Βαθιά το χέρι στην τσέπη καλούνται να βάλουν τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη (Σ.Δ.) για να προμηθευτούν τα αναλώσιμα υλικά που χρειάζονται για την διαχείριση της πάθησής τους, όπως καταδεικνύει έρευνα της Πανελλήνιας Ομοσπονδία Σωματείων – Συλλόγων Ατόμων με Σ.Δ. (ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ).
Η έρευνα, η οποία διενεργήθηκε με τη συμμετοχή 866 πασχόντων, αποκαλύπτει ότι το 30% των ανθρώπων με Σ.Δ. τύπου 1, έχουν πληρώσει κάποια ποσά για την εκτέλεση της συνταγής τους στα φαρμακεία, παρόλο που σύμφωνα με το άρθρο 62 του Ενιαίου Κανονισμού Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ), απαγορεύεται η μετακύλιση οποιουδήποτε κόστους στον ασθενή.
Μάλιστα, το 15% αυτών πλήρωσε πάνω από 5 ευρώ, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξαν άτομα, που πλήρωσαν ακόμη και 60 ευρώ για εκτέλεση μιας συνταγής, η οποία αφορά μόνο σε ιατροτεχνολογικά προϊόντα (σκαρφιστές, βελόνες, ταινίες). Το αξιοσημείωτο είναι πως το ποσοστό αυξήθηκε από το 2022 στο 2024 κατά 4%.
Όσον αφορά στον Σ.Δ. τύπου 2, το 50% των πασχόντων δηλώνουν ότι πληρώνουν κατά την εκτέλεση της συνταγής στο φαρμακείο πάνω από 10 ευρώ, τη στιγμή που δεν θα έπρεπε να πληρώνουν απολύτως τίποτα, ενώ το ποσοστό που δηλώνει ότι δεν καταβάλλει καμία αμοιβή έχει πέσει στο μισό (30,2%), σε σχέση με το 2022 (62,1%).
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, Χρήστο Δαραμήλα, το θέμα έχει τεθεί και ενώπιον του Προέδρου του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, Απόστολου Βαλτά καθώς και του Υπουργού Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη.
«Η απάντηση που πήραμε ήταν ότι υπήρχε ένα περιστατικό κάποτε, κάπου και λύθηκε. Σε ερώτησή μας σχετικά με το πού μπορούμε να υποβάλουμε τις καταγγελίες από τη στιγμή που έκλεισε η ΥΠΕΔΥΦΚΑ, ο Υπουργός μας παρέπεμψε στην Αρχή Προστασίας του Καταναλωτή.
Όπως απευθυνθήκαμε στο Συνήγορο που Πολίτη για τις υπερχρεώσεις στα κλειστά νοσήλια που επιβαρύνθηκαν οι πολίτες ανά την Ελλάδα, θα αναγκαστούμε να απευθυνθούμε πάλι στο Συνήγορο του Πολίτη, ούτως ώστε να μην πληρώνουμε για κάτι το οποίο βάσει νόμου είναι δωρεάν για εμάς», δήλωσε ο κ. Δαραμήλας, παρουσιάζοντας τα αποτελέσματα της έρευνας στο πλαίσιο του 2ου Diabetes Empowerment Forum, που διοργάνωσε η Ομοσπονδία στους Δελφούς.
Απευθείας αγορά με ίδια επιβάρυνση
Επιπλέον, η πρόσφατη νομοθετική αλλαγή του ΕΚΠΥ (ΦΕΚ89 Β’/16-01-2023, Προσθήκη Παραρτήματος 1 στο άρθρο 47) και η ενεργοποίηση της εφαρμογής του το Νοέμβριο του 2023, με αναδρομική ισχύ, έχει δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στη συνταγογράφηση απαραίτητων αναλώσιμων ιατροτεχνολογικών προϊόντων για τον Σ.Δ. Όπως προκύπτει από τα δεδομένα της έρευνας της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, ο αποκλεισμός από τη συνταγογράφηση των εν λόγω προϊόντων για τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, εξαιτίας της αναδρομικότητας του ΦΕΚ, έχει αναγκάσει αρκετούς πάσχοντες να προβαίνουν στην αγορά τους από το φαρμακείο, ζημιώνοντας τους οικονομικά.
Αντίστοιχα, το 82,5% των ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, το 2024, δηλώνει ότι αν δεν συνταγογραφεί τα αναλώσιμα τα αγοράζει, ποσοστό που είναι αυξημένο κατά 20% από το 2022.
Στο 11% του πληθυσμού οι πάσχοντες
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΗΔΙΚΑ, που λαμβάνει κάθε χρόνο κατ’ αποκλειστικότητα η ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ, ο αριθμός των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη στην Ελλάδα, αγγίζει πλέον το 1.242.340 και είναι αυξημένος σχεδόν κατά 50.000 άτομα, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή χρονική περίοδο. Παράλληλα, παρατηρείται ένας διπλασιασμός του πληθυσμού που έχει ενταχθεί στο ενέσιμο φάρμακο (GLP1 ανάλογα) 31% φέτος, για τη διαχείριση του ΣΔ2, σε σχέση με το 16,2% το 2022.
