Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για τις πρώτες μισθολογικές αυξήσεις μετά από 11 έτη σε εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα, μετά την ψήφιση του νέου εργασιακού νόμου και των αλλαγών που αυτός επιφέρει.
Η βασικότερη παρέμβαση για τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα αφορά το «ξεπάγωμα» των τριετιών από 1/1/2024.
Οι αυξήσεις θα κυμανθούν από 78 έως 234 ευρώ, αλλά όχι για όλους, καθώς υποχρεωτική για τους εργοδότες είναι η καταβολή των μισθολογικών ωριμάνσεων μόνο για τους «παλιούς» ασφαλισμένους (πριν το 2012) με τον κατώτατο μισθό και για όσους έχουν ενεργή συλλογική σύμβαση εργασίας.
Για τους νέους ασφαλισμένους (μετά το 2012), η υποχρέωση του εργοδότη έρχεται εμπροσθοβαρώς, καθώς δεν ισχύει η αναδρομικότητα για την περίοδο 14/2/2012 έως και 31/12/2023.
Εκείνοι, δηλαδή όσοι προσελήφθησαν μετά το 2012, που σημαίνει ότι είναι με ατομική σύμβαση και σε κάθε περίπτωση εργάζονται με τα ίδια χρήματα από την περίοδο πρόσληψής τους, θα «χτίσουν» την πρώτη τους τριετία από το 2024 έως το 2027, οπότε και θα λάβουν την πρώτη αύξηση 10%.
Ωστόσο εάν από την 1η/1/2027 το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το 10% και μέχρι να διαμορφωθεί ξανά σε ποσοστό κάτω του 10%, αναστέλλεται αυτοδικαίως η ισχύς των διατάξεων, δηλαδή «ξαναπαγώνουν» τα επιδόματα προϋπηρεσίας. Για την εφαρμογή του ποσοστού ανεργίας, λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, όπως αυτός αποτυπώνεται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
Ευέλικτες μορφές απασχόλησης
Ο νέος νόμος που κινείται με γνώμονα την πολιτική του flexicurity (ευέλικτες μορφές εργασίας), προβλέπει μεταξύ άλλων:
- τη δυνατότητα πολλαπλής απασχόλησης, υπό την προϋπόθεση της 11ωρης ανάπαυσης και της μη υπέρβασης των 48 ωρών εργασίας, εβδομαδιαίως, ανά τετράμηνο
- τις συμβάσεις μηδενικών ωρών/κατά παραγγελία για να αντιμετωπιστούν οι έκτακτες ανάγκες εργασίας που δεν μπορούν να προγραμματιστούν
- την επαναφορά της 6ήμερης εργασίας στις βιομηχανίες/ επιχειρήσεις με εναλλασσόμενες βάρδιες, με προσαύξηση μισθού 40% κατά την 6η ημέρα απασχόλησης
- Την διευθέτηση του χρόνου εργασίας εκτός συλλογικών συμβάσεων, με ατομική συμφωνία
- την αυστηροποίηση των ποινών για την συνδικαλιστική δράση, που προβλέπει ακόμη και 6μηνη φυλάκιση και πρόστιμο 5.000 ευρώ σε όσους εμποδίζουν εργαζόμενους που δεν συμμετέχουν σε απεργία, να προσέλθουν στην εργασία τους.
Δοκιμαστική περίοδος - Κατάρτιση
- Η δυνατότητα πρόβλεψης δοκιμαστικής περιόδου ισχύει και σε συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
- Ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιεί στον εργαζόμενο όλες τις ισχύουσες διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας που έχουν εφαρμογή και καθορίζουν τους ελάχιστους όρους αμοιβής και εργασίας, μέσω έντυπης ή ηλεκτρονικής μορφής.
- Δεν επιτρέπεται να συνάπτονται συμφωνίες ή να τίθενται ρήτρες με τις οποίες ο εργαζόμενος απαγορεύεται να παρέχει εργασία σε άλλους εργοδότες εκτός του ωραρίου εργασίας που έχει συμφωνηθεί με συγκεκριμένο εργοδότη.
- Παρέχεται η δυνατότητα υποβολής αιτήματος από εργαζόμενο, μετά την ολοκλήρωση της δοκιμαστικής περιόδου, για τροποποίηση της σύμβασης εργασίας του, προκειμένου να απασχολείται εφεξής με πιο προβλέψιμους και ασφαλείς όρους.
- Προβλέπεται ότι, σε περίπτωση υποχρέωσης του εργοδότη για παροχή κατάρτισης στον εργαζόμενο για την εκτέλεση της συμφωνηθείσας εργασίας, η κατάρτιση παρέχεται δωρεάν, προσμετράται ως χρόνος εργασίας και λαμβάνει χώρα εντός του συμβατικού ωραρίου, εφόσον αυτό είναι δυνατόν.
- Θεσπίζεται το δικαίωμα κάθε εργαζομένου να ζητήσει την παρέμβαση του Επιθεωρητή Εργασιακών Σχέσεων για τη διασφάλιση της επανόρθωσης της ζημίας, που του προκλήθηκε, εξαιτίας παραβίασης δικαιωμάτων του.
- Προβλέπεται η επιβολή των οριζόμενων διοικητικών κυρώσεων, συμπεριλαμβανομένου χρηματικού προστίμου, προς τον εργοδότη σε περίπτωση δυσμενούς μεταχείρισης εργαζομένου, λόγω καταγγελίας που υπέβαλε στον εργοδότη ή λόγω κίνησης διαδικασιών, με σκοπό να επιβάλει συμμόρφωση αυτού επί των οριζόμενων δικαιωμάτων.
- Θεωρείται άκυρη κάθε καταγγελία σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, εφόσον γίνεται ως αντίδραση σε ενάσκηση νόμιμου δικαιώματος του εργαζομένου σχετικά με το καθεστώς εργασίας του.
