Oι νέοι ενηλικιώνονται απότομα, μεταβάλλοντας ραγδαία το εργασιακό και όχι μόνο τοπίο. Παγκοσμίως, περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι γεννήθηκαν μεταξύ 1997 και 2012, και έτσι είναι μέρος της «Gen Ζ». Σε ΗΠΑ και Βρετανία η συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα αποτελεί το 1/5 του πληθυσμού, ανταγωνιζόμενη τους baby-boomers.
Στην Ινδία και τη Νιγηρία οι νέοι είναι πολύ περισσότεροι από τους ηλικιωμένους. Για κάθε γενιά υπάρχει ένα στάνταρ «παραμύθι»: ότι οι boomers γαλουχήθηκαν μέσα σε μεταπολεμική αφθονία, ή πως οι millennials δεν ξεπέρασαν ποτέ τα τραύματα που επέφερε η οικονομική κρίση του 2007-09. Για την Gen Z, η επικρατούσα άποψη είναι ότι τα smartphones, τους έχουν απομονώσει, μετατρέποντάς τους σε πλήρως αντικοινωνικές υπάρξεις.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Κυκλική ανεργία»: Η μείωσή της τροφοδοτεί την «ανεργία τριβής» - Γιατί επηρεάζονται οι τριετίες
Όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Δύση λένε σε δημοσκοπήσεις ότι τα σημερινά παιδιά θα γίνουν χειρότερα από τους γονείς τους. Οι ίδιοι οι νέοι ανησυχούν για τα πάντα: από τη δυσκολία να αγοράσουν ένα σπίτι μέχρι τους διαφαινόμενους κινδύνους από την κλιματική αλλαγή. Καθηγητές κοινωνιολογικών επιστημόνων ανησυχούν για το γεγονός ότι η Gen Z-ers, απέκτησαν το σύνδρομο FΟΜΟ (Fear Of Missing Out), δηλαδή «φόβος μη μείνεις εκτός από όσα συμβαίνουν γύρω σου», με αποτέλεσμα να υποφέρουν από άγχος και κατάθλιψη. Μάλιστα, Ουάσιγκτον και Λονδίνο εξετάζουν την απαγόρευση των smartphone και τον περιορισμό των social media για τους κάτω των 16 ετών, ενώ γονείς και δάσκαλοι παντού προσπαθούν να ελέγξουν τον χρόνο που διανύουν οι νέοι πάνω από τις οθόνες τους.
Ορισμένοι μπορεί να αισθάνονται τύψεις για το «κοκτέιλ» των δυσμενών συνθηκών που έχει διαμορφωθεί σε βάρος των νέων, ωστόσο η πραγματικότητα είναι διαφορετική: Παρατηρώντας τα δεδομένα σε όλο τον κόσμο και εξετάζοντας το ευρύτερο σύνολο μέτρων που έχουν παρθεί, μπορούμε να καταλήξουμε στο ασφαλές συμπέρασμα πως οι Zoomers δεν είναι καθόλου καταδικασμένοι. Αντιθέτως, από πολλές απόψεις, τα πάνε περίφημα!
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μπόνους παραγωγικότητας στο Δημόσιο: Πώς θα δίνεται το πριμ 15% - Πότε μπαίνει σε ισχύ
Αρχικά, από το αφήγημα απουσιάζει μια σημαντική παράμετρος: τα 4/5 των ατόμων ηλικίας 12 έως 27 ετών στον κόσμο που ζουν σε αναδυόμενες οικονομίες. Χάρη στην ανάπτυξη και τη διάδοση της τεχνολογίας, οι νέοι σε μέρη όπως η Τζακάρτα, η Βομβάη ή το Ναϊρόμπι περνούν πολύ καλύτερα από τους γονείς τους. Είναι πιο πλούσιοι, πιο υγιείς και πιο μορφωμένοι. Μάλιστα, όσοι έχουν smartphone είναι καλύτερα ενημερωμένοι και πιο αισιόδοξοι από τους συνομήλικούς τους στον ανεπτυγμένο κόσμο.
Ωστόσο, σε ορισμένα μέρη υπάρχει ο φόβος ότι η ταχεία πρόοδος των τελευταίων δεκαετιών μπορεί να μην επαναληφθεί. Αυτό το άγχος είναι εμφανές στην Κίνα. Χάρη στην οικονομική αβεβαιότητα και την έμφαση στην ποσότητα έναντι της ποιότητας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, πάνω από το 1/3 των πτυχιούχων είναι αντιμέτωπο με τη «ρουφήχτρα» της ανεργίας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο ντάκος η καλύτερη σαλάτα στον κόσμο: 8 ελληνικά πιάτα στο διεθνές Top 100
Στον ανεπτυγμένο κόσμο η εικόνα είναι πιο ρόδινη από όσο νομίζουμε. Όσοι Gen-Zers, εργάζονται τα πάνε καλά. Η έντονη ζήτηση για εργάτες βοηθά, όπως και το γεγονός ότι οι Ζοomers αποκτούν σύγχρονες δεξιότητες, ανταποκρινόμενες στις μοντέρνες ανάγκες της αγοράς εργασίας. Oι νέοι στην πλειοψηφία τους πια σπουδάζουν σε τομείς όπως η μηχανολογία και η ιατρική, που αποφέρουν απτά και «χειροπιαστά» αποτελέσματα, ενώ οι ανθρωπιστικές επιστήμες υποχωρούν σε ιστορικό χαμηλό.