Το σύνολο των πολιτών που έχουν κάνει χρήση της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης έστω και μια φορά και είναι εν ζωή σήμερα είναι 11.405.379. Με βάση λοιπόν τα στοιχεία, το ποσοστών των πασχόντων από Σακχαρώδη Διαβήτη στην Ελλάδα ανέρχεται σήμερα στο 11% του συνολικού πληθυσμού.
Εμφανείς οι επιπτώσεις του clawback
Σε ερώτηση σχετικά με το αν έλαβαν εγκαίρως τα αναλώσιμα από την εταιρεία με την οποία συνεργάζονται, παρατηρείται ότι μεταξύ 2022 και 2024 υπάρχουν κατά 25% λιγότεροι απόλυτα ικανοποιημένοι πάσχοντες από Διαβήτη τύπου 1. Ειδικότερα, το 2024, το 38,2%, δηλώνει ότι δεν τα έλαβε όλα. Όπως σημειώνεται στην έρευνα, οι συγκεκριμένες συνταγές εκτελούνται απευθείας από τις εταιρείες, συνεπώς αναμενόταν άμεση συνολική εκτέλεση, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει. Η έρευνα συμπεραίνει πως το clawback φαίνεται να «περνά» στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, μέσω της καθυστέρησης, της μη διάθεσης υλικών ή της μη αντικατάστασης των ελαττωματικών.
«Εικάζουμε ότι η καθυστέρηση τροφοδοσίας με αναλώσιμα σε ανθρώπους με διαβήτη έχει να κάνει με την κατανομή στη διάρκεια του έτους των υλικών που έχουν οι εταιρείες ανά μήνα. Δεν “φορτώνουν” τους μήνες για να μην αυξάνεται το clawback», σχολίασε ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.
Καθυστερήσεις στα ιατρικά ραντεβού
Σύμφωνα με την έρευνα, η οποία διενεργήθηκε σε συνεργασία με τον Κωνσταντίνο Αθανασάκη, Επίκουρο Καθηγητή Οικονομικών Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας στο Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, το ραντεβού με τον θεράποντα ιατρό γίνεται σε μικρότερο πια βαθμό στον προκαθορισμένο χρόνο. Το 33,5% ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη δηλώνει ότι υπάρχει καθυστέρηση, ενώ το 2022 το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 20,8%. Αυτό αποδίδεται στην έλλειψη εξειδικευμένου ιατρικού προσωπικού στο σακχαρώδη διαβήτη τα τελευταία έξι χρόνια.
«Από το 2018 έως τον Φεβρουάριο του 2024 δεν εκπαιδεύτηκε κανένας καινούριος γιατρός στο Σακχαρώδη Διαβήτη. Όχι γιατί δεν ήθελαν, αλλά γιατί δεν υπήρχε η δυνατότητα. Τον Φεβρουάριο του 2024, όταν ο Άδωνις Γεωργιάδης υπέγραψε τις μεταβατικές διατάξεις και συγκεκριμένα τη ρύθμιση σύμφωνα με την οποία μπορούν να εκπαιδευτούν οι γιατροί που θα μπουν στο νοσοκομείο καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα αμειφθούν, ξεκίνησε η διαδικασία για να καλυφθούν με γιατρούς -αν όχι όλα- στα περισσότερα τα Διαβητολογικά Κέντρα και Ιατρεία», εξήγησε ο Πρόεδρος της ΠΟΣΣΑΣΔΙΑ.
Όπως ο ίδιος επεσήμανε, σήμερα λειτουργούν 21 Διαβητολογικά Κέντρα (συνδεδεμένα με πανεπιστημιακές κλινικές που μπορούν να εκπαιδεύσουν γιατρούς) στη χώρα μας, εκ των οποίων τα 2 είναι Παιδο-διαβητολογικά, ενώ από τον Οκτώβριο του 2023 λειτουργούν και 5 ιδιωτικά. Όσον αφορά στα Διαβητολογικά Ιατρεία μέχρι το 2004 ήταν 83 ενώ σήμερα είναι λιγότερα από 18.
Κατά τη διάρκεια του Φόρουμ, οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να ενημερωθούν για τις τελευταίες εξελίξεις στον τομέα των κλινικών μελετών και για τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν από τη συμμετοχή τους σε αυτές, καθώς τα ευρήματα της μελέτης ανέδειξαν ότι η πλειονότητα των ατόμων με Σ.Δ. έχει ελλιπή πληροφόρηση ως προς τον συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα.
