Η ψηφιοποίηση δύο μεγάλων αγορών, του αυτοκινήτου και των ακινήτων επιχειρείται με το νομοσχέδιο «Εκσυγχρονισμός του Ελληνικού Κτηματολογίου, νέες ψηφιακές υπηρεσίες και ενίσχυση της ψηφιακής διακυβέρνησης» που ετέθη από τον αρμόδιο υπουργό, Κυριάκο Πιερρακάκη, σε δημόσια διαβούλευση έως 17 Ιουλίου.
Εντός του σχεδίου νόμου το οποίο προβλέπεται να ψηφιστεί στις αρχές Αυγούστου, περιλαμβάνεται η ταχύτερη ολοκλήρωση του Κτηματολογίου, η καλύτερη εξυπηρέτηση των πολιτών με πρόσβαση στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες για το σύνολο των δικαιωμάτων στην επικράτεια καθώς καθώς και νέες ψηφιακές υπηρεσίες του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης που θα περιλαμβάνονται στο gov.gr
Στόχος όπως έχει διευκρινιστεί από κυβερνητικά χείλη είναι η επιτάχυνση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας κτηματογράφησης των ακινήτων και της μετάβασης σε καθεστώς λειτουργούντος Κτηματολογίου, ώστε η χώρα να μπορεί να προσελκύσει επενδύσεις να προσθέσει πόντους εξωστρέφειας και εντέλει να ανέβει στην κατάταξη «Doing Business» της Παγκόσμιας Τράπεζας.
Οι αλλαγές στο Κτηματολόγιο
Για την ακρίβεια, με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου εκτιμάται ότι θα επιταχυνθεί κατά τουλάχιστον δύο χρόνια η έναρξη λειτουργίας του Κτηματολογίου στις περιοχές που ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία κτηματογράφησης. Έτσι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση στις νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Κτηματολογίου σε όλη την Επικράτεια.
Για να επιτευχθεί αυτό η κτηματογράφηση θα ολοκληρώνεται πριν από την έκδοση των αποφάσεων των επιτροπών υποθέσεων κτηματογράφησης ενώ όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις επί της αίτησης θα κατατίθενται στις προβλεπόμενες προθεσμίες και θα εκδικάζονται κανονικά. Για τη διασφάλιση της εκδίκασης των εφέσεων κατά αποφάσεων κτηματολογικών δικαστών από εξειδικευμένους σε ζητήματα κτηματολογικού δικαίου εφέτες εισάγεται και ο θεσμός του κτηματολογικού εφέτη ενώ περιέχονται και ρυθμίσεις για την περαιτέρω επιμόρφωση των κτηματολογικών δικαστών. Παράλληλα για πρώτη φορά στο κτηματολογικό φύλλο κάθε ακινήτου θα αναγράφονται οι εκκρεμότητες ως προς τα δικαιώματα (αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις).
Η πλήρης πρόσβαση στα κτηματολογικά στοιχεία θα διασφαλίσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές, επιτρέποντας τόσο στους ιδιοκτήτες να εκμεταλλευτούν την περιουσία τους, όσο και στους υποψήφιους αγοραστές να μπορούν να γνωρίζουν επακριβώς το ισχύον καθεστώς κάθε ακινήτου.
Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία των ήδη κτηματογραφημένων περιοχών, το 98% των ακινήτων μιας περιοχής θα μπορούσαν να καταχωρηθούν στο Κτηματολόγιο μετά την ανάρτηση, χωρίς να απαιτούνται άλλες διαδικασίες. Παρ’ όλα αυτά, κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, για να λειτουργήσει το Κτηματολόγιο πρέπει να έχουν εκδικαστεί όλες οι αιτήσεις και οι αντίθετες απόψεις. Έτσι, με το νέο πλαίσιο διασφαλίζονται πλήρως όλα τα δικαιώματα όσων θεωρούν ότι θίγονται με βάση τα στοιχεία της ανάρτησης (που προσεγγιστικά ανέρχονται στο 2% του συνόλου των ιδιοκτητών), χωρίς αυτό να μεταφράζεται σε σημαντική καθυστέρηση για τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες.
Επιπλέον, με τη συγκεκριμένη παρέμβαση αποσαφηνίζεται ότι μια ανακριβής πρώτη κτηματολογική εγγραφή μπορεί να διορθώνεται και με τη διαδικασία της διαμεσολάβησης και καθορίζονται το πλαίσιο και οι κανόνες για τον τρόπο καταχώρισης στα κτηματολογικά φύλλα.