Παράλληλα, όπως ήδη γράψαμε, οι μισθοί των νέων αυξάνονται με πολύ πιο γρήγορο ρυθμό από ό,τι για τους πιο ηλικιωμένους εργαζόμενους, ενώ το ποσοστό ανεργίας των νέων σε όλο τον πλούσιο κόσμο είναι σε χαμηλό αρκετών δεκαετιών. Στις ΗΠΑ, το ετήσιο εισόδημα του μέσου Zoomer ξεπερνά άνετα αυτό ενός millennial ή ενός Gen X-er στην ίδια ηλικία, σε πραγματικούς όρους.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο πιο άτυχος άνθρωπος στον κόσμο
Επίσης, ήδη οι Gen Z-ers μεταμορφώνουν τον κόσμο της εργασίας. Έχουν διαπραγματευτική δύναμη — και το ξέρουν. Πολλοί millennials ενηλικιώθηκαν στη σκιά της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, νιώθοντας τόσο επισφαλείς που φοβήθηκαν να ζητήσουν αυξήσεις μισθών. Η Gen Z φαίνεται να έχει λιγότερους ενδοιασμούς σχετικά με το να παραιτηθεί για μια καλύτερη ευκαιρία ή κατεβάσει ταχύτητα στη δουλειά, ώστε να απολαύσει τη ζωή, ενώ δεν χαρακτηρίζονται με άνεση ως... «workaholics». Από την άλλη πλευρά, οι εργοδότες, που δεν είναι συνηθισμένοι σε τέτοιες νοοτροπίες και συμπεριφορές, διαμαρτύρονται.
Άλλωστε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η Gen Z θα διαμορφώσει την κοινωνία με νέα πρότυπα και νόρμες, κόντρα στις πατροπαράδοτα ήθη και τις παραδόσεις. Η ανησυχία των νέων για την κλιματική αλλαγή, καθώς φθάνουν στην ηλικία του εκλέγειν, θα αναγκάσει τα κράτη να αναλάβουν πιο αποφασιστική δράση. Ταυτόχρονα, δεν ξενυχτούν αργά τα βράδια, δεν είναι φαν του άφθονου ποτού και των χανγκόβερ και λιγότεροι επιρρεπείς στα «πάθη» και τις αμαρτίες των μεγαλύτερων. Ωστόσο, υπάρχει και μια σκοτεινή πλευρά σε αυτή την τάση: Συναναστρέφονται λιγότερο face to face, κάνουν λιγότερο σεξ και αισθάνονται εντονότερη μοναξιά. Είναι ενδεικτικό ότι τα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης αυξάνονται σε μεγάλο μέρος της Δύσης, όπως και η αγωνία για θέματα ψυχικής υγείας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Στο επίκεντρο του διεθνούς «τζετ σετ» η Ελλάδα - Χορός... εκατομμυρίων για luxury ακίνητα
Όμως, υφίστανται και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο: Ο βαθμός στον οποίο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τροφοδοτούν την ψυχική δυσφορία μεταξύ των νέων εντείνεται. Στη Δύση η άνοδος του άγχους συμπίπτει με την εισαγωγή των social media σε νεαρή ηλικία. Σε κάθε περίπτωση, είναι ξεκάθαρο ότι η Gen Z ανατρέφεται στο απότομο τέλος μιας τεχνολογικής επανάστασης. Η ταχύτητα με την οποία υιοθετήθηκαν τα κινητά και και στη συνέχεια τα διάφορα apps αλλοίωσαν μέχρι ένα σημείο την ψυχοσύνθεσή τους. Αναμφίβολα, τα social media έχουν οφέλη, αλλά και κόστος. Είναι φυσικό οι μεγαλύτεροι να ανησυχούν για τους νέους, όμως οι νέοι βγαίνουν μπροστά, αλλάζοντας τον κόσμο μας, πετυχαίνουν νίκες εκεί που εμείς χάσαμε και αποτελούν την ελπίδα για το μέλλον μας. Ανεξαρτήτως, πάντως: «υπερασπίσου το παιδί γιατί, αν γλιτώσει το παιδί - υπάρχει ελπίδα…» όπως τραγουδούσε ο Παύλος Σιδηρόπουλος.
