H ναυτιλία προσαρμόστηκε άμεσα, γιατί έτσι και αλλιώς τα στελέχη των γραφείων δουλεύουν ήδη εξ αποστάσεως με το πλωτό εργοστάσιο της Εταιρείας – το βαπόρι - τονίζει η Διευθυνουσα Συμβουλος της Navigator Shipping Consultants, Δανάη Μπεζαντάκου. Μιλώντας στο insider.gr σχολιάζει τις συνέπειες του κορονοϊού στη ναυτιλία, το ρόλο της πολιτείας, το μέλλον του κλάδου αλλά και το YES Shipping Forum που θα πραγματοποιηθεί στις 29 Οκτωβρίου.
Πώς επηρεάστηκε η ελληνική ναυτιλία από τον κορονοϊό και πώς διαμορφώνεται η κατάσταση σήμερα;
Αρχικά θα ήθελα να επαναλάβω τους ακόλουθους αριθμούς, ώστε να μπορέσουν οι αναγνώστες να συλλάβουν το μέγεθος και τη σημασία της διεθνούς και της ελληνικής ναυτιλίας. Η Ελληνική ναυτιλία είναι μέρος ενός παγκοσμιοποιημένου κλάδου που μεταφέρει το 90 % του παγκόσμιου εμπορίου. Η Ελλάδα αποτελεί το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι cross trader (δε διακινεί δηλαδή δικά της φορτία) μεταφέρει το 20% του παγκοσμίου εμπορίου και το 54% του Ευρωπαϊκού, απασχολεί 200.000 ανθρώπους σε πάνω από 3.000 Εταιρείες που αντιπροσωπεύουν το Ελληνικό Ναυτιλιακό Cluster.
Αυτή η κρίση, που είναι ίσως η μεγαλύτερη μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, απέδειξε ότι «τα πάντα ρει».
Όταν ξέσπασε η πανδημία και πάρα πολλές χώρες εφάρμοσαν locκdown, η ναυτιλία ήταν ίσως ο μόνος κλάδος που δε σταμάτησε ούτε μία μέρα να λειτουργεί υποστηρίζοντας τους μαχητές της πρώτης γραμμής να επιτελέσουν το έργο τους (γιατρούς, super market, υπαλλήλους, υγειονομικών υπηρεσιών κτλ) έχοντας όλες τις απαραίτητες προμήθειες. Βέβαια, όπως όλοι οι κλάδοι έτσι και η ναυτιλία επηρεάστηκε καθώς είναι ένας κρίκος της παγκόσμιας αλυσίδας εμπορίου, το οποίο συρρικνώθηκε λόγω της παύσης διαδικασιών παραγωγής και μείωσης της ζήτησης πολλών προϊόντων. Εκτός από τη μείωση της ζήτησης, η ναυτιλία είχε να αντιμετωπίσει την στάση αλλαγών πληρωμάτων, καθώς σε πολλά λιμάνια αυτό δεν ήταν επιτρεπτό, αλλά και πολλά αεροδρόμια είχαν απαγορεύσει τις πτήσεις. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί ναυτικοί να είναι εν πλω 5-6μήνες περισσότερο από το αρχικό τους συμβόλαιο, πράγμα που ελλοχεύει πολλούς κινδύνους για την ασφάλεια των πληρωμάτων, των πλοίων και των φορτίων.
Αναφορικά με την προσαρμογή στην εξ αποστάσεως εργασία, η ναυτιλία προσαρμόστηκε άμεσα, γιατί έτσι και αλλιώς τα στελέχη των γραφείων δουλεύουν ήδη εξ αποστάσεως με το πλωτό εργοστάσιο της Εταιρείας – το βαπόρι -.
Σήμερα η κατάσταση έχει σταθεροποιηθεί , δεν παύει όμως να υπάρχει ένας συντηρητισμός καθώς αυτή η κρίση, που είναι ίσως η μεγαλύτερη μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο, απέδειξε ότι «τα πάντα ρει».
Ποιες είναι οι προβλέψεις σας αναφορικά με το μέλλον του κλάδου μέσα στους επόμενους μήνες και τι κάνετε προκειμένου να ανταποκριθείτε στα νέα δεδομένα.
Η ναυτιλία αντιμετωπίζει ανόδους και καθόδους της αγοράς περίπου ανά 7ετία λόγω της κυκλικής της οικονομίας, οπότε είναι συνηθισμένη στην διαχείριση κρίσεων. Το ζήτημα είναι να χρησιμοποιήσουμε τα πλεονεκτήματά μας για την ενίσχυση της πρωτιάς μας παγκοσμίως και αυτά δεν είναι άλλα από τη γεωστρατηγική μας θέση η οποία μπορεί να προσφέρει προστιθέμενη αξία στη χώρα, το cluster και η ανάπτυξη της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης.
