Παρών και δίχως τάση αποκλιμάκωσης είναι το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων στους νέους εργαζομένους της ΕΕ.
Στην τελευταία τριμηνιαία επισκόπηση της απασχόλησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκαλύπτεται ότι οι νέες γυναίκες (ηλικίας 25-29 ετών) αντιμετωπίζουν μισθολογικό χάσμα της τάξης του 7,2% κατά την έναρξη της επαγγελματικής τους σταδιοδρομίας στην αγορά εργασίας της ΕΕ.
Το χάσμα αυτό είναι περίπου το μισό του μισθολογικού χάσματος για όλους τους εργαζομένους, πράγμα που υποδηλώνει μεγαλύτερες μισθολογικές ανισότητες στους εργαζομένους μεγαλύτερης ηλικίας. Ωστόσο, η επισκόπηση επισημαίνει επίσης ότι οι μισθολογικές διαφορές μεταξύ νέων γυναικών και ανδρών είναι δύσκολο να εξηγηθούν βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, ενώ η κατάσταση διαφέρει σημαντικά από χώρα σε χώρα.
Επιπλέον, ορισμένες διαφορές στα χαρακτηριστικά των εργαζομένων έχουν ως αποτέλεσμα σημαντικές μισθολογικές διαφορές, αλλά λειτουργούν σε διαφορετικές κατευθύνσεις. Ειδικότερα, οι νέοι άνδρες τείνουν να κερδίζουν περισσότερα επειδή εργάζονται σε υψηλότερα αμειβόμενες οικονομικές δραστηριότητες, ενώ οι νέες γυναίκες τείνουν να αμείβονται περισσότερο επειδή έχουν καλύτερη εκπαίδευση.
Η γεφύρωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ των φύλων επισημάνθηκε ως προτεραιότητα στη στρατηγική της Επιτροπής για την ισότητα των φύλων 2020-2025. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση Οδηγίας σχετικά με την ίση αμοιβή για όμοια εργασία μεταξύ ανδρών και γυναικών μέσω μισθολογικής διαφάνειας και μηχανισμών επιβολής.
Η πρόταση, που έθεσε ως πολιτική προτεραιότητα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προβλέπει μέτρα όπως το δικαίωμα αποζημίωσης για μισθολογικές διακρίσεις, ενώ για τους εργοδότες προβλέπεται η απαγόρευση να ζητούν από τα άτομα που αναζητούν εργασία του μισθολογικού ιστορικού τους.
Τι ορίζει η Οδηγία
Η νομοθετική πρόταση επικεντρώνεται σε δύο βασικά στοιχεία της ισότητας της αμοιβής: μέτρα για τη διασφάλιση της μισθολογικής διαφάνειας για τους εργαζομένους και τους εργοδότες, καθώς και για την καλύτερη πρόσβαση θυμάτων μισθολογικών διακρίσεων στη δικαιοσύνη.
Πιο συγκεκριμένα:
– Οι εργοδότες θα πρέπει να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το αρχικό επίπεδο ή το εύρος της αμοιβής στην προκήρυξη της θέσης εργασίας ή πριν από τη συνέντευξη επιλογής. Οι εργοδότες δεν θα έχουν τη δυνατότητα να ρωτούν τους υποψήφιους εργαζομένους σχετικά με το μισθολογικό ιστορικό τους.
Δικαίωμα πληροφόρησης των εργαζομένων
– Οι εργαζόμενοι θα έχουν το δικαίωμα να ζητούν από τον εργοδότη τους πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο αμοιβής τους και τα μέσα επίπεδα αμοιβής, κατανεμημένες ανά φύλο, για κατηγορίες εργαζομένων που κάνουν όμοια εργασία ή εργασία της αυτής αξίας.
– Οι εργοδότες με τουλάχιστον 250 εργαζόμενους πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των γυναικών και των ανδρών που απασχολούνται στην εταιρεία τους. Για εσωτερικούς σκοπούς, θα πρέπει επίσης να παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικών και ανδρών ανά κατηγορία εργαζομένων που κάνουν όμοια εργασία ή εργασία της αυτής αξίας.
– Όταν από τα στοιχεία που υποβάλλονται για τις αμοιβές προκύπτει μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων ύψους τουλάχιστον 5% και ο εργοδότης δεν μπορεί να δικαιολογήσει το χάσμα αυτό με αντικειμενικούς, ουδέτερους ως προς το φύλο παράγοντες, θα πρέπει, σε συνεργασία με εκπροσώπους των εργαζομένων, να διενεργεί αξιολόγηση των αμοιβών.
– Οι εργαζόμενοι που υπέστησαν μισθολογικές διακρίσεις λόγω φύλου μπορούν να λάβουν αποζημίωση και μάλιστα τις οφειλόμενες αναδρομικές αποδοχές και συναφή επιμίσθια ή πληρωμές σε είδος.
– Ο εργοδότης και όχι ο εργαζόμενος θα έχει εξ ορισμού την υποχρέωση να αποδείξει ότι δεν υπήρξαν μισθολογικές διακρίσεις (βάρος της απόδειξης στον εργοδότη).
– Τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν ειδικές κυρώσεις για παραβάσεις του κανόνα περί ισότητας της αμοιβής, και μάλιστα ελάχιστο επίπεδο προστίμων.
Ο Οδηγία θα υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο προς έγκριση και στη συνέχεια τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο έτη για να μεταφέρουν την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο και να κοινοποιήσουν τα σχετικά κείμενα στην Επιτροπή.
