Συχνά είναι τα περιστατικά δαγκώματος (δήγματος) σκύλων στη χώρα μας, όπως φαίνεται από τα στοιχεία που δημοσιεύει το Τμήμα Ζωοανθρωπονόσων του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), το οποίο μελετά την επιδημιολογία των τραυματισμών από δαγκώματα σκύλων. Παράλληλα, επισημαίνει ότι ένα πιθανό δάγκωμα ενέχει κινδύνους, γι’ αυτό απαιτείται σωστή ενημέρωση και προσεκτική διαχείριση.
Τα περιστατικά αυτά ξεφεύγουν από τα ραντάρ των συμβατικών συστημάτων επιτήρησης, αλλά μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στη δημόσια υγεία. Εκτός των τραυματικών βλαβών υπάρχει και κίνδυνος μετάδοσης μικροβίων όπως το κλωστηρίδιο του τετάνου (Clostridium tetani) ή η παστερέλα (Pasteurella multocida). Σε ορισμένες περιοχές στα βόρεια της χώρας όπου συνορεύουμε με χώρες όπου ενδημεί η λύσσα, ένα δήγμα ζώου μπορεί να πυροδοτήσει διαδικασία ιατρικής αξιολόγησης για λήψη αντιλυσσικής αγωγής. Τα προκαταρκτικά ευρήματα από την επιτήρηση αφορούν το πρώτο εξάμηνο του 2023 και αναφέρονται συνοπτικά παρακάτω:
Συχνότητα: Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούνιο του 2023, 1.656 θύματα δαγκώματος από σκύλο αναζήτησαν ιατρική φροντίδα σε δομές υγειονομικής περίθαλψης. Η συχνότητα περιστατικών ήταν 15,8 περιπτώσεις ανά 100.000 κατοίκους. Είναι ενδιαφέρον ότι η συχνότητα των επισκέψεων διέφερε σημαντικά μεταξύ των διαφόρων περιοχών της Ελλάδας.
Σοβαρότητα: Οι περισσότεροι τραυματισμοί από δήγμα σκύλου ταξινομήθηκαν ως ελαφροί (67,3%), ακολουθούμενοι από μέτριους (27,7%), σοβαρούς (4,9%) ενώ ένα μικρό ποσοστό χαρακτηρίστηκε ως κρίσιμο (0,1%). Τα κάτω άκρα ήταν η συχνότερα προσβεβλημένη ανατομική περιοχή, ενώ οι τραυματισμοί στο κεφάλι και τον αυχένα σχετίζονταν με νεότερους ασθενείς (κάτι που υποστηρίζεται και βιβλιογραφικά).
Βλάβη ιστών: Σε 11,9% των περιστατικών καταγράφηκε μακροσκοπική απώλεια ιστού, που συχνότερα αφορούσε δερματική βλάβη. Σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρών δαγκωμάτων, σημειώθηκε μερικός ή και πλήρης ακρωτηριασμός δακτύλων του χεριού.
Κλινικά χαρακτηριστικά των περιστατικών τραυματισμού από δήγμα σκύλου, Ιανουάριος-Ιούνιος 2023
Νοσηλεία και παραπομπές: Περίπου το 3,9% των ασθενών χρειάστηκε νοσηλεία ενώ 1,4% παραπέμφθηκε σε άλλα νοσοκομεία για εξειδικευμένη περίθαλψη.
Η επαφή με σκύλους προσφέρει συντροφικότητα, χαρά και στοργή ενώ έρευνες έχουν δείξει ότι τα οφέλη από τη διατήρηση ενός σκύλου ως ζώου συντροφιάς δεν είναι μόνο ψυχολογικά αλλά επεκτείνονται και στη σωματική υγεία των ανθρώπων. Ωστόσο, τα δήγματα σκύλων ως τραυματικά γεγονότα μπορεί να οδηγήσουν σε λειτουργική βλάβη ή παραμόρφωση ενώ συνοδεύονται από σωματικό πόνο και οδύνη. Παθογόνοι παράγοντες ή και κοινά βακτήρια της φυσιολογικής χλωρίδας της στοματικής κοιλότητας του ζώου ή που προέρχονται από το δέρμα του ίδιου του θύματος μπορούν να ενοφθαλμιστούν στους βαθύτερους ιστούς μέσω του δήγματος και να οδηγήσουν σε λοίμωξη. Η επιτήρηση των περιστατικών δηγμάτων σκύλων μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη προγραμμάτων πρόληψης (π.χ. ενημερωτικές παρεμβάσεις, εκπαίδευση του κοινού, επιμόρφωση για την υπεύθυνη κατοχή σκύλου) και να προετοιμάσει καλύτερα τις μονάδες υγειονομικής περίθαλψης για την αντιμετώπιση των περιστατικών βάση των επιδημιολογικών χαρακτηριστικών της κάθε περιοχής.
