Προβάδισμα στην ψηφιακή ωριμότητα και νέα ψηφιακή ταυτότητα σχεδιάζει να αποκτήσει η Ελλάδα με 4,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης να προορίζονται για ψηφιακές υποδομές, όπως δίκτυα 5G και οπτικών ινών, μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ψηφιοποίησης των εταιρειών.
Τα έργα που σχεδιάζονται σύμφωνα με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αριθμούν τα 455, ενώ οι θέσεις εργασίας που θα δημιουργούν από αυτά αλλά κι από την ψηφιακή στροφή Δημόσιου κι Ιδιωτικού τομέα, εκτιμάται ότι θα φτάσουν τις 180.000. Χάρη σε αυτή την ψηφιακή μετάβαση μάλιστα, το ΑΕΠ της χώρας αναμένεται να αυξηθεί κατά 7% έως και το 2026.
Συνολικά στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (RRF) για την περίοδο 2021-2026 η Ελλάδα θα έχει στη διάθεσή της 17,8 δισ. ευρώ υπό τη μορφή επιχορηγήσεων και 12,7 δισ. ευρώ ως δάνεια. Από αυτά τα 30,5 δισ. ευρώ, το 23% προορίζεται για την ψηφιοποίηση με την ευρύτερη έννοια του όρου, ποσοστό δηλαδή υψηλότερο από το ελάχιστο όριο του 20% που απαιτείται από τον κανονισμό RRF.
Οι βασικές συνιστώσες της Ψηφιακής Μετάβασης της Ελλάδας
Τα μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της Ελλάδας περιλαμβάνουν επενδύσεις σε ψηφιακές υποδομές όπως δίκτυα 5G και οπτικών ινών, μέτρα για τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης της δημόσιας διοίκησης, καθώς και επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις για τη στήριξη της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων, με ιδιαίτερη έμφαση στις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης μέτρα για τη βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων σε όλα τα επίπεδα, στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος και μέσω ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης για όλες τις ηλικιακές ομάδες.
Συνδεσιμότητα
Η πρώτη συνιστώσα αφορά την συνδεσιμότητα και αποσκοπεί στην ενίσχυση και τη διευκόλυνση της ευρείας ανάπτυξης δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας, συμπεριλαμβανομένων δικτύων 5G και οπτικών ινών. Στόχος είναι η Ελλάδα να συγκλίνει με τους στόχους της ΕΕ για τα δίκτυα 5G και τη συνδεσιμότητα σε gigabit έως το 2025.
Για το λόγο αυτό οι επενδύσεις που περιλαμβάνονται σε αυτή τη συνιστώσα αφορούν
- στην εγκατάσταση υποδομών οπτικών ινών σε κτίρια,
- την ανάπτυξη δικτύων 5G που καλύπτουν όλους τους μεγάλους ελληνικούς αυτοκινητόδρομους,
- την εγκατάσταση υποθαλάσσιων καλωδίων οπτικών ινών για τη σύνδεση της ηπειρωτικής Ελλάδας με τα ελληνικά νησιά και την Κύπρο,
- καθώς και τη χρήση διαστημικών τεχνολογιών και εφαρμογών μέσω της ανάπτυξης σχηματισμού μικρών δορυφόρων που θα υποστηρίζει ασφαλείς υπηρεσίες συνδεσιμότητας σε συνδυασμό με εφαρμογές πολλαπλών χρήσεων για γεωσκόπηση.
Εκσυγχρονισμός
Η συνιστώσα «Εκσυγχρονισμός» του ελληνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας αποσκοπεί στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης μέσω της βελτίωσης του επιχειρησιακού μοντέλου της και της παροχής υπηρεσιών υψηλής ποιότητας σε πολίτες και επιχειρήσεις, με την βελτίωση των ψηφιακών επιδόσεων της χώρας να εκτιμάται ότι θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την επίτευξη του προαναφερθέντος στόχου.