- Καθορίζονται οι επιβαλλόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των οριζόμενων διατάξεων του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου, (άρθρα 1-18).
Απόλυση
Συμπληρώνεται ο Κώδικας Ατομικού Εργατικού Δικαίου (π.δ. 80/2022) σχετικά με την καταγγελία σύμβασης εργασίας αορίστου χρόνου χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης.
Ειδικότερα, προβλέπονται τα ακόλουθα:
α. Η σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου για τους πρώτους 12 μήνες από την ημέρα ισχύος της δύναται να καταγγελθεί χωρίς προειδοποίηση και χωρίς αποζημίωση απόλυσης.
β. Εφόσον τα συμβαλλόμενα μέρη συμφωνήσουν δοκιμαστική περίοδο, η οποία, στη συνέχεια, θεωρηθεί επιτυχής από τον εργοδότη, το χρονικό διάστημα της δοκιμαστικής περιόδου προσμετράται στον προαναφερθέντα χρόνο των 12 μηνών.
Παράλληλα:
- Προβλέπεται η δημιουργία της ψηφιακής πλατφόρμας «REBRAIN GREECE» στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ II» (Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ II) του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, με στόχο τη διασύνδεση επιστημόνων-εργαζομένων υψηλών δεξιοτήτων, που διαμένουν εντός και εκτός Ελλάδος, με την εγχώρια αγορά εργασίας.
- Παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση για τη ρύθμιση με Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των θεμάτων οργάνωσης και λειτουργίας της ψηφιακής πλατφόρμας «REBRAIN GREECE».
- Θεσπίζεται υποχρέωση του εργοδότη να αναρτήσει ηλεκτρονικά στο Πληροφοριακό Σύστημα «ΕΡΓΑΝΗ II», πριν από την ανάληψη υπηρεσίας από τον εργαζόμενο, τους βασικούς όρους εργασίας του εργαζομένου ή την έγγραφη ατομική σύμβαση εργασίας, καθώς και τυχόν τροποποιήσεις των βασικών όρων εργασίας.
Εξαήμερη εργασία - Ψηφιακή κάρτα
Επίσης, με το σχέδιο νόμου, προωθούνται δύο ακόμη διατάξεις, που προβλέπουν:
- τη δυνατότητα στους εργοδότες, των οποίων οι επιχειρήσεις έχουν ενταχθεί στο σύστημα της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, να μην καταχωρίζουν τις αλλαγές ή την τροποποίηση του ωραρίου εργασίας ή της οργάνωσης του χρόνου εργασίας ή την υπερωριακή απασχόληση, πριν από την έναρξη πραγματοποίησής τους και
- την επιβολή προστίμου, ύψους 10.500 ευρώ ανά εργαζόμενο, σε περιπτώσεις όπου έχει διαπιστωθεί αναντιστοιχία της πραγματικής απασχόλησης με τις καταχωρίσεις της Ψηφιακής Κάρτας Απασχόλησης.
- Εισάγεται ρύθμιση για την απασχόληση την έκτη ημέρα σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις συνεχούς λειτουργίας, στις οποίες οι εργαζόμενοι απασχολούνται σε πενθήμερη εβδομαδιαία εργασία. Προβλέπεται σχετικά ότι η απασχόληση των εργαζομένων, κατά την πρόσθετη ημέρα, δεν υπερβαίνει τις οκτώ ώρες και ότι το ημερομίσθιο θα καταβάλλεται προσαυξημένο κατά 40%.
- Καθορίζονται οι επιβαλλόμενες κυρώσεις σε περίπτωση παράβασης των προαναφερόμενων ρυθμίσεων.
- Προβλέπεται η επιβολή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων στους εργοδότες παραβάτες των κανόνων υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων.
- Τροποποιούνται οι διατάξεις των παρ. 6 του άρθρου 192 του π.δ. 80/2022 και παρ. 6 του άρθρου 41 του ν. 1892/1990 σχετικά με τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας (καθορισμός περιόδων αυξημένης απασχόλησης με εναλλαγή περιόδων μειωμένης).
Ειδικότερα:
- Παρέχεται η δυνατότητα, σε περίπτωση μη συμφωνίας συνδικαλιστικής οργάνωσης με τον εργοδότη ή ελλείψει συνδικαλιστικής οργάνωσης, εφαρμογής του συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας, κατόπιν έγγραφης συμφωνίας μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου.
- Απαγορεύεται η καταγγελία της σύμβασης εργασίας, λόγω μη συναίνεσης του εργαζομένου σε διευθέτηση του χρόνου εργασίας.
- Επεκτείνεται η καταβολή από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (Δ.ΥΠ.Α.) του ειδικού εποχιακού επιδόματος του άρθρου 22 του ν. 1836/1989.
- Παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση για τον καθορισμό με ΚΥΑ περαιτέρω ιατρικών ειδικοτήτων για την άσκηση καθηκόντων ιατρού εργασίας, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.- Προβλέπονται ποινικές και χρηματικές κυρώσεις στην περίπτωση παρεμπόδισης εργαζομένων, οι οποίοι δεν συμμετέχουν σε απεργία, να προσέλθουν, να παρέχουν ή να αποχωρήσουν από την εργασία.
Τέλος, ορίζονται τα εξής:
- Η υποχρέωση των εργοδοτών σε συμμόρφωση των μέτρων που λαμβάνονται για την ασφάλεια των εργαζομένων σε περιπτώσεις φυσικών ή τεχνολογικών καταστροφών ή έκτακτων καιρικών φαινομένων.
- Η επιβολή διοικητικών και ποινικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβίασης της ανωτέρω υποχρέωσης.
