Το στρες δεν είναι κακό, αρκεί να έχουμε τον έλεγχο. Στον χώρο εργασίας, το στρες μπορεί να είναι ακόμη και δημιουργικό, εφόσον γνωρίζουμε τα όριά μας ώστε να μην φτάσουμε στο burnout.
Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, μικρές δόσεις στρες μας βοηθούν να συγκεντρωνόμαστε καλύτερα και να αυξάνουμε την αποδοτικότητά μας. Το χρόνιο στρες, όμως, λειτουργεί εις βάρος της απόδοσής μας και θέτει σε κίνδυνο το επαγγελματικό μας μέλλον και τη ζωή μας γενικότερα.
Το να διακρίνει κανείς τα όριά του, πότε δηλαδή το δημιουργικό στρες αγγίζει τα όρια της υπερκόπωσης (burnout), δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το στρες είναι περισσότερο μια συναισθηματική και διανοητική εξάντληση που έρχεται και φεύγει, ενώ το burnout είναι μια πιο μόνιμη μορφή σωματικής και διανοητικής εξάντλησης που προκαλείται μετά από χρόνιο στρες και δεν ξεπερνιέται το ίδιο εύκολα.
«Δεν είναι πάντα εμφανείς αλλά στην πραγματικότητα υπάρχουν επιπτώσεις για όσους δεν διαχειρίζονται το στρες στον χώρο εργασία τους», σχολιάζει ο Stefano Petti, συνεγάτης της εταιρείας Asterys που ασχολείται με την οργανωτική ανάπτυξη στη Ρώμη.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας Υγείας και Ασφάλειας Εργατικού Δυναμικού στη Βρετανία, το 2015 περισσότεροι από 448.000 άνθρωποι δήλωσαν αδυναμία εργασίας λόγω στρες –αριθμός που αντιστοιχεί στο 37% των συνολικών παθήσεων που οδήγησαν σε αδυναμία εργασίας.
Πώς καταλαβαίνω ότι έχω φτάσει στα όριά μου
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι δεν αναγνωρίζουν τα σημάδια ώστε να προλάβουν την υπερκόπωση προτού είναι πολύ αργά. «Έχουμε την τάση να υποτιμούμε τις συνθήκες του χρόνου στρες», σημειώνει ο Petti.
Σίγουρα η προηγούμενη εμπειρία μας βοηθά να αναγνωρίσουμε τα σημάδια και να διαχειριστούμε αναλόγως το στρες που νιώθουμε αποτρέποντας την κλιμάκωσή του σε πιο χρόνια κατάσταση, εξηγεί ο Ron Bonnstetter, αντιπρόεδρος της εταιρείας έρευνας και ανάπτυξης TTI Success Insights.
Τα συμπτώματα του χρόνου στρες είναι σωματικά, συναισθηματικά, γνωστικά ή συμπεριφορικά, αναφέρει η έρευνα της ΤΤΙ. Επισημαίνει, επίσης, ότι το χρόνιο στρες μειώνει την ικανότητα του ατόμου να διαχειρίζεται προσωρινές εξάρσεις άγχους.
«Δεν απομονώνουμε το στρες στον χώρο εργασίας. Το κουβαλάμε μαζί μας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας και οι αντιδράσεις μας μπορεί να είναι απρόβλεπτες ότι κάτι το ενεργοποιήσει», σημειώνει ο Bonnstetter.
Πώς συνέρχομαι από το burnout
Ακόμη και εάν έχουμε ξεπεράσει τη «διαχωριστική γραμμή», υπάρχει τρόπος να επανέλθουμε, τονίζουν οι ειδικοί.
Σημαντικό ρόλο σε αυτό παίζουν οι τεχνικές διαχείρισης του στρες, τις οποίες μπορούμε να εφαρμόζουμε καθημερινά στην εργασία μας. Έχει σημασία να συνειδητοποιήσουμε ότι το στρες είναι περισσότερο θέμα αντίληψης των πραγμάτων, οπότε οι ειδικοί συμβουλεύουν να αλλάξουμε οπτική στα πράγματα.
«Το στρες είναι η αίσθηση που έχουμε όταν θεωρούμε ότι έχουμε μια ανάγκη ή μια υποχρέωση αλλά δεν έχουμε επαρκή μέσα για να την ικανοποιήσουμε», εξηγεί ο Alan Levin, ιδρυτής της CareforLawyers.com, μιας εταιρείας θεραπευτικών πρακτικών για δικηγόρους στο Σικάγο.
Οι θεραπευτές χρησιμοποιούν μια σειρά από μεθόδους για να βοηθήσουν τους εργαζόμενους με υψηλά επίπεδα στρες να αντιληφθούν πότε διαστρεβλώνουν τις πληροφορίες, τις λεγόμενες «γνωστικές στρεβλώσεις». Το παν είναι να θέτουμε σωστές προτεραιότητες στην εργασία και να διδασκόμαστε από προηγούμενες εμπειρίες μας ώστε να αντιλαμβανόμαστε εγκαίρως πότε έρχεται το burnout.
