Η πανδημία της COVID-19 ανέδειξε με τον πιο εμφατικό τρόπο την ανάγκη για ισχυρά, διασυνδεδεμένα και ευέλικτα συστήματα επιτήρησης, ικανά να ανιχνεύουν έγκαιρα και να αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά τις αναδυόμενες απειλές για τη δημόσια υγεία.
Πέρα από την πρόσφατη πανδημία, όλες οι κρίσεις δημόσιας υγείας των τελευταίων ετών κατέδειξαν ότι, η αποσπασματική επιτήρηση και η έλλειψη διαλειτουργικότητας μεταξύ τομέων περιορίζουν την ικανότητα ταχείας απόκρισης και προληπτικής δράσης. Σε αυτό το πλαίσιο, το ευρωπαϊκό έργο CSN – Collaborative Surveillance Network, που συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα EU4HEALTH της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έρχεται να καλύψει αυτό το κρίσιμο κενό, δημιουργώντας ένα ισχυρό και συνεργατικό δίκτυο επιτήρησης.
Η επίσημη έναρξη του έργου πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 27 Φεβρουαρίου στο αμφιθέατρο «Άλκης Αργυριάδης» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας συνεργασίας μεταξύ κορυφαίων εθνικών και διεθνών φορέων. Το CSN αξιοποιεί τη σημαντική εμπειρία του ΕΟΔΥ στην επιδημιολογική επιτήρηση και του Υπουργείου Υγείας στη διαχείριση κρίσεων. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν επίσης το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.
Επιπλέον, εταίροι στο πρόγραμμα είναι το Υπουργείο Υγείας, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας - Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων και το Γενικό Χημείο του κράτους. Μέλη της Επιστημονικής Συμβουλευτικής Επιτροπής αποτελούν διακεκριμένα στελέχη από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το Robert Koch Institute (Γερμανία), το Vanderbilt University (ΗΠΑ), το TEPHINET (CDC/ΗΠΑ) καθώς και το Medical & Veterinary Entomology Department “Giorgio Nicoli” (Ιταλία).
Το CSN στοχεύει στη δημιουργία ενός προηγμένου και διαλειτουργικού συστήματος επιτήρησης, που θα επιτρέπει την έγκαιρη ανίχνευση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση απειλών για την υγεία. Ενισχύοντας τη συνεργασία και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ διαφορετικών τομέων, το έργο εφαρμόζει την προσέγγιση της Ενιαίας Υγείας (One Health), γεφυρώνοντας τομείς όπως, η δημόσια υγεία, η κτηνοτροφία και το περιβάλλον. Επιπρόσθετα, δίνεται έμφαση στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού μέσω της καθιέρωσης προγράμματος για την εκπαίδευση νέων επιδημιολόγων πεδίου.
Από τα παραπάνω καθίσταται σαφές ότι το CSN είναι μια πρωτοβουλία που εντάσσεται σε ένα ολοκληρωμένο στρατηγικό πλαίσιο για την ενίσχυση της δημόσιας υγείας και προάγει έναν από τους βασικούς της πυλώνες της μέσω της συνεργασίας, της καινοτομίας και της αξιοποίησης της τεχνολογίας. Σε έναν κόσμο όπου οι υγειονομικές απειλές δεν γνωρίζουν σύνορα, η ανάπτυξη ενός ισχυρού και ευέλικτου δικτύου επιτήρησης αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της υγείας των πολιτών και της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας απέναντι σε μελλοντικές προκλήσεις.