Οι μεταρρυθμίσεις και οι επενδύσεις σε αυτή την περίπτωση έχουν τις εξής κατευθύνσεις
- τον ψηφιακό μετασχηματισμό των οργανισμών του δημόσιου τομέα, συμπεριλαμβανομένης της ψηφιοποίησης των αρχείων και της βελτίωσης των ψηφιακών υπηρεσιών. Πέρα από την θέσπιση ρυθμιστικών αλλαγών για τη διασύνδεση και τη διαλειτουργικότητα μητρώων και υπηρεσιών για ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ εθνικών δημόσιων οργανισμών και την εφαρμογή του Εθνικού προγράμματος απλούστευσης των διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της σύστασης του εθνικού μητρώου διαδικασιών θα συγκροτηθεί Παρατηρητηρίο για την παρακολούθηση του αντικτύπου της ρύθμισης αλλά και το εθνικό μητρώο διαδικασιών («Δίαυλος»). Επιπλέον θα απλουστευθούν και θα ψηφιοποιηθούν διαδικασίες εκτίμησης επιπτώσεων, διαδικασίες για αίτηση για την απόκτηση ιθαγένειας, για την έναρξη ατομικών επιχειρήσεων, καθώς και για διαδικασίες που σχετίζονται με βασικά γεγονότα της ζωής των πολιτών (γέννησης, θάνατος, διαζύγιο). Παράλληλα θα απλουστευθούν και οι διαδικασίες που σχετίζονται με τις δικαστικές αποφάσεις, τις ψηφιακές υπογραφές, τα πιστοποιητικά των δικαστηρίων, της
- τις βελτιώσεις των επιχειρηματικών διαδικασιών και, στη συνέχεια, την ενσωμάτωση σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων·
- την αύξηση της διαλειτουργικότητας μεταξύ συστημάτων και δεδομένων·
- ευρείες στρατηγικές και πολιτικές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και τη διακυβέρνηση δεδομένων· καθώς και
- την εκτεταμένη χρήση προηγμένων τεχνολογιών, όπως του υπολογιστικού νέφους, της τεχνητής νοημοσύνης και των μαζικών δεδομένων.
Ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων
Όσον αφορά στην συνιστώσα της ψηφιοποίησης των επιχειρήσεων προβλέπει την παροχή κεφαλαίων σε ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση επενδύσεων σε ψηφιακές τεχνολογίες και την αγορά συναφών υπηρεσιών. Στόχος είναι η αντιμετώπιση των σημερινών χαμηλών επιπέδων ψηφιακής ωριμότητας μεταξύ τους και μεταξύ άλλων λόγω των χαμηλών ψηφιακών δεξιοτήτων αλλά και η παράλληλη προώθηση της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης καινοτόμων επιχειρήσεων.
Ειδικότερα, η συνιστώσα προβλέπει:
- τη δημιουργία ενιαίας ψηφιακής αγοράς, στην οποία θα έχουν πρόσβαση τόσο οι προμηθευτές των εν λόγω προϊόντων όσο και οι πάροχοι αυτών των υπηρεσιών. Γι' αυτό προβλέπεται η προώθηση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών και πωλήσεων, η αναβάθμιση των ταμειακών μηχανών και του οικοσυστήματος των POS, καθώς και η δημιουργία βιομηχανικών πλατφορμών δεδομένων αποτελούν βασικούς στόχους αυτής της συνιστώσας.
- την παροχή φορολογικών κινήτρων που συμβάλλουν στη δημιουργία ενός ψηφιακού επιχειρηματικού οικοσυστήματος που ευνοεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
- Επίσης μέσω ενός κεντρικού μηχανισμού υποστήριξης για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, θα διευκολύνεται η παροχή προγραμμάτων κατάρτισης και ευαισθητοποίησης, ώστε να μπορέσουν οι επιχειρήσεις αυτές να αξιοποιήσουν στο έπακρο τα εργαλεία και τις υπηρεσίες που προσφέρονται μέσω της ψηφιακής αγοράς.
Συμπληρωματικά στα παραπάνω περιλαμβάνονται και στοχευμένα μέτρα για την ψηφιοποίηση κι άλλων κλάδων. Για παράδειγμα στην περίπτωση της εκπαίδευσης προβλέπονται 231 εκατ. ευρώ για την παροχή κουπονιών για αγορά ταμπλετών/φορητών υπολογιστών σε περίπου 600.000 μαθητές και φοιτητές από οικογένειες χαμηλού εισοδήματος καθώς και κονδύλια για την εγκατάσταση 40.000 διαδραστικών συστημάτων μάθησης σε σχολεία.
Να θυμίσουμε ότι η Επιτροπή αξιολόγησε το σχέδιο της Ελλάδας με βάση τα κριτήρια που καθορίζονται στον κανονισμό RRF. Στην ανάλυση της Επιτροπής εξετάστηκε κατά πόσο οι επενδύσεις και οι μεταρρυθμίσεις του σχεδίου της Ελλάδας στηρίζουν την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, συμβάλλουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των προκλήσεων που εντοπίζονται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου και ενισχύουν το αναπτυξιακό δυναμικό της, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητά της.
Το στοίχημα που πρέπει να πετύχει πλέον η χώρα μας είναι η υλοποίηση των έργων μέσα στο ασφυκτικό χρονικό περιθώριο των 5 ετών που έχει το Ταμείο Ανάκαμψης.
