Με 80.000 κενές θέσεις εργασίας στον τουριστικό κλάδο αναμένεται να ξεκινήσει η φετινή σεζόν, που συγκεντρώνει εξαιρετικές προοπτικές για τη χώρα μας όπως δείχνουν τα πρώτα στοιχεία από τις κρατήσεις του καλοκαιριού.
Παρότι υπάρχει ενεργή κλαδική σύμβαση, με αμοιβές υψηλότερες από τις κατώτατες, οι ξενοδόχοι δεν βρίσκουν προσωπικό, ιδίως σε κάποιες ειδικότητες όπως σερβιτόροι, καμαριέρες, κηπουροί. Το ίδιο συμβαίνει και με την εστίαση σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπου το κόστος ζωής για τους εργαζόμενους στην κουζίνα και στη σάλα είναι απαγορευτικό.
Η έντονη εποχικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, η αδυναμία μεγάλου μέρους του ξενοδοχειακού κλάδου να αντιμετωπίσει το ανθρώπινο δυναμικό ως asset (πάνω στο οποίο πρέπει να επενδύσει) και η έλλειψη συνεργασίας μεταξύ των δομών τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι ορισμένοι από τους λόγους που η χώρα μας αν και έχει 1,08 εκατ. ανέργους δεν μπορεί να καλύψει τις διαθέσιμες θέσεις εργασίας στον τουρισμό.
Η απροθυμία των εργαζομένων να κάνουν καριέρα στον τουρισμό (λόγω εποχικότητα και χαμηλών αποδοχών) έγινε αισθητή και στην εκδήλωση της ΔΥΠΑ «Ημέρες Καριέρας» αυτό το Σαββατοκύριακο, όπου συμμετείχαν 120 εταιρίες, με περισσότερες από 7.000 θέσεις εργασίας σε ξενοδοχειακές μονάδες, ταξιδιωτικά και ναυτιλιακά γραφεία, επιχειρήσεις ενοικίασης αυτοκινήτων, εστίασης, εξυπηρέτησης αεροδρομίων κ.ά.
«Θα ζητήσω από τους εργοδότες ποιοτικές και καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, για να μπορούμε να έχουμε παραπάνω εργαζόμενους ευχαριστημένους» ανέφερε ο υπουργός Τουρισμού Βασίλης Κικίλιας, στο πλαίσιο της εκδήλωσης,
Υπενθυμίζεται πως η διετής κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας στους ξενοδοχοϋπαλλήλους προβλέπει σωρευτικές αυξήσεις της τάξης του 10,5%. Η πρώτη δόση της αύξησης, 5,5%, εφαρμόστηκε στους μισθούς από 1ης Ιανουαρίου 2023, με αποτέλεσμα να κυμαίνονται μεταξύ 835 και 911 ευρώ, ενώ η δεύτερη, ύψους 5% θα ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου 2024.
Τα ξενοδοχεία δεν επενδύουν στην αναβάθμιση δεξιοτήτων
«Oι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, σε σημαντικό ποσοστό οικογενειακές και μικρομεσαίες, δεν έχουν τη φιλοσοφία και το μάνατζμεντ που αντιμετωπίζει το ανθρώπινο δυναμικό ως ενεργητικό και άρα δεν το κινητροδοτούν επαρκώς» αναφέρει ο Μιχάλης Τοανόγλου, καθηγητής Φιλοξενίας και Τουρισμού στο πανεπιστήμιο Jeonju στη Νότια Κορέα.
Γνωστές είναι επίσης οι περιπτώσεις που οι εργαζόμενοι στον τομέα, σε προορισμούς με έντονο τουριστικό προφίλ, δεν μπορούν να έχουν ούτε αξιοπρεπείς συνθήκες στέγασης στον τόπο εργασίας τους.
Ως αποτέλεσμα αυτού του άλυτου προβλήματος του ανθρώπινου δυναμικού, καταγράφονται τραγελαφικές καταστάσεις, όπως η περίπτωση ξενοδοχείου σε μεγάλο ελληνικό νησί, που επειδή δεν βρέθηκαν αρκετές καμαριέρες για να λειτουργήσει, μετατράπηκε σε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα για το προσωπικό του παρακείμενου πανεπιστημίου...