Οι Έλληνες πλοιοκτήτες έχοντας μακρά ιστορία και εμπειρία στο χώρο, εξερευνούν, ακολουθούν και πρωτοπορούν σε νέους χώρους όπως αυτόν της μεταφοράς LNG, καθώς παρατηρούμε όλοι τις μεταβολές που παρουσιάζονται στον ενεργειακό χάρτη.
Η συνεχής εξέλιξη της τεχνολογίας και η υιοθέτηση των νέων κανονισμών για την προστασία του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με τους στόχους του 2030 και 2050, θα παρουσιάσουν πολλές προκλήσεις στις οποίες το σύνολο της ναυτιλιακής κοινότητας θα κληθεί να ανταποκριθεί.
Στην τρέχουσα, εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία, ποια η συνεισφορά της ελληνικής ναυτιλίας στην εγχώρια οικονομία; Και αντίστοιχα, τι περιμένετε από την πολιτεία;
Η Ελληνική́ ναυτιλία συνιστά έναν καθοριστικής σημασίας πυλώνα για την Ελληνική́ οικονομία. Οι εισροές στο ισοζύγιο πληρωμών υπηρεσιών από τις θαλάσσιες μεταφορές, σύμφωνα με την ΕΕΕ ανέρχονται σε περίπου 17.303 εκατομμύρια ευρώ για το οικονομικό έτος 2019, γεγονός που αντιπροσωπεύει αύξηση 4,05% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, η συμβολή της ναυτιλιακής βιομηχανίας στην ελληνική οικονομία δεν αντικατροπτίζεται μόνο από τη συμβολή της στο ισοζύγιο πληρωμών υπηρεσιών. Οι Εταιρείες παροχής υπηρεσιών που στελεχώνουν το ναυτιλιακό cluster, το οποίο δημιουργεί συνεχώς επενδύσεις και ευκαιρίες απασχόλησης στη χώρα και συμβάλει με περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2019, που αντιστοιχούν στο 6,6% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ). Η συνολική συνεισφορά της ναυτιλίας σε θέσεις απασχόλησης που δημιουργήθηκαν ή διατηρήθηκαν στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της έμμεσης και της επαγωγικής απασχόλησης, υπερβαίνει το 3% της συνολικής απασχόλησης στη χώρα. Η ελληνική ναυτιλία, λόγω του μεγέθους και των χαρακτηριστικών της, καθιστά επίσης την Ελλάδα πυλώνα του πολυμερούς εμπορικού συστήματος, παρά το σχετικά μικρό μέγεθος της χώρας. Είναι ένας ουσιαστικός και στρατηγικός εταίρος σημαντικών εμπορικών δυνάμεων: περίπου 22% και 20% της δραστηριότητας του ελληνικού στόλου εξυπηρετεί το εμπόριο από/προς τις ΗΠΑ και την Ευρώπη αντίστοιχα, ενώ παράλληλα το μεγαλύτερο μερίδιο της δραστηριότητας της ελληνικής ναυτιλίας, δηλαδή περίπου 32%, εξυπηρετεί τις ταχέως αναπτυσσόμενες ασιατικές οικονομίες.
Πολύ σημαντική είναι όμως και η συνεισφορά των Ελλήνων εφοπλιστών άμεσα στην κοινωνία με τη μορφή δωρεών μέσω των Ιδρυμάτων που έχουν συστήσει ο καθένας ξεχωριστά, αλλά και μέσω της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών (ΕΕΕ), όπου με τη δημιουργία της εταιρείας κοινωνικής προσφοράς «ΣΥΝ-ΕΝΩΣΙΣ», αποτελεί τον μόνο επιχειρηματικό κλάδο στην Ελλάδα, που έχει αναπτύξει συντονισμένη κοινωνική δράση.
Αναφορικά με τον τρόπο που μπορεί να βοηθήσει η πολιτεία ανεξαρτήτου κυβέρνησης είναι κατά την άποψή μου οι κάτωθι:
- Τα Υπουργεία Ναυτιλίας, Τουρισμού και Παιδείας (τα οποία είναι καίρια για την χώρα μας) θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα «advisory board» με επιχειρηματίες και επιστήμονες από όλο το φάσμα των παραπάνω τομέων οι οποίοι θα συμβάλλουν στη χάραξη μακροπρόθεσμης στρατηγικής, ώστε αυτή όταν δημιουργείται να είναι πρακτική, υλοποιήσιμη και να συμβάλει στην υποστήριξη των θεμάτων που υπάρχουν κατά προτεραιότητα, λαμβάνοντας υπόψιν όλα τις απαραίτητες παραμέτρους όλων των stakeholders.
