Πλεόνασμα ύψους 749 εκατ. ευρώ παρά την αύξηση των συντάξεων κατά 7,65% και του ρυθμού απονομών προβλέπεται να καταγράψει το ισοζύγιο των ασφαλιστικών ταμείων για το 2023. Αντίστοιχα, οι δαπάνες προβλέπεται να είναι αυξημένες κατά 1,1 δισ. ευρώ.
Πλεόνασμα 7 εκατ. ευρώ προβλέπεται να εμφανίσουν και ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), όπως και το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ).
Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2023 που κατατέθηκε χθες στη Βουλή, το πλεόνασμα των ασφαλιστικών ταμείων για το 2023 θα είναι μειωμένο κατά 243 εκατ. ευρώ έναντι των εκτιμήσεων για το οικονομικό έτος 2022.
Ειδικότερα, τα έσοδα προβλέπεται να είναι αυξημένα κατά 952 εκατ. ευρώ κυρίως λόγω:
• της αύξησης των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές, κατά 262 εκατ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κατά κύριο λόγο στην εκτιμώμενη αύξηση της απασχόλησης και
• στην αύξηση κατά 527 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης αποτυπώνοντας, κατά κύριο λόγο, την αύξηση της επιχορήγησης που προορίζεται για την κάλυψη της δαπάνης για συνταξιοδοτικές παροχές κύριας ασφάλισης.
Αντίστοιχα, οι δαπάνες προβλέπεται να είναι αυξημένες κατά 1.099 εκατ. ευρώ. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση της δαπάνης των κύριων συντάξεων κατά 1.428 εκατ. ευρώ ως επίπτωση:
• της αναπροσαρμογής των συντάξεων με βάση τον συντελεστή που προκύπτει από το άθροισμα του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του ΑΕΠ και του ποσοστού μεταβολής του μέσου ετήσιου γενικού δείκτη τιμών καταναλωτή του προηγούμενου έτους διαιρούμενου διά του δύο (άρθρο 14 παρ. 4 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει) ), η οποία προκαλεί επιπλέον δαπάνη ύψους 909 εκατ. ευρώ και
• της προβλεπόμενης αύξησης του ρυθμού απονομής νέων συντάξεων.
Αντίθετα, παρουσιάζεται διαφοροποίηση μεταξύ των ετών 2023-2022 κατά:
• 389 εκατ. ευρώ στις προνοιακές παροχές εξαιτίας της καταβολής εντός του έτους 2022 της έκτακτης οικονομικής ενίσχυσης ύψους 377 εκατ. ευρώ σε χαμηλοσυνταξιούχους λόγω του υψηλού πληθωρισμού και
• 137 εκατ. ευρώ της δαπάνης των ΟΚΑ για μεταβιβάσεις προς τρίτους εξαιτίας κυρίως της εκτιμώμενης ολοκλήρωσης της καταβολής εντός του 2022 των αναδρομικών ποσών στους κληρονόμους των συνταξιούχων ιδιωτικού και δημοσίου τομέα (ν. 4714/2020 και 4767/2020).
Τέλος, σημειώνεται ότι κατά το 2023 προβλέπεται ότι ο e-ΕΦΚΑ θα ενισχυθεί με 165 εκατ. ευρώ από τον τακτικό προϋπολογισμό για την κάλυψη της απώλειας από ασφαλιστικές εισφορές του κλάδου επικουρικής ασφάλισης, που εκτιμάται ότι θα προκύψει εξαιτίας της λειτουργίας του ΤΕΚΑ.
Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης
Το ισοζύγιο της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) για το 2023 εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε πλεόνασμα ύψους 139 εκατ. ευρώ, μειωμένο κατά 122 εκατ. ευρώ έναντι της εκτίμησης για το 2022.
Τα συνολικά έσοδα του φορέα προβλέπεται να είναι μειωμένα κατά 291 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022. Ειδικότερα, οι ασφαλιστικές εισφορές για το 2023, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από τη ρύθμιση οφειλών, αναμένεται να παρουσιάσουν μείωση ύψους 45 εκατ. ευρώ. Στο ύψος των εκτιμώμενων εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές έχει ενσωματωθεί η επίπτωση από τη μονιμοποίηση του μέτρου της μείωσης κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες των ασφαλιστικών εισφορών των μισθωτών με συνολικό κόστος 898,4 εκατ. ευρώ.
Για την αναπλήρωση των εσόδων αυτών, έχει προβλεφθεί στον προϋπολογισμό του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων έτους 2023 ισόποση (898,4 εκατ. ευρώ) μεταβίβαση προς τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης και ειδικότερα:
- το ποσό των 628,9 εκατ. ευρώ θα δοθεί ως επιχορήγηση προς την ΔΥΠΑ, καλύπτοντας την καθαρή απώλεια εσόδων για την Υπηρεσία, ενώ
- ποσό ύψους 269,5 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε να επιστραφεί από τη ΔΥΠΑ στον e-ΕΦΚΑ, ως κοινωνικός πόρος του άρθρου 42 του ν. 3863/2010, θα δοθεί απευθείας ως επιχορήγηση στον e- ΕΦΚΑ. Επισημαίνεται, ωστόσο ότι η καθαρή δημοσιονομική επίπτωση της εν λόγω παρέμβασης για τη Γενική Κυβέρνηση ανέρχεται σε 871 εκατ. ευρώ.
Επιπλέον, η συνολική μείωση κατά 246 εκατ. ευρώ της κρατικής χρηματοδότησης οφείλεται:
• στη μείωση κατά 71 εκατ. ευρώ του ύψους των μεταβιβάσεων από τον τακτικό προϋπολογισμό, λαμβάνοντας υπόψη την επάρκεια των εσόδων του φορέα για την κάλυψη των υποχρεώσεών του και την απρόσκοπτη άσκηση των πολιτικών ενίσχυσης της απασχόλησης και της στήριξης
των ανέργων και
• στη μείωση κατά 75 και 100 εκατ. ευρώ των μεταβιβάσεων από το ΤΑΑ και το ΠΔΕ αντίστοιχα, σε σχέση με το 2022.
Στο σκέλος των δαπανών προβλέπεται ότι θα παρουσιαστεί μείωση κατά 170 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, κυρίως εξαιτίας της μειωμένης δαπάνης για την υλοποίηση προγραμμάτων απασχόλησης που χρηματοδοτούνταν από το ΤΑΑ και το ΠΔΕ.
Ωστόσο, αυξημένες κατά 28 εκατ. ευρώ προβλέπεται να είναι οι επενδυτικές δαπάνες του φορέα που σχετίζονται με την αναβάθμιση των υποδομών και τη δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ.
Τέλος, επισημαίνεται ότι στις δαπάνες του φορέα έχει ενσωματωθεί και η δαπάνη για την επέκταση του επιδόματος μητρότητας ιδιωτικού τομέα από τους 6 στους 9 μήνες από το 2023 εκτιμώμενου ύψους 64 εκατ. ευρώ.
ΟΠΕΚΑ
Για το 2023, η συνολική δαπάνη του ΟΠΕΚΑ για την καταβολή των ανωτέρω παροχών εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά 411 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2022, λαμβάνοντας υπόψη τις έκτακτες παροχές ύψους 414 εκατ. ευρώ σε δικαιούχους επιδομάτων του ΟΠΕΚΑ (ανασφάλιστοι υπερήλικες, δικαιούχοι αναπηρικών επιδομάτων και επιδόματος παιδιού, ωφελούμενοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος) εξαιτίας του υψηλού πληθωρισμού εντός του 2022.
