Ροή
Ο πήχης προσδοκιών για νέο χρήμα το οποίο θα αποφάσιζε να κινητοποιήσει η Ευρώπη για να καλυφθεί από την νέα παγκόσμια κρίση, ήταν εξ αρχής χαμηλός. Υπήρχε ωστόσο η ελπίδα έστω και για μία κίνηση συμβολικής σημασίας.
Οι χθεσινές ανακοινώσεις της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διέψευσαν όλες τις προσδοκίες για κάτι καλύτερο. Για κάτι το «επιπλέον» όσων ήδη υπάρχουν, ώστε να διασφαλίσει η Ευρώπη την πορεία της προς την ανάπτυξη.
Βασικός τροφοδότης του νέου πακέτου REPowerEU που ανακοινώθηκε από τις Βρυξέλλες για την κάλυψη από την ενεργειακή κρίση είναι το Ταμείο που διαμορφώθηκε 2 χρόνια πριν για άλλον λόγο: για να διασφαλίσει ότι μετά την πανδημία η Ευρώπη θα επιστρέψει σε ανάπτυξη. Μιλάμε για το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ (RRF).
Προφανώς είναι καλό το γεγονός ότι η Ελλάδα -λόγω των δικών της οικονομικών επιλογών, επειδή δηλαδή έσπευσε να ζητήσει εξ αρχής πέραν των επιδοτήσεων και τα δάνεια που της αναλογούσαν από το RRF μέχρι τελευταίας δεκάρας- μπορεί να βγει στο τέλος της μέρας ωφελημένη. Εξηγούμε πως μπορεί να βγει ωφελημένη σε σχέση με άλλες χώρες γιατί πλέον επιτρέπεται να μοιραστεί άμεσα σε όλα τα κράτη, από μηδενικής βάσης, το αδιάθετο υπόλοιπο των 225 δισ. ευρώ δανείων.
Έτσι η Ελλάδα που είχε ήδη πάρει αυτό που της αναλογούσε θα έχει πρόσθετη ρευστότητα για δράσεις θωράκισης από την ενεργειακή κρίση σε σχέση με κράτη που δεν ζήτησαν τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης. Επιπλέον, αν συνεχίσει να τρέχει όπως τώρα ο ρυθμός υλοποίησης του ελληνικού Σχεδίου Ανάκαμψης μπορεί να γίνουν πρόσθετα πράγματα που θα θωρακίσουν τη χώρα.
Το ζήτημα ωστόσο παραμένει η μεγάλη εικόνα. Μία εικόνα για την Ευρώπη που δείχνει ότι δεν υπάρχει διάθεση για γενναίες κινήσεις. Αυτή η εικόνα δεν αφορά προφανώς μόνο την Κομισιόν που ανακοίνωσε τα πακέτα, αλλά και τα μεγάλα κράτη – μέλη που, προφανώς, διαμορφώνουν το βηματισμό και τις πολιτικές της ΕΕ.
Υπό αυτές λοιπόν τις συνθήκες κρίσης και δυστοκίας λήψης κοινών, τολμηρών, ευρωπαϊκών αποφάσεων, η Ελλάδα επιχειρεί να βγει από καθεστώς ενισχυμένης εποπτείας και να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα. Υλοποιώντας ένα εθνικό, ελληνικής έμπνευσης και απόφασης, σχέδιο θωράκισης από το δυσβάστακτο ενεργειακό κόστος, το οποίο όμως απαιτεί λεφτά τα οποία η ίδια η χώρα καλείται να εξοικονομήσει. Και τούτο έχοντας πάντα κατά νου τους σφιχτούς κανόνες επιστροφής σε πλεονάσματα…
Για όλους αυτούς τους λόγους, περιμένουμε να ακούσουμε τις επόμενες μέρες και το νέο πακέτο ανακοινώσεων, στο δημοσιονομικό αυτή φορά πεδίο. Η παράταση της ρήτρας διαφυγής, του δικαιώματος δηλαδή τα κράτη-μέλη να λαμβάνουν μέτρα στήριξης και για το 2023 πρέπει να «αποκρυπτογραφηθεί».
Πρέπει να δούμε το κατά πόσο στην πράξη αυτό το δικαίωμα μεταφράζεται και σε ουσία. Δηλαδή αν δίδει τη δυνατότητα σε κράτη όπως είναι η Ελλάδα και η Ιταλία που έχουν υψηλό χρέος πραγματικά θα μπορούν να προστατέψουν με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις τις οικονομίες τους από την κρίση. Ούτως ώστε όλες οι χώρες να μπορέσουν να επιστρέψουν σε ανάπτυξη όταν και αυτή η θύελλα κοπάσει.
