Γράφει η Έλενα Χουλιάρα*
Η συζήτηση για τη συμβολή του ιδιωτικού τομέα Υγείας στην κοινωνία, την Εθνική Οικονομία και το επιχειρείν είναι μια εξαιρετική αφορμή όχι τόσο για να καταγραφούν τα πολλαπλά οφέλη αυτής της συμβολής, αλλά κυρίως για να ξεκινήσει ένας ουσιαστικός διάλογος γύρω από τα όριά της, δηλαδή γύρω από την απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου τομέα στην υγεία προκειμένου το υγειονομικό μας σύστημα να γίνει βιώσιμο.
Το PhARMA Innovation Forum Greece (PIF) και οι εταιρείες – μέλη του έχουν επανειλημμένα τονίσει την αδιαμφισβήτητη θετική επίπτωση της φαρμακευτικής καινοτομίας στις ζωές των ανθρώπων κάτι που αποτυπώνεται στην αύξηση του προσδόκιμου, την εξάλειψη ασθενειών, αλλά και στα θεραπευτικά άλματα σε πλήθος θεραπευτικών κατηγοριών. Εξίσου χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της πανδημίας covid-19, όπου η καινοτόμος φαρμακοβιομηχανία ανταποκρίθηκε σε χρόνο-ρεκόρ, προσφέροντας ασφαλή και αποτελεσματικά εμβόλια για την αντιμετώπιση της υγειονομικής κρίσης.
Αντίστοιχες είναι οι επιπτώσεις της καινοτομίας και στη βελτίωση των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης (μείωση θνησιμότητας, μείωση ανάγκης νοσοκομειακής περίθαλψης, αντιμετώπιση χρόνιων παθήσεων) αλλά και στην οικονομία (θέσεις εργασίας, επενδύσεις, κλινικές μελέτες). Παράλληλα, ένα πλήθος προγραμμάτων Εταιρικής Υπευθυνότητας που υλοποιούνται με συνέπεια σε βάθος πολλών ετών, σε τομείς όπως η εκπαίδευση, το περιβάλλον και η βιώσιμη ανάπτυξη, διευρύνουν το αποτύπωμα του ιδιωτικού τομέα του κλάδου της Υγείας.
Όλα όσα περιγράφονται παραπάνω, ωστόσο, τίθενται σε ουσιαστική διακινδύνευση από το γεγονός ότι η Πολιτεία εμμένει σε ένα συνδυασμό υποχρηματοδότησης της Υγείας και υπερβολικής διόγκωσης των υποχρεωτικών επιστροφών, που υπονομεύουν την προοπτική και τη βιωσιμότητα του Υγειονομικού μας συστήματος.
O μηχανισμός των αυτόματων επιστροφών δεν αποτελεί πλέον εργαλείο ελέγχου του κόστους, όπως αρχικά νομοθετήθηκε, αλλά έχει μετατραπεί σε μηχανισμό χρηματοδότησης του συστήματος υγείας και της φαρμακευτικής περίθαλψης. Χωρίς τη συμβολή της βιομηχανίας που άγγιξε τα €2 δισ. το 2022 (αν συνυπολογίσουμε το clawback και τις επιστροφές όγκου ή rebates) οι ασθενείς δεν θα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση στις καινοτόμες θεραπείες που έχουν ανάγκη.
Η στρέβλωση αυτή σε ορισμένες περιπτώσεις φτάνει στο σημείο 7/10 φάρμακα να προσφέρονται ουσιαστικά δωρεάν από τις φαρμακοβιομηχανίες. Παράλληλα, η πολιτεία δεν υιοθετεί και δεν εφαρμόζει πλήρως διαρθρωτικά μέτρα, που θα οδηγούσαν σε ορθολογικότερη και οικονομικότερη κατανάλωση, διότι μπορεί πολύ απλά να μεταθέσει το κόστος της περίθαλψης στις φαρμακευτικές εταιρείες και τους ασθενείς.
Αν στα παραπάνω προστεθεί και η παντελής έλλειψη προβλεψιμότητας, προκύπτει μια συνθήκη που δεν μπορεί προφανώς να συνεχιστεί χωρίς αρνητικές επιπτώσεις για την πρόσβαση των ασθενών στην χώρα μας στην καινοτομία και για τη βιωσιμότητα του υγειονομικού συστήματος εν γένει.
Πίσω από αυτές τις παθογένειες βρίσκεται μια θεμελιώδης απόλυτη προτεραιοποίηση του περιορισμού της δαπάνης με κάθε τρόπο και μια στενά οικονομική προσέγγιση της Υγείας ως «κέντρου κόστους». Η Υγεία ωστόσο δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως «κέντρο κόστους» γιατί είναι δημόσιο αγαθό. Σε αυτό το σημείο πρέπει να δοθεί έμφαση και πάνω σε αυτό θα επιμείνουμε, πάντοτε στο πλαίσιο του θεσμικού διαλόγου, για να πετύχουμε την ευρύτερη δυνατή συναίνεση και να βάλουμε τις βάσεις για ένα Υγειονομικό Σύστημα βιώσιμο και στραμμένο στην πρόσβαση των ασθενών στις καταλληλότερες και καλύτερες θεραπείες.
* Η Έλενα Χουλιάρα είναι Αντιπρόεδρος ΔΣ PhARMA Innovation Forum Greece
