Ο Ντόναλντ Τραμπ πέρασε εβδομάδες προετοιμάζοντας μία πολιτική «σοκ και δέος» για τη δεύτερη θητεία του.Η ομάδα του Τραμπ είναι αποφασισμένη να ξεκινήσει με γρήγορο ρυθμό, καθώς έχει πάρει τα μαθήματά της από την πρώτη θητεία του, ειδικά αφού το «μονοπώλιο» των Ρεπουμπλικανών στην εξουσία της Ουάσιγκτον μπορεί να διαρκέσει μόνο δύο χρόνια.
Γρήγορες μεταρρυθμίσεις στα σύνορα, επιβολή δασμών, τεράστιες φορολογικές περικοπές και νέα κίνητρα για εξερεύνηση πετρελαίου είναι ήδη σε φάση σχεδιασμού. Την ίδια στιγμή, το διπλωματικό επιτελείο κάνει αγώνα δρόμου για να φέρει νέες δυναμικές στη Μέση Ανατολή και να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ο νέος Λευκός Οίκος αναμένεται να προχωρήσει άμεσα σε μια σειρά από εκτελεστικά διατάγματα, έχοντας ωστόσο μπροστά του την τεράστια κρίση από τις πυρκαγιές στο Λος Άντζελες, που απειλεί να αποσπάσει την προσοχή από τη μεγάλη του στιγμή της ορκωμοσίας.
Οι καταστροφές στο Λος Άντζελες
Η ξαφνική προοπτική εξεύρεσης δισεκατομμυρίων δολαρίων σε ομοσπονδιακή βοήθεια για την ανοικοδόμηση χιλιομέτρων απανθρακωμένων σπιτιών απειλεί ήδη να περιπλέξει το έργο της υλοποίησης της ατζέντας Τραμπ με μια μικροσκοπική πλειοψηφία της Βουλής των Αντιπροσώπων αποφασισμένη να περικόψει τις ομοσπονδιακές δαπάνες.
Ο Τραμπ προγραμματίζει επίσκεψη στο Λος Άντζελες τις πρώτες μέρες της κυβέρνησής του που θα τον φέρει πρόσωπο με πρόσωπο με δύο ηγέτες που ήδη κατηγορείται ότι προκάλεσαν τη φωτιά, τον κυβερνήτη της Καλιφόρνια Γκάβιν Νιούσομ και τη δήμαρχο του Λος Άντζελες Κάρεν Μπας.
Και παρότι είπε στο Newsmax στην αρχή της εβδομάδας ότι η καταστροφή στο Λος Άντζελες είναι πολύ χειρότερη από ό,τι προβάλλεται στην τηλεόραση, η προοπτική ενός τεράστιου έργου κατασκευής ακινήτων φάνηκε να αρέσει στον δισεκατομμυριούχο μεγιστάνα ακινήτων.
Η καταστροφή του Λος Άντζελες θα αποτελέσει μια προσωπική δοκιμασία για τον Τραμπ και οι προεδρικές επισκέψεις σε ζώνες καταστροφής θα μπορούσαν να ξεκλειδώσουν τη δυναμική της κυβέρνησής του, διαγράφοντας ορισμένες αρνητικές αντιλήψεις για την πρώτη του θητεία μεταξύ ορισμένων Αμερικανών.
Ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον συνέδεσε την προοπτική της βοήθειας για τις καταστροφές με αλλαγές πολιτικής ή με την επιβολή ποινών στους Δημοκρατικούς ηγέτες στην Καλιφόρνια.
«Πιστεύω ότι θα πρέπει να υπάρχουν προϋποθέσεις για αυτή τη βοήθεια», είπε στο CNN ο Ρεπουμπλικανός από τη Λουιζιάνα. Είπε επίσης ότι υπήρξε κάποια συζήτηση σχετικά με τη σύνδεση της βοήθειας στην Καλιφόρνια με την αύξηση του ανώτατου ορίου χρέους – ένα βήμα που πρέπει να γίνει εντός κάποιων μηνών για να αποφευχθεί μια οικονομική κρίση από αθέτηση πληρωμής χρέους των ΗΠΑ. Μια τέτοια κίνηση ενδεχομένως να έχει σχεδιαστεί για να εξαναγκάσει τους Δημοκρατικούς να ψηφίσουν υπέρ της αύξησης της εξουσίας δανεισμού της κυβέρνησης, καθώς πολλοί Ρεπουμπλικάνοι μπορεί να στερήσουν από τον Τζόνσον την πλειοψηφία στο συγκεκριμένο θέμα.
