Απίστευτο πραγματικά… Το μέσο διαθέσιμο εισόδημα του Έλληνα πολίτη αυξήθηκε εν μέσω πανδημίας αρκετά και αναμένεται αυτό να συνεχισθεί. Η άνοδος του 2020 - του έτους της μεγάλης ύφεσης λόγω της υγειονομικής κρίσης - έφτασε στο 7% με το εισόδημα στα 10.041 ευρώ, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Τα νέα στοιχεία του Προϋπολογισμού δείχνουν άνοδο στα 10.495 ευρώ το 2021 και προοπτική νέας αύξησης κατά 257 ευρώ ή κατά 2,45% το 2022…
Προφανώς τα στοιχεία δείχνουν ότι υπήρξε θωράκιση των εισοδημάτων. Αλλά υπάρχουν ερμηνείες. Καθώς σε αυτό έπαιξαν σημαντικό ρόλο τα μέτρα στήριξης των 42 δισ. ευρώ που έπεσαν ή που θα μοιρασθούν στην αγορά.
Τα στοιχεία προκαλούν ανακούφιση. Αλλά όχι πανηγυρισμούς. Γιατί οι αριθμοί δείχνουν πως και φτώχεια και ανισότητα υπάρχει. Αλλά και πως ο δρόμος που πρέπει να διανύσει η χώρα είναι δύσκολος.
Να θυμίσουμε ότι το καθαρό εισόδημα προς κατανάλωση ή αποταμίευση είχε φτάσει στα υψηλότερα επίπεδα του το 2009, πριν δηλαδή από τα μνημόνια: στα 13.896 ευρώ. Στα χειρότερά του βρέθηκε το 2015: περιορίστηκε στα 8.672 ευρώ και μετά άρχισε η άνοδος.
Τα στοιχεία λοιπόν οδηγούν σε δύο διαπιστώσεις. Η πρώτη διαπίστωση είναι πως οι ανισότητες συνεχίζουν και υφίσταται: το πλουσιότερο 10% των πολιτών στην Ελλάδα – που τελικά δεν είναι και τόσο… ευκατάστατοι - περνά με 25.287 ευρώ το χρόνο και το 10% των φτωχότερων πρέπει να ζει με ατομικό διαθέσιμο εισόδημα 3.244 ευρώ το χρόνο.
Η δεύτερη διαπίστωση είναι πως τα λεφτά ήταν και παραμένουν λίγα. Ειδικά το εισόδημα των μη προνομιούχων είναι τόσο χαμηλό που εξηγεί το υψηλό ποσοστό φτώχειας στην Ελλάδα. Εξηγεί και το πολύ μεγάλο ποσοστό των πολιτών που δηλώνουν στις έρευνες της ΕΕ (σ.σ. που αναδεικνύονται πλέον από Κομισιόν λόγω της ενεργειακής κρίσης), ότι αδυνατούν υποστηρίξουν επαρκή θέρμανση στα νοικοκυριά τους..
Δημιουργείται έτσι ένα μεγάλο ερώτημα για τη… συνέχεια: τι θα γίνει κατά την απόσυρση των μέτρων στήριξης;
Η ισορροπία που πρέπει να τηρηθεί είναι πάρα πολύ λεπτή. Γιατί η πανδημία - μέσα σε όλα - έφερε και ελευθερία δημοσιονομικών κινήσεων. Αλλά αυτή… τελειώνει.
Σήμερα στις Βρυξέλλες ανακοινώνονται οι προτάσεις της Κομισιόν για αλλαγή στους δημοσιονομικούς κανόνες. Με τις πιθανότητες για εντυπωσιακές μεταβολές να είναι από περιορισμένες έως ελάχιστες.
Έτσι λοιπόν για την Ελλάδα του υψηλού χρέους που «θέριεψε» και λόγω των – αναγκαίων – μέτρων στήριξης, τα επόμενα βήματα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικά. Για να μην παρεκκλίνει η πορεία ούτε από την μεριά της φτωχοποίησης της κοινωνίας, ούτε από την μεριά της διακύβευσης της βιωσιμότητας του χρέους.
Γιατί - δυστυχώς - οι αγορές είναι αμείλικτες. Έχουμε ζήσει στο παρελθόν που οδήγησαν τα μεγάλα ελλείμματα και προφανώς δεν πρέπει να μπούμε σε άλλες περιπέτειες...