Αλλάζουν όλα στο σύστημα χορήγησης των κοινωνικών παροχών και επιδομάτων στην Ελλάδα, με στόχο τον εξορθολογισμό και τη δικαιότερη απονομή τους στις ευάλωτες οικονομικά κοινωνικές ομάδες του πληθυσμού.
Το πρώτο βήμα γίνεται με τη σύσταση ηλεκτρονικού Εθνικού Μητρώου Παροχών και καταγραφής δικαιούχων, που προβλέπεται στο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα και τη μεταρρύθμιση του Πλαισίου Δημοσιονομικής Διαχείρισης (με ενσωμάτωση Οδηγίας της ΕΕ) που παρουσιάστηκε χθες στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Το νομοσχέδιο προβλέπει τόσο την σύσταση του Μητρώου όσο και τη θέσπιση κινήτρων για οικογένειες που επιθυμούν να επιστρέψουν στην Ελλάδα (brain regain).
Το έργο δημιουργίας της ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας «τρέχει» το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με την πλήρη καταγραφή των επιδομάτων, των δικαιούχων ανά ΑΦΜ και των ποσών που καταβάλει το Δημόσιο, ώστε να υπάρχει πλήρης εικόνα για την επιδοματική πολιτική και τη στόχευσή της. Επικεφαλής της πρωτοβουλίας είναι η γενική γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής του ΥΠΕΘΟ, Παυλίνα Καρασιώτου.
Υπολογίζεται ότι το Μητρώο θα έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2025 και θα περιλαμβάνει το σύνολο των επιδομάτων που στοιχίζουν στον προϋπολογισμό περισσότερα από 3 δισ. ευρώ, με τους ωφελούμενους να ανέρχονται σε 1,2 εκατομμύρια δικαιούχους.
Τα επιδόματα, τα οποία χορηγούνται από πληθώρα φορέων του Δημοσίου, περιλαμβάνουν οργανισμούς και υπηρεσίες όπως ο ΕΦΚΑ, ο ΟΠΕΚΑ, η ΔΥΠΑ, τα υπουργεία Ενέργειας και Οικονομικών, ο ΟΠΕΚΕΠΕ, καθώς και πλήθος άλλων φορέων. Η νέα πλατφόρμα που θα λειτουργήσει θα συνδεθεί ταυτόχρονα με τα μητρώα της ΑΑΔΕ, προκειμένου να γίνεται η διασταύρωση των εισοδηματικών και οικογενειακών κριτηρίων για τους δικαιούχους των προνοιακών επιδομάτων.
Στη λίστα των επιδομάτων περιλαμβάνονται το επίδομα τέκνων, το επίδομα στέγασης, το επίδομα θέρμανσης, το επίδομα αναδοχής, η γονική άδεια, το φοιτητικό επίδομα, το εξωιδρυματικό επίδομα για παραπληγία, το επίδομα μητρότητας, το επίδομα για κινητικότητα, το ειδικό εποχικό επίδομα, η παροχή λόγω αφερεγγυότητας εργοδότη, το επίδομα διαμονής σε παιδικές κατασκηνώσεις, το επίδομα μακροχρόνιας ανεργίας, οι αγροτικές επιδοτήσεις, καθώς και η επιδότηση λογαριασμών ΔΕΗ, με στόχο τη στήριξη των νοικοκυριών που πλήττονται από την ενεργειακή κρίση.
Επίσης το επίδομα που λαμβάνουν ανασφάλιστοι υπερήλικες (αντί σύνταξης), το επίδομα στεγαστικής συνδρομής, το επίδομα ομογενών, το επίδομα για περιοχές ορεινές και μειονεκτικές, το επίδομα για το Πρόγραμμα «Γέφυρα», καθώς και η συνεισφορά του Δημοσίου στα «κόκκινα δάνεια».
«Ο στόχος μας καταρχήν είναι να βλέπουμε ποιος είναι αποδέκτης ποιου επιδόματος συνολικά. Ότι δεν μπορείς να μετρήσεις, δεν μπορείς να το μεταρρυθμίσεις. Ότι δεν μπορείς να αποτυπώσεις, δεν μπορείς να το βελτιώσεις, να το αλλάξεις. Άρα πρέπει να μπορέσουμε να κάνουμε αυτή την αποτύπωση στα επιδόματα, ακριβώς για να μπορέσουμε να κρίνουμε και να ξέρουμε ακόμη πιο καλά ποιους πρέπει να στηρίξεις και ποιους όχι. Για να μπορέσεις και να στηρίζεις την κοινωνία από τη μία και την κοινωνική συνοχή και να αναπτύσσεις την οικονομία από την άλλη» ανέφερε σε δηλώσεις του στο Ertnews ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης.
Έλλειψη διαλειτουργικότητας
Σήμερα το Δημόσιο δεν γνωρίζει πόσα επιδόματα λαμβάνει ένα φυσικό πρόσωπο, καθώς δεν υπάρχει διασύνδεση ανάμεσα στις πλατφόρμες των φορέων, με αποτέλεσμα η κεντρική διοίκηση να μην έχει πλήρη και συνολική εικόνα, ή έλεγχο του «πόσα δίνει και σε ποιους».
Δεν είναι σπάνιο φαινόμενο κάποια νοικοκυριά να εισπράττουν ταυτόχρονα Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, επίδομα στέγασης, επίδομα παιδιού και επίδομα θέρμανσης, χωρίς να υπάρχει κανένας μηχανισμός κεντρικής παρακολούθησης ή διασταύρωσης.
Ένα μεγάλο ποσοστό των δικαιούχων λαμβάνει περισσότερα από τρία διαφορετικά επιδόματα, ενώ το γεγονός ότι κανένα από αυτά δεν λαμβάνεται υπόψη στα εισοδηματικά κριτήρια, εντείνει τις στρεβλώσεις.
Επειδή, δε, τα επιδόματα είναι αφορολόγητα, δεν εμφανίζονται στις φορολογικές δηλώσεις, με αποτέλεσμα η κατανομή των συνολικών ποσών ανά ΑΦΜ να είναι ιδιαίτερα δύσκολη και η παρακολούθηση των ωφελούμενων να γίνεται ακόμα πιο περίπλοκη.
Η Ομάδα Εργασίας για την ανάπτυξη του θεσμικού πλαισίου σχετικά με τη δημιουργία Εθνικού Μητρώου Επιδομάτων και Παροχών δρομολογεί:
- την χαρτογράφηση όλων των επιδομάτων και παροχών που χορηγούνται από το Δημόσιο Τομέα
- την ανάπτυξη σχεδίου κανονιστικών διατάξεων για τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού Μητρώου Επιδομάτων και Παροχών, υπό την καθοδήγηση και τις κατευθυντήριες γραμμές που θα τεθούν από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
- τον συντονισμό στην ανάπτυξη της δευτερογενούς νομοθεσίας που θα προβλεφθεί κατ’ εξουσιοδότηση του νόμου που θα ψηφιστεί.
- την επαφή και τη διενέργεια συναντήσεων με άλλα Υπουργεία, Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και λοιπούς εμπλεκόμενους, σχετικά με τα θέματα που άπτονται του εν λόγω έργου.