Τέλος, αναμορφώνεται η διαδικασία διόρθωσης προδήλων σφαλμάτων με την ένδειξη «άγνωστου ιδιοκτήτη». Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου η συναίνεση του Ελληνικού Δημοσίου για τη διόρθωση προδήλου σφάλματος θα τεκμαίρεται από την μη προβολή αντιρρήσεων εντός εξήντα (60) ημερών από την επίδοση σε αυτό της αίτησης, αντί της ρητής συναίνεσης που απαιτεί το ισχύον πλαίσιο.
Το προτεινόμενο σχέδιο νόμου εισάγει και τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Μεταβίβασης Ακινήτου, διευκολύνοντας σημαντικά και σε όλα τα στάδιά της τη διαδικασία μεταβίβασης ενός ακινήτου. Πρόκειται για μια παρέμβαση που αποσκοπεί στην απλοποίηση και την ψηφιοποίηση των επιμέρους διαδικασιών σε μια αγοραπωλησία. Η επιτάχυνση θα επιτευχθεί πρωτίστως μέσα από την ψηφιοποίηση περισσότερων από 17 πιστοποιητικών: τα έγγραφα αυτά, τα οποία μέχρι σήμερα αναζητούνται σε έντυπη μορφή από μια σειρά υπηρεσιών, σύμφωνα με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου θα χορηγούνται ηλεκτρονικά, μέσα από ένα εκτεταμένο πλαίσιο διασυνδέσεων μεταξύ των μητρώων του Δημοσίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι και σήμερα για να γίνει μια αγοραπωλησία ακινήτου στη χώρα μας είναι αναγκαία 11 βήματα, όταν ο μέσος όρος στις χώρες που εξετάζει η Παγκόσμια Τράπεζα είναι 4,7. Φιλοδοξία του υπουργείου, είναι να φτάσουμε στο ένα ή το πολύ στα δύο βήματα, μέσω του «Ηλεκτρονικού Φακέλου Ακινήτου» ο οποίος εκτιμάται ότι θα είναι έτοιμος να ξεκινήσει να λειτουργεί το Φθινόπωρο.
Τέλος, το σχέδιο νόμου περιλαμβάνει και διατάξεις οργανωτικού χαρακτήρα με τις οποίες το Κτηματολόγιο αποκτά ευελιξία και επάρκεια σε προσωπικό και λοιπούς πόρους. Ειδικότερα, με τις νέες διατάξεις μεταξύ άλλων εισάγονται:
- Η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμβάσεων με το ΤΕΕ για την παροχή υποστηρικτικών τεχνικών υπηρεσιών στον Φορέα
- Η δημιουργία μητρώου διαπιστευμένων μηχανικών για την υποστήριξη στις ενημερώσεις των κτηματολογικών διαγραμμάτων
- Η παροχή «δεύτερης ευκαιρίας» στους άμισθους υποθηκοφύλακες και τους υπαλλήλους των έμμισθων υποθηκοφυλακείων να μεταφερθούν στον Φορέα.
Οι νέες υπηρεσίες «My car», «Audit-Car» και «My Photo»
Πέρα από την αναμόρφωση του Κτηματολογίου το νομοσχέδιο προχωρά και στην καθιέρωση νέων βάσεων δεδομένων με τις ονομασίες «myAuto» και «Audit-Car», τις οποίες αναπτύσσει, διαχειρίζεται και παρέχει, μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-Ε.Ψ.Π.), η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.), του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Αυτές οι νέες ηλεκτρονικές υπηρεσίες που θα ενσωματωθούν στο gov.gr θα παρέχουν σε πραγματικό χρόνο πρόσβαση σε βασικές πληροφορίες όσον αφορά στα οχήματα, όπως τα βασικά στοιχεία της άδειας κυκλοφορίας, την εξόφληση των τελών κυκλοφορίας, τον τεχνικό έλεγχο και την ασφάλιση του οχήματος. Με τον τρόπο αυτό αφενός οι πολίτες θα αποκτήσουν πρόσβαση στα στοιχεία του οχήματός τους, κι αφετέρου θα διευκολυνθεί το έργο (ελεγκτικό κ.λ.π.) των αρμοδίων δημοσίων φορέων (ΚΤΕΟ, εφορία, αστυνομία) και των ασφαλιστικών εταιρειών.