Υπάρχουν πολλοί νέοι που σπουδάζουν (και αυτό είναι ένα κόστος για την οικογένεια και το κράτος που κρατά περίπου 20 χρόνια) σε τομείς που δεν υπάρχει απορρόφηση και υπάρχουν αντίστοιχα τομείς που δεν βρίσκουν το κατάλληλο προσωπικό ενώ έχουν περιθώριο και διαθέσιμες θέσεις εργασίας (π.χ. ναυτιλία, τουρισμός, αγροτική ανάπτυξη). Η πολιτεία θα πρέπει να συμβάλλει στον επαγγελματικό προσανατολισμό και την καλύτερη αξιοποίηση των πόρων (νέων) κατά τις ανάγκες τις επιχειρηματικότητας. Μόνον ετσι θα μπορεί να αντιμετωπιστεί η ανεργία και το brain drain αποτελεσματικά.
Το τελευταίο διάστημα βλέπουμε σημαντικές επενδύσεις στις ναυτιλιακές υποδομές της χώρας. Πώς επηρεάζει αυτό τη δραστηριότητά σας και τι σημαίνει για την οικονομία;
Οι επενδύσεις αποτελούν πάντα κάτι θετικό, καθώς δεν δημιουργούνται μόνο νέες θέσεις εργασίας, αλλά ενισχύεται και το οικοσύστημα στο οποίο λαμβάνουν χώρα. Η Ελλάδα έχει πολλές ανεκμετάλλευτες προοπτικές, οι οποίες είναι ώρα να αρχίσουν να αξιοποιούνται. Αναφορικά με την ανάπτυξη της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης, είδαμε τη θετική έκβαση του Νεορίου στη Σύρο και την εμπιστοσύνη που έδειξαν οι Έλληνες εφοπλιστές. Ο Σκαραμαγκάς και η Ελευσίνα έχουν όλες τις προϋποθέσεις να ακολουθήσουν τον ίδιο δρόμο. Ένα ακόμα θετικό στοιχείο είναι ότι τα πλοία Ελληνικών Εταιρειών θα μένουν για δεξαμενισμούς και επισκευές εντός των συνόρων , αντί να ενισχύουν άλλες οικονομίες. Για να σας δώσω να καταλάβετε, οι Έλληνες εφοπλιστές δίνουν 40-50 εκατομμύρια δολάρια ανά δύο ημέρες στην Κίνα επί σειρά ετών για το χτίσιμο των πλοίων και άλλες εργασίες. Οπότε μπορείτε να κάνετε τα μαθηματικά μόνοι σας. Επίσης πολύ σημαντικό είναι να συνεχίσει να μεταδίδεται η τεχνογνωσία από γενιά σε γενιά.
H NAVIGATOR SHIPPING CONSULTANTS, την οποία διευθύνω, διοργανώνει από το 2001, το NAVIGATOR – THE SHIPPING DECISION MAKERS FORUM. Αυτό που πιστεύω ότι έχουμε πετύχει όλα αυτά τα χρόνια είναι να συμμετέχει στα FORA και τις διοργανώσεις μας, το σύνολο της ναυτιλιακής κοινότητας και μέσω του διαλόγου να αναδεικνύονται αλλά και να προτείνονται λύσεις για θέματα που αφορούν όλο τον κλάδο και επηρεάζουν τον καθένα μας από το δικό του πρίσμα. Παρότι λόγω της πανδημίας το φετινό μας συνέδριο ακυρώθηκε, συνεχίσαμε τον διάλογο με μια ομάδα στελεχών που υποστηρίζει τη διοργάνωση, και θέλοντας να μην σταματήσει αυτή η εποικοδομητική ανταλλαγή απόψεων θα προχωρήσουμε στην διοργάνωση ψηφιακών θεματικών συζητήσεων μεταξύ στελεχών ναυτιλιακών εταιρειών και εταιρειών υπηρεσιών. Οι Εταιρείες έχουν ανάγκη για ουσιαστική επικοινωνία περισσότερο από πότε! Αυτό ήταν και θα παραμείνει το πλεονέκτημά μας.
Στις 29 Οκτωβρίου πραγματοποιείτε το YES to Shipping Forum. Ποια είναι τα θέματα που θα συζητηθούν και πώς διαφοροποιείται σε σχέση με τις δύο προηγούμενες εκδηλώσεις.
Ασχολούμαι με την ενδυνάμωση των νέων σχεδόν 10 χρόνια και πιστέψτε με το τοπίο έχει αλλάξει καθολικά και είναι πολύ μεγάλη μου χαρά που το YES FORUM έχει βάλει το λιθαράκι του σε αυτό. Για όσους δεν γνωρίζουν το YES FORUM έχει ως όραμα τη στήριξη της νέας γενιάς, τη δημιουργία και διεύρυνση των διαύλων επικοινωνίας με την αγορά και την εκπαίδευση, μα πάνω από όλα στοχεύει στη συμβολή δημιουργίας προσωπικοτήτων που έχουν ενσυνείδηση, συνέπεια και αφοσίωση, καθώς αποτελούν προαπαιτούμενα για το χώρο της ναυτιλίας.
