Πάνω από 9 δισ. ευρώ έγιναν «καπνός» από την κεφαλαιοποίηση του Χρηματιστηρίου, με απώλεια 127,48 μονάδων για τον Γενικό Δείκτη, διάσπαση κρίσιμων ζωνών στήριξης και αλλαγή τάσης με έξοδο από το ανοδικό κανάλι που εκτείνονταν από τον Νοέμβριο του 2020. Αυτός είναι ένας πρώτος σύντομος απολογισμός του πλήγματος που επήλθε στην εγχώρια αγορά σε επτά συνεδριάσεις από τη στιγμή που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία (24 Φεβρουαρίου) και η Δύση με την ΕΕ άρχισαν να ανοίγουν σταδιακά το εύρος και την αυστηρότητα των κυρώσεων.
Η υψηλή αβεβαιότητα, η χαμηλή ορατότητα και ο φόβος διάχυσης των επιπτώσεων των διαρκώς διευρούμενων κυρώσεων στο ήδη τρεμάμενο οικονομικό οικοδόμημα, πυροδότησαν άμεσα ρευστοποιήσεις στις αγορές μετοχών που βρίσκονταν ήδη σε φάση διόρθωσης.
Καταλυτικό ρόλο ωστόσο, στη δριμεία αλλαγή της επενδυτικής ψυχολογίας είχαν, κυρίως, οι έμμεσες συνέπειες που προκύπτουν από την πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία, μέσω της εκρηκτικής ανόδου των τιμών των εμπορευμάτων, του ενεργειακού κόστους και των ναύλων που συνεπακόλουθα διατηρούν τον πληθωρισμό σε πιο επίμονα υψηλά επίπεδα, λειτουργώντας ανασταλτικά για ένα μέρος των εισηγμένων, αν και υφίστανται προς ώρας μια εξισορρόπηση από τις στρατηγικές hedging (ηλεκτρική ενέργεια, καύσιμα).
Η Ελλάδα προμηθεύεται το 20% του πετρελαίου που εισάγει από τη Ρωσία και περίπου το 32% του φυσικού αερίου, ενώ η αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και οι τιμές χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας έχουν συμβάλει κατά 2,2% και 0,3% αντίστοιχα στον πληθωρισμό του Ιανουαρίου, που ανήλθε σε 5,5% ετησίως. Αυτό προκαλεί ένα ευρύτερο ντόμινο, με την αύξηση του πραγματικού εισοδήματος να καθίστανται αρνητική (πιθανό «χτύπημα» και στο σκέλος της ζήτησης), ενώ οι κρατικές παρεμβάσεις με τη σειρά τους για τη θωράκιση των καταναλωτών και των εταιρειών, θα «ψηλώσουν» τα ελλείμματα, με τη χρηματοδότησή τους να καθίστανται πιο δύσκολη, καθώς οι κεντρικές τράπεζες περιορίζουν την παρουσία τους στις αγορές.
Από την άλλη, οι αφίξεις Ρώσων τουριστών αντιπροσώπευαν μόλις το 0,8% των αφίξεων ξένων τουριστών το 2021 και η Ρωσία αντιπροσώπευε μόνο το 0,5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών, κάτι που συνεπάγεται μια περιορισμένη έκθεση προς αυτή την αγορά. Συμπληρωματικά σε αυτό, η τουριστική περίοδος έχει ξεκινήσει αρκετά νωρίτερα (με περαιτέρω επέκταση) σε σύγκριση με πέρυσι, που είχε ως αφετηρία τον Μάιο και αρκετά αργότερα. Ωστόσο, όσο εχθροπραξίες συνεχίζονται στην Ουκρανία, παραμένει η αβεβαιότητα γύρω από το κατά πόσο θα υπάρχει η διάθεση για ταξίδια και φυσικά το κατά πόσο θα έχουν επηρεαστεί τα εισοδήματα των πολιτών που θα θελήσουν να κάνουν διακοπές, ακόμη και μετά το πέρας των περιοριστικών μέτρων για την πανδημία.
Αυτά αποτελούν τα βασικά ζητήματα στα οποία διασταυρώνουν τα «ξίφη» τους «ταύροι» και «αρκούδες». Για τους πιο αισιόδοξους, και στη βάση μια μεγαλύτερης εικόνας, ισχυρά στηρίγματα αποτελούν οι εισροές από το Ταμείο Ανάκαμψης που θα ενισχύσουν κλάδους (κατασκευές, πληροφορική, τράπεζες) αλλά και τη συνολική δομή της οικονομίας, και επιπλέον οι ολοένα και ισχυρότερες προοπτικές που ανοίγονται για το εγχώριο real estate.
Επιπλέον, ένας ακόμη «άσσος» μπορεί να προκύψει για το Χρηματιστήριο και ειδικότερα για τους τίτλους που έχουν παρουσία στους δείκτες MSCI και FTSE Russell. Η διαγραφή των ρωσικών μετοχών από όλους τους δείκτες των δύο ανωτέρων θα οδηγήσει σε ευρύτερη αναδιάρθρωση και σε μια ήπια ενίσχυση των εισροών προς τις ελληνικές μετοχές, με μεγαλύτερη στάθμιση. Η περαιτέρω ενεργοποίηση ισχυρών ξένων χαρτοφυλακίων και active (σε μεγαλύτερο βαθμό) - passive funds (μέσω της ενίσχυσης της παρουσίας στο δείκτη MSCI Greece Standard) να τοποθετήσουν ένα τμήμα των κεφαλαίων τους στην χρηματιστηριακή αγορά, που με τα τρέχοντα δεδομένα και τη ρηχότητα αυτής, θα σήμαινε μια θετική μεταβολή σε αξίες, όγκους, ρευστότητα.