Ωστόσο, η παρακράτηση της βοήθειας για καταστροφές είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα στο Κογκρέσο, επειδή κάθε νομοθέτης γνωρίζει ότι η περιφέρειά του θα μπορούσε ξαφνικά να βρεθεί σε ανάγκη. Οι Δημοκρατικοί αντέδρασαν με οργή στις δηλώσεις του Τζόνσον.
Θετικά διακείμενοι οι περισσότεροι Αμερικανοί
Ο Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να έχει μερικές από τις πιο θετικές αξιολογήσεις της πολιτικής του καριέρας, σύμφωνα με νέα δημοσκόπηση του CNN που διεξήχθη από το SSRS, η οποία βρίσκει τον εκλεγμένο πρόεδρο έτοιμο να εισέλθει στη δεύτερη θητεία του με πολύ πιο θετικό κλίμα σε σχέση με την πρώτη θητεία του.
Το κοινό θεωρεί σε γενικές γραμμές πιθανό ότι θα πραγματοποιήσει ορισμένες από τις υποσχέσεις της οικονομικής και μεταναστευτικής πολιτικής που είναι κεντρικές στην εκστρατεία του και πιστεύει ότι θα ακολουθήσει τις απειλές να χρησιμοποιήσει την εκτελεστική του εξουσία για να αντιμετωπίσει αντιπάλους και να δώσει χάρη σε άτομα που είχαν καταδικαστεί σε σχέση με την επίθεση στις 6 Ιανουαρίου 2021 στο Καπιτώλιο.
Το 56% των ερωτηθέντων περιμένουν ότι ο Τραμπ θα κάνει καλύτερη δουλειά στη δεύτερη θητεία του, συγκριτικά με το 48% στην πρώτη θητεία του. Επίσης, το 55% των Αμερικανών εγκρίνουν τις πολιτικές του συγκριτικά με το μόλις 40% στην πρώτη θητεία του. Ωστόσο και πάλι, οι πιο θετικές αξιολογήσεις του Τραμπ εξακολουθούν να υστερούν σε σχέση με άλλους πρόσφατους προέδρους όταν ανέλαβαν τα καθήκοντά τους.
Επίσης, το 56% πιστεύει ότι οι οικονομικές συνθήκες στις ΗΠΑ θα είναι πολύ ή αρκετά καλές μετά από ένα χρόνο και το 52% εκτιμά ότι η χώρα γενικότερα θα είναι καλύτερη μετά από τέσσερα χρόνια.
Οι προσδοκίες για βελτιωμένες οικονομικές συνθήκες λαμβάνουν χώρα καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των Αμερικανών (80%) πιστεύει ότι είναι αρκετά πιθανό ο Τραμπ να επιβάλει δασμούς σε εισαγόμενα αγαθά από το Μεξικό, τον Καναδά και την Κίνα. Και οι μισοί (σχεδόν 9 στους 10 από αυτούς που τον αξιολογούν θετικά) πιστεύουν ότι θα μειώσει το κόστος των καθημερινών προϊόντων. Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι τα σχέδια του Τραμπ για δασμούς θα οδηγούσαν σε αυξημένο κόστος για τα νοικοκυριά.
Ωστόσο, οι Αμερικανοί είναι περισσότερο διχασμένοι σχετικά με το αν θα μπορέσει να μειώσει το μέγεθος και το κόστος της διοίκησης της ομοσπονδιακής και να τερματίσει τον πόλεμο μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Περίπου 4 στους 10 πιστεύουν ότι είναι πιθανό να πραγματοποιήσει τα σχέδιά του για το κλείσιμο του υπουργείου Παιδείας, ενώ μόνο το ένα τέταρτο πιστεύει ότι είναι πιθανό να μειώσει τις πολιτικές διαιρέσεις στη χώρα.
Προς το παρόν, οι περισσότεροι Αμερικανοί που λένε ότι περιμένουν από τον Τραμπ να είναι καλός πρόεδρος αναμένουν από αυτόν να μειώσει τις τιμές και να δημιουργήσει καλύτερες οικονομικές συνθήκες. Η ανάδειξη των οικονομικών ζητημάτων ως κύριο μέλημα των Αμερικανών υποδηλώνει ότι η οικονομία και το κόστος διαβίωσης θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην άποψη του κοινού για τη δεύτερη θητεία του Τραμπ.
