Το 594 π.Χ., ο Σόλωνας ανέλαβε το εξαιρετικά δύσκολο έργο να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στους πολίτες και τους ευγενείς στην Αρχαία Αθήνα. Με κοινή συναίνεση των αντιμαχομένων μερών, εξοπλίστηκε με έκτακτες εξουσίες προκειμένου να νομοθετήσει κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αρθεί η εμφύλια διαμάχη. Οι νόμοι του δημοσιεύθηκαν το 592 π.Χ. και έθεσαν τις βάσεις για την ακμή της Αρχαίας Αθήνας.
Το πιο γνωστό νομοθέτημά του ήταν η Σεισάχθεια, δηλαδή η ελάφρυνση των οικονομικά αδυνάτων από τους τοκογλύφους –και όχι η ολική διαγραφή των χρεών, όπως λανθασμένα αναφέρεται. Δεν έμεινε όμως μόνο εκεί. Η νομοθεσία του Σόλωνα περιελάμβανε αλλαγές στη δικαστική εξουσία, πολιτειακές μεταρρυθμίσεις και διεύρυνση του πολιτικού σώματος, θέτοντας τις βάσεις του αστικού δικαίου.
Οι αναλογίες με τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα είναι προφανείς. Μετά από μια δεκαετία βαθειάς κρίσης, η χώρα πασχίζει να σταθεί στα πόδια της. Και δείχνει τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης και επιστροφής σε κανονικές συνθήκες. Όμως ακόμη τη βαραίνουν οι αμαρτίες του παρελθόντος, οι οποίες όχι μόνο δεν γιατρεύτηκαν κατά την κρίση, αλλά σε πολλές περιπτώσεις οξύνθηκαν.
Οι χρόνοι απονομής δικαιοσύνης, η γραφειοκρατία, τα προβλήματα και οι καθυστερήσεις στις συναλλαγές με το δημόσιο και το δαιδαλώδες νομικό σύστημα είναι ακόμη κομμάτι της καθημερινότητά μας, αποτελώντας τροχοπέδη σε όποια προσπάθεια ανάπτυξης και προσέλκυσης επενδυτών.
Την ίδια στιγμή, στο οικονομικό μέτωπο, τα δυσβάσταχτα χρέη, τόσο προς τις τράπεζες, όσο και προς το κράτος είναι τεράστιο βαρίδι και για όσους θέλουν να κάνουν ένα νέο ξεκίνημα, αλλά και για τον ίδιο το χρηματοπιστωτικό τομέα, που δεν μπορεί να επιτελέσει το θεσμικό του ρόλο.
Έτσι, ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν, τα τεράστια χρέη προς το δημόσιο, αλλά και το προβληματικό τραπεζικό σύστημα, έχουμε ένα τρίπτυχο που πνίγει εν τη γενέσει της την όποια προσπάθεια ανάκαμψης.
Γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, η χώρα χρειάζεται μια νέα Σεισάχθεια, με την ευρύτερη έννοια του όρου. Μια γενναία δέσμη πρωτοβουλιών που θα κινηθεί ταυτόχρονα και στους τρεις άξονες, απελευθερώνοντας δυνάμεις που θα δώσουν ώθηση στην ασθμαίνουσα οικονομία.
Οι μεταρρυθμίσεις είναι λίγο πολύ γνωστές, αλλά ουδέποτε έγιναν πράξη. Ψηφιακό κράτος με μειωμένη γραφειοκρατία, απλοποίηση του φορολογικού συστήματος, επιτάχυνση στην απονομή δικαιοσύνης και επικαιροποίηση των νόμων είναι τα βασικά βήματα που πρέπει να γίνουν άμεσα.
Όσο για το οικονομικό κομμάτι, εδώ ερχόμαστε στο πιο δύσκολο κομμάτι της εξίσωσης. Γιατί, όπως και στην περίπτωση του Σόλωνα, Σεισάχθεια δεν σημαίνει την ολική διαγραφή των χρεών. Κάτι τέτοιο θα ήταν ουτοπικό και θα κατέστρεφε την οικονομία, αντί να την αναζωογονήσει. Είναι όμως καιρός να καθαρίσει η ήρα από το στάρι. Να δούμε ποια χρέη μπορούν να πληρωθούν και ποια όχι. Ποιοι είναι πραγματικά αδύναμοι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους –και να τους βοηθήσουμε- και ποιοι συνειδητά δεν πληρώνουν, ενώ μπορούν. Ποιες επιχειρήσεις είναι βιώσιμες με υποστήριξη από τους πιστωτές τους και ποιες έχουν χάσει το παιχνίδι και πρέπει να κλείσουν, ανοίγοντας το δρόμο για τους υγιείς ανταγωνιστές. Και στο τέλος της διαδικασίας, να αλλάξουμε σελίδα, με «καθαρές» τράπεζες και δημόσια ταμεία, ώστε να γράψουμε εκ νέου το οικονομικό μοντέλο της χώρας σε στέρεες βάσεις.
Αυτού του είδους τη Σεισάχθεια χρειάζεται η Ελλάδα προκειμένου να κάνει το μεγάλο βήμα και να σταματήσει να καρκινοβατεί στα επίπεδα ανάπτυξης του 2%, που σίγουρα έχουν θετικό πρόσημο, αλλά ποτέ δεν θα κάνουν τη διαφορά.
