Μια ιδιαίτερα έντονη εξάρτηση, ισχυρότερη κι από αυτή της κοκαΐνης είναι η εξάρτηση από τη νικοτίνη, η οποία δεν αποτελεί απλή συνήθεια, αλλά χρόνιο νόσημα (ICD-10-CM/F17). Αυτός είναι και ο λόγος που οι καπνιστές δυσκολεύονται να διακόψουν, παρότι γνωρίζουν τις δυσμενείς επιπτώσεις που αυτό έχει για την υγεία τους. Η γνώση αυτή μπορεί να εξαφανίσει το στίγμα, να αφαιρέσει τις ενοχές των καπνιστών που δυσκολεύονται να διακόψουν και να τους καθοδηγήσει στη λήψη ασφαλούς και αποτελεσματικής θεραπείας (συνδυασμός συμπεριφορικής και φαρμακευτικής αγωγής).
Τα παραπάνω ανέφερε μεταξύ άλλων η κα. Παρασκευή Κατσαούνου, μέλος του ΔΣ της ΕΠΕ, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., στη Μονάδα Πνευμονολογίας και Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α΄ ΚΕΘ του ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός», σε κοινή ενημερωτική εκδήλωση με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος (31/05) και την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5/06), που υλοποίησαν η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και η Περιφέρεια Θεσσαλίας στην πόλη της Καρδίτσας με το μήνυμα «Ενημερωνόμαστε & Αναλαμβάνουμε Δράση για την Υγεία μας και το Περιβάλλον!».
«Το κάπνισμα ευθύνεται για εκατομμύρια θανάτους κάθε χρόνο παγκοσμίως. Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και ο καρκίνος του πνεύμονα αποτελούν τις συνηθέστερες - αλλά όχι και τις μοναδικές - υποκείμενες νοσολογικές οντότητες, αφού και άλλα νοσήματα του αναπνευστικού αλλά και του καρδιαγγειακού συστήματος σχετίζονται με το κάπνισμα. Παράλληλα, η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια προσφάτως αναγνωρίσιμη απειλή για τη δημόσια υγεία και κυρίως την υγεία των πνευμόνων», υπογράμμισε υπογράμμισε ο Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Καθηγητής Πνευμονολογίας στην Α’ Πανεπιστημιακή Πνευμονολογική Κλινική της Ιατρικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α., κ. Πέτρος Μπακάκος, κατά την έναρξη της εκδήλωσης. «Αναγνωρίζοντας τη σημασία της πρόληψης και στα δύο παραπάνω σοβαρά ζητήματα αλλά και το καθήκον μας ως επιστημονική εταιρεία για την ευαισθητοποίηση του κοινού με σωστή ενημέρωση, είμαστε ιδιαίτερα χαρούμενοι ως Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία που, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, πραγματοποιείται σήμερα αυτή η εκδήλωση», πρόσθεσε.
Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος στους Έλληνες άντρες και ο δεύτερος-τρίτος στις Ελληνίδες γυναίκες. με 80–90% των καρκίνων του πνεύμονα να σχετίζονται άμεσα με τη χρήση του καπνού. Το ανθρώπινο αλλά και οικονομικό φορτίο του είναι δυσβάσταχτο για τη χώρα μας», ανέφερε η κα. Κατσαούνου. Και πρόσθεσε: «Οι καπνιστές πρέπει να γνωρίζουν ότι όποτε και να διακόψουν το κάπνισμα έχουν σημαντικά οφέλη. Όμως, το σημαντικότερο είναι, η όποια ενημέρωση γίνεται να συνοδεύεται με τη χορήγηση ιατρικής βοήθειας για τη διακοπή του καπνίσματος», ανέφερε η κα. Κατσαούνου. «Στόχος είναι η διακοπή του καπνίσματος και όχι η μετάβαση σε άλλα καπνικά προϊόντα που συντηρούν την εξάρτηση και έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία», πρόσθεσε.