Η συμφωνία στη Γάζα και ο πόλεμος στην Ουκρανία
Ο Τραμπ ξεκινά τη δεύτερη θητεία του με μία συμφωνία κατάπαυσης του πυρός για να σταματήσει την καταστροφική εκστρατεία του Ισραήλ στη Γάζα. Ενώ Τραμπ και Μπάιντεν διεκδικούν ο καθένας για τον εαυτό του τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα, είναι γεγονός ότι η δυναμική των διαπραγματεύσεων άλλαξε μετά την εκλογή Τραμπ.
Ο Τραμπ είχε απευθύνει μετά την εκλογή του προειδοποίηση ότι θα γινόταν κόλαση στη Μέση Ανατολή, εάν δεν επιστραφούν οι όμηροι έως την ανάληψη των καθηκόντων του.
Εκείνη την εποχή, οι περισσότεροι σχολιαστές θεώρησαν ότι η προειδοποίηση απευθυνόταν στη Χαμάς, αλλά στην πραγματικότητα εν τέλει δεν απευθυνόταν σε αυτήν αλλά στον Νετανιάχου, όπως ανέφερε στο Politico ο Στιβ Μπάνον, πρώην επικεφαλής στρατηγικής του Τραμπ. Ανώτερος Ισραηλινός αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να παραμείνει ανώνυμος, συμφώνησε ότι έτσι το διάβασε και ο Νετανιάχου.
Και όταν ρωτήθηκε από το Politico γιατί ο Ισραηλινός πρωθυπουργός φαινόταν τώρα έτοιμος να συμφωνήσει σε μια συμφωνία που είχε απορρίψει στο παρελθόν, είπε ότι επειδή απλά φοβάται τον Τραμπ.
Οι μάχες ωστόσο συνεχίζονται στην Ουκρανία. Ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να τερματίσει γρήγορα αυτή τη σύγκρουση κατά τη δεύτερη θητεία του. Ενώ όμως είχε υποστηρίξει ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να τερματιστεί μέσα σε 24 ώρες από την ανάληψη των καθηκόντων του, τον τελευταίο καιρό είναι πιο προσεκτικός στις δηλώσεις του. Στις 13 Ιανουαρίου, ανακοίνωσε ότι θα συναντηθεί με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν πολύ γρήγορα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Η ομάδα του Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα ασκήσει πίεση στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για να επιτευχθεί συμφωνία, προκαλώντας ανησυχίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε παραχωρήσεις στη Μόσχα.
«Μουσουλμανική απαγόρευση» και απελάσεις
Μια από τις βασικές δεσμεύσεις του για την πρώτη ημέρα είναι η επιστροφή στην πρώτη του θητεία, όταν υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα το 2017 που έγινε γνωστό ως «μουσουλμανική απαγόρευση».
Περιόρισε την είσοδο σε ταξιδιώτες που επιδιώκουν να έρθουν στις ΗΠΑ από πολλές χώρες με μουσουλμανική πλειοψηφία, όπως η Συρία, η Λιβύη, η Υεμένη και το Σουδάν. Η απαγόρευση αντιμετώπισε μια χιονοστιβάδα νομικών προκλήσεων και τελικά καταργήθηκε από τον Μπάιντεν.
Ωστόσο, κατά τη νέα του θητεία, ο Τραμπ έχει δεσμευτεί να επαναφέρει την απαγόρευση καθώς και να αναστείλει τις εισαγωγές προσφύγων, να σταματήσει την επανεγκατάσταση και να κρατήσει τους τρομοκράτες έξω από τη χώρα, σύμφωνα με διάφορα μέσα ενημέρωσης.
Eπίσης, ο Τραμπ εξετάζει εκτελεστικό διάταγμα την πρώτη ημέρα επιστροφής του στον Λευκό Οίκο, επιδιώκοντας να περιορίσει ποιος είναι επιλέξιμος για την αμερικανική υπηκοότητα.
Εν τω μεταξύ, η κυβέρνηση Τραμπ σχεδιάζει μια μεγάλη επιχείρηση απέλασης παράτυπων μεταναστών στο Σικάγο, από την επομένη της ορκωμοσίας του, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Wall Street Journal που επικαλείται τέσσερις καλά πληροφορημένες πηγές.