Ανάμεσα σε αυτά που έχουμε πετύχει με την ομάδα του YES είναι η παρουσίαση της ναυτιλίας στα σχολεία, προσπαθούμε μέσω κάθε μας δράσης να εμφυσήσουμε την έννοια του εθελοντισμού και την αξία επίγνωσης της ναυτιλιακής μας ιστορίας στους νέους, να τους ενθαρρύνουμε να δημιουργήσουν το δικό τους δίκτυο επαφών, αλλά και να αξιοποιούν την ευκαιρία να βρίσκονται στην ίδια αίθουσα ή στο ίδιο «διαδικτυακό δωμάτιο» με καταξιωμένα στελέχη θέτοντας τους ερωτήσεις, να συμμετέχουν και να υποστηρίζουν τους ανοιχτούς μας διαλόγους καταξιωμένες Ελληνικές Ναυτιλιακές Εταιρείες, τα Υπουργεία Ναυτιλίας, Παιδείας, Τουρισμού και το Ναυτικό Επιμελητήριο της Ελλάδας όπως και η πλειοψηφία των Ελληνικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων. Μεγάλη μας τιμή ήταν επίσης η πρόσκληση συμμετοχής στην αντιπροσωπία της Ελλάδας στον Ευρωπαϊκό & Εθνικό Διάλογο Νέων.
Στα πλαίσια του YES TO SHIPPING FORUM 2020 το οποίο θα λάβει χώρα την Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2020, 18.00 -21.00 κατά τη διάρκεια της εβδομάδας Posidonia Web Forums, θα πραγματοποιηθεί ανοιχτός διάλογος μεταξύ 50 στελεχών από όλο το φάσμα του Ελληνικού Ναυτιλιακού Cluster (πλοιοκτήτριες, διαχειρίστριες Εταιρίες, Εταιρείες Παροχής Ναυτιλικών Υπηρεσιών, Σημαίες, Νηογνώμονες, Κατασκευαστικές Εταιρίες, Τεχνικές Εταιρίες, Εκπαιδευτικούς, ΑΕΝ κτλ.) και φοιτητών, αποφοίτων, σπουδαστών ΑΕΝ και νέων που τώρα ξεκινούν την καριέρα τους στη ναυτιλία με βασικό άξονα τη διερεύνηση των ευκαιριών που μπορούν οι νέοι να αξιοποιήσουν.
Είναι μεγάλη μας τιμή ότι ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κύριος Μαργαρίτης Σχοινάς θα είναι μαζί μας για να κάνει τον εναρκτήριο χαιρετισμό, αλλά και η Υπουργός Παιδείας, κυρία Νίκη Κεραμέως, ο Υπουργός Ναυτιλίας, κύριος Γιάννης Πλακιωτάκης και ο Πρόεδρος του Ναυτικού Επιμελητηρίου της Ελλάδας θα δώσουν το παρών.
Το YES to Shipping Forum εντάσσεται στις δράσεις των Ποσειδωνίων που φέτος θα πραγματοποιηθούν διαδικτυακά. Τι περιμένουμε από την κορυφαία έκθεση του κλάδου, που όμως φέτος διενεργείται σε πρωτόγνωρες συνθήκες;
H συμβολή των Ποσειδωνίων είναι πολύ μεγάλη και άκρως σημαντική στην Παγκόσμια, την Ελληνική ναυτιλία αλλά και την Ελληνική κοινωνία. Η φετινή έκθεση προβλεπόταν ότι θα ξεπερνούσε κάθε προηγούμενο σε συμμετοχή, πράγμα που μόνο καλό θα ήταν για την ελληνική ναυτιλία καθώς όλοι θα ερχόμασταν σε επαφή με εκατοντάδες εταιρείες από το εξωτερικό είτε για την προώθηση των υπηρεσιών μας, είτε για την σύναψη νέων συμφωνιών. Αυτό δεν έγινε το 2020. Ευελπιστούμε τα πράγματα να είναι καλύτερα και το 2022 να βρεθούμε όλοι μαζί ξανά με ασφάλεια.
Η απόφαση της διοίκησης των Ποσειδωνίων να πραγματοποιηθούν τα συνέδρια που θα λάμβαναν χώρα στην έκθεση είναι πολύ σημαντική. Όπως είπα και νωρίτερα, αυτή την περίοδο χρειάζεται ουσιαστική επικοινωνία, και υπό την αιγίδα των Ποσειδωνίων θα πραγματοποιηθούν αξιόλογες διαδικτυακές συζητήσεις και ομιλίες, οι συμμετέχοντες των οποίων, μόνο ενημερωμένοι και ωφελημένοι μπορούν να είναι.