Η επίδραση στο περιβάλλον
Ειδικότερα στη συσχέτιση του καπνίσματος με το περιβάλλον, αναφέρθηκε η κα. Ζαφειρία Μπαρμπαρέσσου, Πνευμονολόγος, Συντονίστρια της Ομάδας Εργασίας Διακοπής Καπνίσματος, Προαγωγής Υγείας & Κλιματικής Αλλαγής της ΕΠΕ, τονίζοντας ότι «H παραγωγή καπνού είναι μια παγκόσμια βιομηχανία, που περιλαμβάνει εκτεταμένες διαδικασίες καλλιέργειας, παραγωγής και διανομής. Προκειμένου να κατανοήσουμε την επίδραση της πρέπει να κοιτάξουμε προσεκτικά πώς κάθε στάδιο αυτής της διαδικασίας επηρεάζει το περιβάλλον μας. Η καλλιέργεια του καπνού και η παραγωγή των τσιγάρων έχει μεγάλες απαιτήσεις σε πόρους, όπως γη και νερό. Τα οικοσυστήματα διαταράσσονται λόγω της αποψίλωσης των δασών, της υποβάθμισης του εδάφους, της μόλυνση του αέρα και του νερού. Σημαντικό ζήτημα είναι, επίσης, η διαχείριση των αποβλήτων των προϊόντων καπνού τα οποία δεν είναι βιοδιασπώμενα με δισεκατομμύρια αποτσίγαρα να απορρίπτονται ετησίως. Για να μετριαστεί η περιβαλλοντική ζημιά που προκαλείται από τον καπνό χρειάζεται να εργαστούμε σήμερα τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε τοπικό επίπεδο».
Μείωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων
Ο κ. Ευθύμιος Ζέρβας, Καθηγητής Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων στη Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών και Βιώσιμου Σχεδιασμού του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ), εξήγησε ότι ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός χρησιμοποιείται για να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων. «Το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του ΕΑΠ προσεγγίζει τον Περιβαλλοντικό Σχεδιασμό ως τη βέλτιστη λύση για τη σύλληψη, σχεδιασμό, κατασκευή, λειτουργία και διαχείριση του τέλους ζωής οποιασδήποτε ανθρώπινης δραστηριότητας έχει (ή μπορεί να έχει) κάποια επίπτωση στο φυσικό ή/και ανθρωπογενές περιβάλλον», σημείωσε ο κ. Ζέρβας, προσθέτοντας ότι «ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός πρέπει να ληφθεί υπόψη, κυρίως, ως πρόβλεψη. Ωστόσο, είναι σημαντικό αφενός να υπάρχει εκπαίδευση των επιστημόνων και των πολιτών επ’ αυτού και αφετέρου η Πολιτεία να εφαρμόζει τις αρχές του. Μόνο έτσι θα μειωθούν σημαντικά οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, και συνεπώς και η ανθρώπινη υγεία, τόσο των φυσικών φαινόμενων όσο και των ανθρώπινων δραστηριοτήτων».
Εύχρηστος οδηγός από την ΕΠΕ
Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο κ. Νίκος Αθανασίου, Πνευμονολόγος, Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας Διακοπής Καπνίσματος, Προαγωγής Υγείας & Κλιματικής Αλλαγής της ΕΠΕ, ανακοινώνοντας ότι η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία θα διαμορφώσει έναν εύχρηστο οδηγό για τους Έλληνες Πνευμονολόγους και τους λοιπούς επαγγελματίες υγείας για τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν ώστε να βοηθούν εξατομικευμένα τους ασθενείς τους να διακόψουν το κάπνισμα. «Το κάπνισμα αποτελεί μια χρόνια νόσο, που απαιτεί συνεργική αντιμετώπιση από τους επαγγελματίες υγείας. Κατά την διάρκεια της διαδικασίας διακοπής καπνίσματος, το σύνδρομο στέρησης από την νικοτίνη - η οποία αποτελεί και την εθιστική ουσία - απαιτεί τόσο ψυχολογική, όσο και φαρμακευτική υποστήριξη του ασθενούς. Ως ΕΠΕ, στοχεύουμε με τις νέες Εθνικές Συστάσεις για τη Διακοπή Καπνίσματος να χρησιμοποιήσουμε τα δεδομένα της διεθνούς βιβλιογραφίας, αλλά και την εμπειρία των ανθρώπων που ασχολούνται με το συγκεκριμένο τομέα στη χώρα μας, ώστε να βοηθήσουμε τους Έλληνες καπνιστές να διακόψουν», σημείωσε ο κ. Αθανασίου.