Λύση στο πρόβλημα της ανεπάρκειας ανθρώπινου δυναμικού θα μπορούσαν να δώσουν, κατά τον κ.Τοανόγλου, επιλογές όπως:
- η διευκόλυνση της κινητικότητας (από περιοχές όπου το δυναμικό είναι πλεονάζον σε προορισμούς όπου είναι ελλειμματικό),
- η καθιέρωση ευέλικτης απασχόλησης από άποψη ωραρίων ή εξ αποστάσεως εργασίας σε διαδικασίες όπου αυτό είναι εφικτό, όπως το λογιστήριο ή γενικότερα το backoffice,
- οι αξιοπρεπείς συνθήκες αμοιβών, ασφάλισης και στέγασης και
- η επένδυση πάνω στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων.
«Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν επενδύουμε αρκετά στην αναβάθμιση δεξιοτήτων, ώστε να αναπτύξουμε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Μας αρκεί για παράδειγμα να βρούμε κάποιον να σερβίρει όπως- όπως, αντί να πληρώσουμε και εκπαιδεύσουμε έναν εργαζόμενο με δεξιότητες που θα δώσουν προστιθέμενη αξία στην επιχείρησή μας» παρατηρεί ο καθηγητής, σύμφωνα με τον οποίο ο ξενοδοχειακός/τουριστικός κλάδος και οι δομές εκπαίδευσης πρέπει να λειτουργούν ως ενιαίο σύστημα, ώστε να δοθεί υπεραξία στο ανθρώπινο δυναμικό της χώρας και συνακολούθως στο τουριστικό της προϊόν».
Εργαζόμενοι από το εξωτερικό
Στις 7 Μαρτίου δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Β΄ 1314) υπουργική απόφαση που εντάσσει για πρώτη φορά επισήμως τον τουρισμό στους κλάδους που μπορούν να δέχονται για εργασία πολίτες τρίτων χωρών.
Πλέον αναμένεται ΚΥΑ με την οποία θα καθορίζονται οι όροι και οι προϋποθέσεις για την έναρξη της διαδικασίας, προκειμένου εργαζόμενοι από χώρες όπως Αφγανιστάν, Πακιστάν, Συρία, αλλά και Αίγυπτος, να καλύψουν τα κενά στον πρωτογενή τομέα αλλά και στον τουρισμό.
Πάντως η αναζήτηση κατάλληλου προσωπικού στο εξωτερικό δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση, καθώς οι εποχικοί υπάλληλοι που συνήθως προέρχονταν από χώρες της ΝΑ Ευρώπης έχουν στραφεί σε άλλες αγορές, ενώ πολλοί από εκείνους που εργάστηκαν τα προηγούμενα χρόνια σε ξενοδοχειακές μονάδες στη χώρα μας, δεν αποκλείεται φέτος να επιλέξουν μια χώρα με καλύτερες αμοιβές.
Επισημαίνεται πως πάνω από 1,2 εκατομμύρια υπολογίζεται ότι ήταν το 2022 οι κενές θέσεις εργασίας στους τομείς των ξενοδοχείων, εστιατορίων και τουριστικών πρακτορείων στην Ευρώπη, συνεπεία των αναταράξεων που προκάλεσε η πανδημία, αλλά και η απροθυμία των εργαζόμενων να επιστρέψουν στα πόστα τους
Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 13.000 ατόμων στις ΗΠΑ, πέντε στους δέκα εργαζομένους (52%) δεν θα επέστρεφαν για λόγους καλύτερων εργασιακών συνθηκών σε άλλα επαγγέλματα, το 45% γιατί βρίσκει υψηλότερες αποδοχές αλλού, το 29% γιατί θα ήθελε μεγαλύτερα benefits (οφέλη), το 19% διότι θα επιθυμούσε περισσότερη ευελιξία στα ωράρια και το 16% επειδή θα προτιμούσε να έχει τη δυνατότητα εξ αποστάσεως εργασίας.
