Βαθαίνει η επισιτιστική κρίση εν μέσω της κλιματικής αλλαγής, των περιφερειακών συγκρούσεων και των εμπορικών πολιτικών όπως είναι οι δασμοί. Το παγκόσμιο σύστημα τροφίμων, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της γης που χρησιμοποιείται για τη γεωργία, ευθύνεται για το 34% των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG), γεγονός που το καθιστά σημαντικό παράγοντα για την κλιματική αλλαγή. Παραδόξως, αυτό το σύστημα είναι επίσης πολύ ευάλωτο στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Αυτό συμβαίνει επειδή η αύξηση της θερμοκρασίας διαταράσσει παράγοντες όπως οι υδρολογικοί κύκλοι, τα μετεωρολογικά φαινόμενα και η υγεία του εδάφους που είναι κρίσιμοι για την παραγωγή τροφίμων.
Σύμφωνα με την IPCC, υπό συνθήκες υψηλών εκπομπών, όπου οι ακραίες ξηρασίες, οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και οι καύσωνες προβλέπεται ότι θα καταστούν η νέα κανονικότητα, οι γεωργικές αποδόσεις θα μπορούσαν να μειωθούν μεταξύ 10% και 25% έως το 2050. Αυτό όχι μόνο θα επιδεινώσει την επισιτιστική ασφάλεια παγκοσμίως (περίπου 750 εκατομμύρια άνθρωποι ήρθαν αντιμέτωποι με συνθήκες πείνας το 2023), αλλά θα έχει και σοβαρό κοινωνικό αντίκτυπο ειδικά για τους ανθρώπους που ασχολούνται με τον γεωργικό τομέα και την παραγωγή και διανομή τροφίμων. Επί του παρόντος, περίπου το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού βιοπορίζεται από δραστηριότητες που συνδέονται με το σύστημα αγροδιατροφής.
Τις επόμενες δεκαετίες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα βρεθούν ενώπιον σημαντικών προκλήσεων λόγω της κλιματικής αλλαγής, μία κατάσταση που περιπλέκεται περαιτέρω από τις άλλες μεγάλες τάσεις, εκείνες της ταχείας αστικοποίησης και της πληθυσμιακής αύξησης. Μέχρι το 2050, ο κόσμος αναμένεται να φιλοξενήσει επιπλέον δύο δισεκατομμύρια ανθρώπους, με επτά στους δέκα να θεωρείται πιο πιθανό ότι θα ζουν σε πόλεις. Ο FAO εκτιμά ότι για να καλύψουν τις ανάγκες, οι χώρες θα πρέπει να παράγουν 50% περισσότερα τρόφιμα μέχρι το 2050. Οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων πρέπει να βρουν τρόπους να παράγουν περισσότερα τρόφιμα, για περισσότερους ανθρώπους κάτω από ολοένα και πιο αβέβαιες, αν όχι αφιλόξενες, συνθήκες. Ταυτόχρονα, πρέπει να μειώσουν την ένταση άνθρακα του αγροδιατροφικού τομέα προκειμένου να κατευνάσουν την απειλή που θέτει η κλιματική αλλαγή. Η αποτυχία επίτευξης αυτών των στόχων θα μπορούσε να υπονομεύσει σοβαρά την ασφάλεια σε πολλά μέτωπα.
Σε workshop που διοργάνωσε το ερευνητικό κέντρο Perry World House πριν από λίγες ημέρες επισημάνθηκε η ανάγκη να αναπτυχθούν λύσεις σε διεπιστημονικό επίπεδο λαμβάνοντας υπ’ όψιν παραμέτρους όπως είναι η κλιματική αλλαγή, η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ασφάλεια. Όπως υπογράμμισαν επαγγελματίες από τη διεθνή αγορά και ακαδημαϊκοί, το σύστημα είναι να διερευνηθούν λύσεις σε κρίσιμα ερωτήματα όπως: πώς να παράγουμε περισσότερα τρόφιμα με λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, εάν μια διατροφή μπορεί να είναι υγιεινή για τους ανθρώπους αλλά και ασφαλής για το περιβάλλον αλλά και πώς η γεωπολιτική μπορεί να επηρεάσει την επισιτιστική ασφάλεια. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι μπορεί να αλλάξουν οι ανάγκες τις επόμενες δεκαετίες και στη φάση αυτή θα πρέπει να επιστρατευτούν καινοτόμες τεχνικές όπως για παράδειγμα η καλλιέργεια φυτών, η βιώσιμη διαχείριση του ζωικού κεφαλαίου και η αναγεννητική γεωργία.
Οι περιφερειακές συγκρούσεις θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλεια εφοδιασμού τροφίμων
Οι περιφερειακές συγκρούσεις, οι κλιματικές κρίσεις και οι οικονομικές αβεβαιότητες ωθούν τις χώρες σε προστατευτικά μέτρα στις εξαγωγές τροφίμων και γεωργικών προϊόντων και θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια ασφάλεια εφοδιασμού τροφίμων, προειδοποίησε ο Ayşegül Selışık, αναπληρωτής εκπρόσωπος του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) στην Τουρκία.
Μιλώντας στο κρατικό πρακτορείο Anadolu, ο Selışık ανέδειξε τη γεωργία ως έναν από τους τομείς που έχουν πληγεί περισσότερο από τις αυξανόμενες παγκόσμιες εντάσεις.
«Αυτές οι εξελίξεις – περιφερειακές συγκρούσεις, κλιματική αλλαγή και οικονομική αστάθεια – ωθούν ορισμένα κράτη να υιοθετήσουν περιοριστικές εμπορικές πολιτικές», είπε. Στο ίδιο πλαίσιο, επεσήμανε τη διασυνδεδεμένη φύση των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, σημειώνοντας ότι οι διακοπές εφοδιασμού επηρεάζουν δυσανάλογα τις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και οι πολιτικές προστατευτισμού έχουν περιορίσει την πρόσβαση σε σιτάρι και λιπάσματα, τροφοδοτώντας τον παγκόσμιο πληθωρισμό», εξήγησε.
Πάνω από 50 χώρες βασίζονται στη Ρωσία και την Ουκρανία για περισσότερο από το 30% σιταριού τους, ενώ η Ρωσία αντιπροσωπεύει το 14% της παγκόσμιας παραγωγής λιπασμάτων. Και βέβαια, σημαντικός είναι και ο ρόλος της Κίνας, η οποία παράγει το 25% των τροφίμων στον κόσμο ενώ φιλοξενεί το 20 τοις εκατό του πληθυσμού της.