Αναλυτικότερα, μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας «myAuto», οι ιδιοκτήτες οχημάτων θα έχουν πρόσβαση, σε πραγματικό χρόνο, σε πληροφορίες που αφορούν στο όχημά τους και σχετίζονται με την ημερομηνία έκδοσης και ανάκλησης της άδειας κυκλοφορίας και τα λοιπά βασικά στοιχεία αυτής,
- την ημερομηνία καταβολής τελών κυκλοφορίας,
- την περίοδο ασφαλιστικής κάλυψης σε ισχύ και το ιστορικό ασφαλιστικών αποζημιώσεων,
- το ιστορικό Κέντρου Τεχνικού Ελέγχου Οχημάτων στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό αν το όχημα εισήχθη μεταχειρισμένο, με βάση τις διελεύσεις και τα διανυθέντα χιλιόμετρα,
- τον τύπο και το μοντέλο του οχήματος, τη θέση του οχήματος σε προσωρινή ακινησία,
- τον τεχνικό έλεγχο του οχήματος και την ένταξή του στο Μητρώο Κλεμμένων Οχημάτων της Ελληνικής Αστυνομίας.
Στις ίδιες πληροφορίες έχουν πρόσβαση και τα όργανα ελέγχου οχημάτων μέσω της ψηφιακής υπηρεσίας «Audit-Car».
Για να επιτευχθεί το παραπάνω οι εν λόγω ψηφιακές υπηρεσίες θα διασυνδέονται με πληροφοριακά συστήματα των φορέων του δημοσίου τομέα και ιδίως του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), της Ελληνικής Αστυνομίας και του Επικουρικού Κεφαλαίου Ασφάλισης Ευθύνης από Ατυχήματα Αυτοκινήτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προαναφερθείσες πληροφορίες σχετικά με τα οχήματα παρέχονται μέχρι σήμερα αποσπασματικά από βάσεις δεδομένων διαφόρων φορέων και όχι σε όλες τις περιπτώσεις σε πραγματικό χρόνο, με αποτέλεσμα να προκύπτουν γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και καθυστερήσεις. Με την προτεινόμενη ρύθμιση εισάγεται η δυνατότητα συγκεντρωτικής πρόσβασης, ψηφιακά, σε πλήθος πληροφοριών που αφορούν στο όχημα, τόσο στους ίδιους τους ιδιοκτήτες αυτών όσο και στα αρμόδια όργανα ελέγχου προς τον σκοπό της εξοικονόμησης χρόνου, αλλά και της ασφαλέστερης άντλησης και διασταύρωσης των τηρουμένων στα μητρώα του Δημοσίου στοιχείων που αφορούν στο όχημα.
Επιπλέον η ψηφιακή υπηρεσία «myPhoto» θα προσφέρει τη μεταφόρτωση, διαχείριση και αποθήκευση ψηφιακών φωτογραφιών αλλά και της οπτικής απεικόνισης ιδιόχειρων υπογραφών κάθε φυσικού προσώπου στο κυβερνητικό νέφος G-Cloud της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ, ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ηλεκτρονικές εφαρμογές και υπηρεσίες που παρέχονται από φορείς του Δημοσίου.
Η μεταφόρτωση των ψηφιακών αρχείων θα πραγματοποιείται από πιστοποιημένους επαγγελματίες φωτογράφους, για να διασφαλιστεί η ακεραιότητα των δεδομένων που περιλαμβάνονται σε αυτά και να αποφευχθούν φαινόμενα σφάλματος κατά τη μεταφόρτωση, ενώ για λόγους διασφάλισης της γνησιότητας των αρχείων, η ανάκτηση και χρήση τους από το φυσικό πρόσωπό θα είναι δυνατή μόνο κατόπιν προηγούμενου συσχετισμού τους με βασικά στοιχεία ταυτοποίησης - και σε αυτή την υπηρεσία η είσοδος θα πραγματοποιείται με τη χρήση των κωδικών - διαπιστευτηρίων της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. (TAXISnet).
Με τον τρόπο αυτό τα φυσικά πρόσωπα θα έχουν διαθέσιμο ένα ακόμα ψηφιακό εργαλείο το οποίο θα τους επιτρέπει να διεκπεραιώνουν εξ αποστάσεως, με ταχύτητα και ασφάλεια ένα ιδιαίτερα μεγάλο εύρος συναλλαγών με φορείς του δημοσίου τομέα, για την ολοκλήρωση των οποίων απαιτείται η προσκόμιση φωτογραφίας ή και η υπογραφή τους.
Ψηφιοποιημένη υπογραφή στα ΚΕΠ
Επιπλέον προβλέπεται και η δυνατότητα υπογραφής αιτήσεων κι άλλων εγγράφων των ΚΕΠ μέσω ψηφιοποιημένης ιδιόχειρης υπογραφής, δηλαδή υπογραφής μέσω γραφίδας σε tablet, η οποία θα έχει την ίδια νομική και αποδεικτική ισχύ με την ιδιόχειρη υπογραφή φυσικού προσώπου.
