Παρά την αύξηση της συμμετοχής τους στην αγορά εργασίας, οι γυναίκες παραμένουν σε μειονεκτική θέση όσον αφορά τις απολαβές τους σε σύγκριση με τους άνδρες.
Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων παραμένει υψηλό και διαμορφώνεται στο 13% στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε ένα ευρώ που κερδίζει ένας άνδρας, μια γυναίκα κερδίζει 0,87 ευρώ και συνεπώς θα πρέπει να δουλέψει 1,5 μήνα παραπάνω κατά μέσο όρο για να καλύψει τη μέση μισθολογική διαφορά.
Σύμφωνα με την 12η έκδοση του Δείκτη Γυναικών στην Εργασία 2024 (WiW Index) της PwC, αποκαλύπτεται ότι με τον τρέχοντα ρυθμό, θα χρειαστεί περισσότερο από μισός αιώνας για να κλείσει το μέσο μισθολογικό χάσμα μεταξύ των δύο φύλων και στις 33 χώρες του ΟΟΣΑ.
«Έχουμε διαφορές στις αποδοχές αντρών- γυναικών για την ίδια εργασία που φτάνουν στο 15% σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Στην Ελλάδα είμαστε κοντά στο 14%. Είναι σαν οι γυναίκες να δουλεύουν μισό μήνα παραπάνω δωρεάν. Πρέπει να το δούμε αυτό. Θα πρέπει να εφαρμοστεί η μισθολογική διαφάνεια», δηλώνει η γενική γραμματέας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ζέφη Δημαδάμα.
Το 52% των γυναικών στην Ελλάδα βρίσκονται εκτός αγοράς εργασίας και η Ζέφη Δημαδάμα παραδέχεται ότι την ώρα που οι φορείς αναζητούν εργαζομένους σε ξένες χώρες ή στις μεταναστευτικές ροές, δεν αξιοποιείται το «ανεκμετάλλευτο ανθρώπινο δυναμικό» που είναι οι γυναίκες. «Παρότι πολλές γυναίκες έχουν πολύ καλό βιογραφικό δεν είναι ενταγμένες στην αγορά εργασίας ή σε υψηλές θέσεις. Πρέπει να δούμε πώς θα πετύχουμε να ενταχθούν στην αγορά εργασίας διασφαλίζοντας μία ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής», ανέφερε.
Ένα πρώτο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση αποτελεί η αναρρίχησή τους σε θέση ευθύνης, καθώς σύμφωνα με Οδηγία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έως το 2026, τα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών της Ελλάδας θα πρέπει να αποτελούνται από γυναίκες σε ποσοστό τουλάχιστον 40%.
Η οδηγία γνωστή ως «Γυναίκες στα διοικητικά συμβούλια» (Women on board) αποσκοπεί στην καθιέρωση διαφανών διαδικασιών πρόσληψης στις εταιρείες, έτσι ώστε τουλάχιστον το 40% των θέσεων μη εκτελεστικών διοικητικών στελεχών ή το 33% του συνόλου των θέσεων διοικητικών στελεχών να καλύπτονται από γυναίκες. Οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις με λιγότερους από 250 εργαζομένους θα εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της Οδηγίας.
Σημειώνεται ότι σήμερα το 30,6% των μελών των διοικητικών συμβουλίων στις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες της ΕΕ είναι γυναίκες, με σημαντικές διαφορές μεταξύ των κρατών μελών (από 45,3% στη Γαλλία έως 8,5% στην Κύπρο), ενώ μόνον 9 από τα 27 κράτη μέλη διαθέτουν εθνική νομοθεσία όσον αφορά την ισότητα των φύλων στα διοικητικά συμβούλια.
«Όταν ήρθε η πρώτη Οδηγία για ποσοστό των γυναικών στο 25% υπήρχε μία αντίδραση, μας έλεγαν πού θα βρούμε τόσες γυναίκες. Μια χαρά πήγαν τα πράγματα και οι εξαιρέσεις ήταν λίγες. Τώρα είμαι πεπεισμένη ότι θα μπορέσουμε να πετύχουμε το στόχο του 40%. Υπάρχουν σχετικές κυρώσεις σε περίπτωση που δεν ακολουθηθεί αυτή η υποχρέωση» τονίζει η κα Δημαδήμα.
Το Κοινοβούλιο κατόρθωσε να συμπεριλάβει παραδείγματα συγκεκριμένων μέτρων επιβολής κυρώσεων, όπως πρόστιμα και την ακύρωση (από δικαστική αρχή) της επιλογής μελών του διοικητικού συμβουλίου για εταιρείες που παραβιάζουν τις εθνικές διατάξεις που θα θεσπιστούν σύμφωνα με την Οδηγία.
Μισθολογική ανισότητα - Το τίμημα της μητρότητας
Σε έρευνα του ΣΕΒ διατυπώθηκε το συμπέρασμα ότι οι γυναίκες έχουν μέσο μεικτό μισθό κατά 13% χαμηλότερο από τον αντίστοιχο μισθό των ανδρών, ήτοι 1.115 ευρώ για τις γυναίκες και 1.284 ευρώ για τους άνδρες.
Ταυτόχρονα στην Ελλάδα απασχολείται μόλις το 52,4% των γυναικών (2η χειρότερη θέση στην ΕΕ μετά την Ιταλία), ενώ μία στις 4 γυναίκες αποχωρεί από την εργασία της αμέσως μετά την γέννηση του πρώτου παιδιού και μεγάλο ποσοστό αυτών δεν επιστρέφει ακόμη και μετά από μία δεκαετία.
Το «τίμημα της μητρότητας» (motherhood penalty) στην αγορά εργασίας, δηλαδή η μείωση της πιθανότητας μιας γυναίκας να εργάζεται μετά την απόκτηση παιδιού, παραμένει, σε πολλές περιπτώσεις, ένας παράγοντας που δυσχεραίνει την εξέλιξη των γυναικών σε υψηλόβαθμες θέσεις εργασίας.
Και αυτό γιατί σε όλες σχεδόν τις χώρες του κόσμου, οι γυναίκες εξακολουθούν να θεωρούνται οι βασικοί φροντιστές των παιδιών και είναι πιο πιθανό, σε σχέση με τους άνδρες, να αποχωρήσουν για ένα διάστημα από την αγορά εργασίας, να επιλέξουν πιο ευέλικτες θέσεις απασχόλησης - πιθανόν με λιγότερες ώρες εργασίας και χαμηλότερες αμοιβές.
Μελέτες δείχνουν ότι, ακόμα και όταν οι γυναίκες απέχουν μόνο προσωρινά από την εργασία τους, αυτό τους στοιχίζει σε όρους επαγγελματικής εξέλιξης και εν τέλει αμοιβών.
Οι προσδοκίες για τις γυναίκες έναντι των ανδρών εξακολουθούν να είναι άνισες, καθώς συχνά θεωρείται ότι δεν μπορούν να αναλάβουν όλους τους ρόλους με επιτυχία, νιώθουν υποχρεωμένες να αποδείξουν την αξία τους σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με τους άνδρες και όσες κατέχουν ηγετικούς ρόλους δέχονται εντονότερη κριτική και αντιμετωπίζονται με πολύ μεγαλύτερη δυσπιστία.