Να σημειωθεί πως στον δείκτη MSCI ΕΜ Europe η Ρωσία έχει στάθμιση 51,81% και η Ελλάδα 7,33%, ενώ ο δείκτης MSCI Greece Standard στοιχειοθετείται μέχρι στιγμής από τον ΟΤΕ (26,74%), τον ΟΠΑΠ (17,95%), την Alpha Bank (17,77%), την Eurobank (16,67%), τη ΔΕΗ (11,71%) και τη Jumbo (9,16%).
Όσο αναφορά τους δείκτες αποτίμησης, μετά και την ισχυρή διόρθωση όπου ενσωματώθηκαν οι πιο απαισιόδοξες εκτιμήσεις στις τιμές, οι ελληνικές μετοχές διαπραγματεύονται σε ακόμη πιο «φθηνά» και ελκυστικά επίπεδα εισόδου, αν και εξαιτίας της ρηχότητας της αγοράς ελλοχεύει σταθερά ο κίνδυνος του εγκλωβισμού.
Ενδεικτικό είναι πως με βάση συστημικά γεγονότα του παρελθόντος που εξέτασε η Goldman Sachs, η Ελλάδα δείχνει αρκετά ευαίσθητη σε ότι αφορά την παγκόσμια αβεβαιότητα οικονομικής πολιτικής με beta κοντά στο 2,25%, κάτι που τη φέρνει ιδιαίτερα ψηλά ανάμεσα στις αναδυόμενες αγορές, σε όρους επικινδυνότητας και μεγαλύτερης έντασης ρευστοποιήσεων εάν η κατάσταση επιδεινωθεί (κάτι που αποτυπώθηκε στις τελευταίες συνεδριάσεις με την υποαπόδοση του Χρηματιστηρίου). Ο αμερικανικός οίκος έχει θέσει στόχο για το Γενικό Δείκτη του Χρηματιστηρίου στις 1.175 μονάδες από 950 μονάδες που ανέμενε τον Δεκέμβριο του 2021, με την αγορά να βρίσκεται στις 821,74 μονάδες πλέον. Αυτό συνεπάγεται ένα περιθώριο ανόδου περίπου 42,98% κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες. Αξίζει να σημειωθεί πως το consensus των αναλυτών αναμένει υψηλότερη άνοδο μέχρι τα επίπεδα των 1.188 μονάδων σε διάστημα δώδεκα μηνών από τώρα.
Ο δείκτης αποτίμησης P/E (πολλαπλασιαστής κερδών) για την εγχώρια αγορά διαμορφώνεται στο 11,1x, χαμηλότερα από το στόχο της Goldman Sachs (12x) τη στιγμή που τα EPS (κέρδη ανά μετοχή) εκτιμάται πως θα ενισχυθούν κατά 20% κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες. Από την άλλη, το consensus των αναλυτών αναμένει αντίστοιχη άνοδο της τάξεως του 19% (από τις υψηλότερες εκτιμήσεις μετά την αγορά των Φιλιππίνων), με τη μερισματική απόδοση να εκτιμάται στο 2%. Έτσι, η τακτική ενός «αυστηρού» και ήπιου stock picking (και διακράτηση μεγάλου μέρους της ρευστότητας εκτός αγορών) θέτοντας στην πρώτη γραμμή τα θεμελιώδη μεγέθη, τις προοπτικές που ανοίγονται για κλάδους αλλά και για επιμέρους εταιρείες, τις ισχυρές ταμειακές ροές και τη μερισματική πολιτική, με εναλλαγές αναλόγως των συνθηκών στις κατανομές, να δύναται να αποτελέσει ένα πιο ασφαλές μονοπάτι το επόμενο διάστημα καθώς οι αναταραχές αναμένεται να παραταθούν τόσο σε επίπεδο συγκρούσεων στην Ουκρανία, όσο και σε επίπεδο κυρώσεων.
Τεχνικά
Η τεχνική εικόνα της αγοράς επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο αυτή την εβδομάδα, με τους ταλαντωτές να μπαίνουν σε βαθιά υπερπουλημένες περιοχές και με το Γενικό Δείκτη να διασπά διαδοχικά τις στηρίξεις των 855, 840 και 824 μονάδων με υψηλούς τζίρους και πλέον μένει να φανεί αν θα υπάρξουν αντανακλαστικά προς την περιοχή των 810 μονάδων (αποτελεί και τον εκθετικό ΚΜΟ 200 στο εβδομαδιαίο γράφημα). Από την άλλη, πρώτη αντίσταση ώστε να αποκατασταθεί εκ νέου η εικόνα, εντοπίζεται στην περιοχή των 892 - 902 μονάδων όπου διέρχονται οι δύο ΚΜΟ 200, με επόμενες στις 917 και 950, 973 μονάδες.
Για τον δείκτη υψηλής κεφαλαιοποίησης χάθηκαν οι στηρίξεις στις 2.126 και 2.065 μονάδες, με ζητούμενο πλέον τη διατήρηση της ζώνης άμυνας στην περιοχή των 1.961 - 1.950 μονάδων. Αν υπάρξει μεγαλύτερη επιδείνωση του διεθνούς κλίματος με φόντο πάντα την έκρυθμη κατάσταση στην Ουκρανία και αν ο δείκτης χάσει και αυτό το κρίσιμο στήριγμα τότε θα κινηθεί ολοταχώς προς τις 1.903 και τις 1.895 μονάδες περίπου. Αντιθέτως για την αποκατάσταση της εικόνας θα χρειαστεί η επιστροφή προς τις 2.052 μονάδες ώστε να δώσουν κίνηση προς τις 2.154 - 2.176 όπου διέρχονται οι δύο ΚΜΟ 200 και τις 2.225, 2.305 και τις 2.383 μονάδες (stop short στο ημερήσιο).
