Μόλις χθες γράφαμε ότι η πορεία της πανδημίας μπορεί να ανατρέψει και πάλι τα δεδομένα και να οδηγήσει σε παράταση κάποιων υφιστάμενων μέτρων αλλά και της ασπίδας προστασίας που υπήρξε όλον αυτόν τον τελευταίο χρόνο από τον περασμένο Μάρτιο και μετά, για επιχειρηματίες και ιδιώτες οφειλέτες. Οφειλέτες σε τράπεζες, εφορία και ταμεία. Αλλού υπήρξε αναβολή, αλλού ειδικά μέτρα, αλλού άτυπο μορατόριουμ, αλλού ενισχύσεις, αλλού σύνδεση μέτρων με διατήρηση θέσεων εργασίας, τέλος πάντων επιχειρήσεις και κοινωνία δεν ένιωσαν το μαχαίρι στο λαιμό για να πληρώσουν υποχρεώσεις και χρωστούμενα.
Ένα δεν υπήρξε... Χάρισμα. Και πώς να υπάρξει άλλωστε... Όμως τα μέτρα δεν κρατούν για πάντα, η οικονομία μπορεί να ξεκίνησε δειλά και πάλι, αλλά φουλ στροφές δεν έχει, τα δάνεια παραμένουν, οι υποχρεώσεις τρέχουν, ιδιαίτερα από τη στιγμή που κυρίως οι μικρομεσαίοι άνοιξαν και ανοίγουν και πάλι τις επιχειρήσεις τους. Κακά τα ψέματα όμως. ΟΙ συνθήκες που καλούνται να αντιμετωπίσουν είναι σαφώς δυσμενέστερες από ότι 16 - 17 μήνες πριν, όταν άρχισε να κορυφώνεται η περιπέτεια της πανδημίας και να ξεκινούν τα μέτρα περιορισμού. Άλλο Ιανουάριος ή Φεβρουάριος του 2020, άλλο Σεπτέμβριος, Οκτώβριος του 2021. Δυστυχώς ισχύει το κάθε... πρόπερσι και καλύτερα, γιατί η περσινή χρονιά χάθηκε εντελώς.
Πριν καλά καλά όμως περάσουν μερικές ώρες σε σχέση με τους προβληματισμούς που θέταμε χθες και την εκτίμηση ότι η πανδημία θα ανατρέψει εκ νέου τα δεδομένα, έρχονται στοιχεία από το ρεπορτάζ που αναδεικνύουν την αμεσότητα του κινδύνου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ρεπορτάζ της Αγγελικής Μαρίνου που ανέβηκε χθες στο insider.gr και βάζει πλέον τα πράγματα σε ρεαλιστικό και όχι σε θεωρητικό επίπεδο. Καθώς σύμφωνα με αυτό, περίπου 600.000 εργαζόμενοι μένουν πλέον από τον Σεπτέμβριο χωρίς προστασία των θέσεων εργασίας τους. Καθώς εκπνέει το δίχτυ προστασίας που είχε απλώσει η κυβέρνηση, εκπνέει και η περίοδος προστασίας από απολύσεις. Καθώς όσες επιχειρήσεις δεν κάνουν χρήση του μέτρου αναστολής σύμβασης εργασίες είναι ελεύθερες να μειώσουν προσωπικό, ενώ για μισό εκατομμύριο εργαζόμενους που εργάζονται σε επιχειρήσεις που έκαναν χρήση της Επιστρεπτέας, η περίοδος προστασίας από τις απολύσεις είναι μέχρι τις 31 Αυγούστου... Την ίδια ώρα τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι από τον Σεπτέμβριο και μετά θα ενταθούν οι πλειστηριασμοί. Και ακόμη υπάρχουν εκκρεμότητες και για οφειλέτες με κίνδυνο για την πρώτη κατοικία...
Το πρόβλημα βεβαίως δεν είναι μόνο ελληνικό, είναι πανευρωπαϊκό, διεθνές επί της ουσίας. Και η λογική υπαγορεύει νέα προσαρμογή στα δεδομένα, όχι πιθανώς στον βαθμό προστατευτισμού και ενισχύσεων όλης αυτής της περιόδου, αλλά σε κάθε περίπτωση μίας προσαρμογής που θα δίνει κάποια περαιτέρω περιθώρια. Ώστε να μην υπάρξει για αρκετούς μικρούς επιχειρηματίες, αλλά και για οφειλέτες, «ξαφνικός θάνατος». Η κυβέρνηση οφείλει, σε συνδυασμό βεβαίως με τις αποφάσεις και τις πιέσεις που πρέπει να αναπτυχθούν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης - μη νομίζετε, οι Γερμανοί που έχουν εκλογές μπροστά και οι Γάλλοι μπορεί να είναι πιο αγχωμένοι από εμάς- να μεριμνήσει ώστε να αντιμετωπιστεί η απειλή που βρίσκεται προ των πυλών για την οικονομία. Και που θα προηγηθεί του πολυπόθητου κύκλου ανάπτυξης. Ώστε να συμμετέχουν όσο περισσότεροι γίνεται σε αυτόν και όχι ελάχιστοι. Για να μην μοιάζει η όποια ανάπτυξη έρθει περισσότερο με... αναδιανομή εισοδημάτων και του χάρτη της επιχειρηματικότητας...