Η επιχείρηση-«σκούπα», αναμένεται να ξεκινήσει την Τρίτη και θα διαρκέσει μέχρι το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας. Πηγή που γνωρίζει τα σχέδια της νέας κυβέρνησης ανέφερε ότι η υπηρεσία μετανάστευσης θα εντείνει τις επιχειρήσεις της σε όλη τη χώρα, όχι μόνο στο Σικάγο.
Ο αποκαλούμενος «τσάρος των συνόρων» του Τραμπ, ο Τομ Χόμαν, δήλωσε σε εκδήλωση στο Σικάγο ότι η νέα κυβέρνηση «θα αρχίσει από εδώ, στο Σικάγο. Και αν ο δήμαρχος του Σικάγο δεν θέλει να βοηθήσει, ας κάνει στην άκρη. Αλλά εάν μας εμποδίσει, εάν φιλοξενεί ή κρύβει παράτυπο μετανάστη σκόπιμα, θα ασκήσω δίωξη σε βάρος του», ανέφερε, σύμφωνα με το δημοσίευμα της Wall Street Journal.
Ζοφερές οι προοπτικές για το κλίμα
Σε θέματα κλίματος και περιβάλλοντος, οι προοπτικές φαίνονται αρκετά ζοφερές.
Ήδη, ο Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι η ανατροπή πολλών από τις πολιτικές του προκατόχου για το κλίμα θα είναι προτεραιότητα του, μερικές ακόμη και την πρώτη ημέρα της θητείας του.
«Η εστίασή του στην ενέργεια και το περιβάλλον είναι ένα κεντρικό σημείο της οικονομικής του σκέψης», εξηγεί στο Politico ο καθηγητής Ντέιβιντ Νταν, πρόεδρος Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ. Ο νέος πρόεδρος έχει επανειλημμένα υποσχεθεί να μειώσει το ενεργειακό κόστος για τον αμερικανικό λαό κατά 50% τον πρώτο χρόνο του. Το πρώτο βήμα για την επίτευξη αυτού του στόχου θα είναι η κατάργηση κάθε περιττής ρύθμισης και γραφειοκρατίας, ανοίγοντας νέες ευκαιρίες για την παραγωγή.
Οι ΗΠΑ είναι ήδη ο μεγαλύτερος παραγωγός φυσικού αερίου στον κόσμο και από το 2023 ο κορυφαίος εξαγωγός υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG). Οι εξαγωγές σημείωσαν ρεκόρ το 2024, με τα δεδομένα παρακολούθησης πλοίων Kpler να δείχνουν ότι απεστάλησαν 86,9 εκατ. τόνοι - 720.000 τόνοι περισσότεροι από πέρυσι. Ωστόσο, ο Τραμπ θέλει να εξάγει LNG σε άνευ προηγουμένου κλίμακα ως μέσο να πάρει το πάνω χέρι έναντι άλλων χωρών που παράγουν πετρέλαιο.
Επίσης, η αποχώρηση Τραμπ από τη Συμφωνία του Παρισιού την ημέρα της ορκωμοσίας του το 2017 ήταν μια επιδεικτική, συμβολική χειρονομία. Η ανατροπή της αποχώρησης από τον Μπάιντεν την πρώτη μέρα της εξουσίας του ήταν εξίσου εμβληματική.
Το ερώτημα είναι εάν ο Τραμπ θα αποχωρήσει εκ νέου στις 20 Ιανουαρίου όταν θα αναλάβει την εξουσία. «Πιστεύω ότι ο εκλεγμένος πρόεδρος είναι πιθανό να αποσύρει ξανά τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα», λέει στο Euronews η καθηγήτρια Αμέλια Χάντφιλντ, επικεφαλής πολιτικής και διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο του Σάρεϊ.
Αναλυτές ωστόσο εκδηλώνουν ανησυχίες ότι εάν η Αμερική αποσυρθεί από το Παρίσι, είναι πιθανόν να ακολουθήσουν και άλλες χώρες, που θεωρούν τις δεσμεύσεις τους για το κλίμα πολύ δαπανηρές ή ακόμη θα επιθυμούσαν να παραμείνουν ευθυγραμμισμένοι με τις ΗΠΑ.
