμού.
Όπως επισημαίνει ο κ. Μπάκας, «η Ελλάδα θα αρχίσει να εφαρμόζει πολιτικές αναχαίτισης του κόστους στέγασης εντός του 1ου τριμήνου του 2023, μέτρα που σε μεγάλο ποσοστό, απαιτούν χρόνο υλοποίησης (2-3 ετών) και δεν στοχεύουν στην άμεση αναχαίτιση του κόστους στέγασης ή/και ελάφρυνσης του οικογενειακού προϋπολογισμού. Παράλληλα, ακόμη και αν εφαρμοστούν στο σύνολό τους, στοχεύουν σε περιορισμένο αριθμό δικαιούχων σε σχέση με τη πραγματική ανάγκη του σήμερα, αλλά και των αναγκών που θα προκύψουν τα επόμενα χρόνια. Παράλληλα, επέβαλε πλαφόν μόνο στις εμπορικές και επαγγελματικές μισθώσεις. Συγκεκριμένα, η αναπροσαρμογή του μισθώματος θα ανέρχεται σε τρία τοις εκατό (3%), κατά ανώτατο όριο, σε σχέση με το μίσθωμα του έτους 2021, μέτρο που παρατάθηκε έως τα τέλη του 2023».
