Είναι ξεκάθαρο ότι η επιδημία του κορονοϊού θα αλλάξει για πάντα τις ζωές μας. Και δεν αναφέρομαι μόνο στις οικονομικές συνέπειες που (εύχομαι και ελπίζω ότι) θα είναι παροδικές. Μιλάω για αλλαγές συνηθειών, νοοτροπιών, τρόπου ζωής και εργασίας. Πολλά από αυτά που ζούμε σήμερα ήρθαν για να μείνουν, είτε για καλύτερο είτε για χειρότερο.
Και για να έρθουμε στο προκείμενο, ένας από τους κλάδους της οικονομίας που θα δει κοσμογονικές αλλαγές είναι και ο τραπεζικός. Στις λίγες εβδομάδες του κορονοϊού, έχουμε δει αλλαγές σε δομές και διαδικασίες που υπό άλλες συνθήκες θα έπαιρναν χρόνια. Η ανάγκη να γίνονται τραπεζικές συναλλαγές από απόσταση, χωρίς φυσική παρουσία ή ακόμη και χωρίς κατάστημα, αλλάζει συθέμελα το banking όπως το γνωρίζαμε.
Τα “virtual” καταστήματα, η ηλεκτρονική υπογραφή, ακόμη και οι περιορισμοί αναλήψεων από το γκισέ είναι πρωτόγνωρα για τη χώρα μας. Και όμως, αποδείχθηκε ότι όχι μόνο μπορούν να γίνουν, αλλά και λειτουργούν σωστά , διευκολύνοντας τις συναλλαγές αλλά και τη δημόσια υγεία.
Η επόμενη μέρα στα καταστήματα
Τι σημαίνει λοιπόν αυτό για την επόμενη μέρα; Προφανώς ότι οι τράπεζες μπορούν να λειτουργήσουν μια χαρά και με τις νέες διαδικασίες. Δηλαδή με λιγότερη γραφειοκρατία, λιγότερες απαιτήσεις για φυσική παρουσία και εν τέλει λιγότερα καταστήματα. Όπως μου έλεγαν κορυφαίοι τραπεζίτες, με τα νέα δεδομένα, η κάθε τράπεζα μπορεί να λειτουργήσει αξιοπρεπέστατα με περίπου 200 καταστήμα σε όλη την Ελλάδα. Ακόμη και αν αυτό το νούμερο είναι τραβηγμένο, και το ανεβάσουμε κατά μέσο όρο στα 250, μιλάμε για περίπου 1.000 καταστήματα για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, όταν, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, ο αντίστοιχος αριθμός για το τέλος του 2018 ήταν 1.796 καταστήματα. Ακόμη και αν συνυπολογίσουμε τα όσα έκλεισαν μέσα στο 2019, η διαφορά είναι χαώδης. Και βέβαια, δεν μιλάμε για τα καταστήματα του παρελθόντος με τους δεκάδες υπαλλήλους, αλλά για «μπουτίκ» χώρους με ελάχιστα ταμεία και έμφαση στις εξειδικευμένες τραπεζικές υπηρεσίες. Άρα καταλαβαίνουμε όλοι τι σημαίνει αυτό και για τους εργαζόμενους.
Αλλαγή φιλοσοφίας
Ταυτόχρονα, αν το ζητούμενο είναι η ελληνική οικονομία να ανακάμψει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα, οι τράπεζες πρέπει να «ρίξουν χρήμα». Αυτό σημαίνει νέα δάνεια, αναχρηματοδοτήσεις, κεφάλαια κίνησης και γραμμές χρηματοδότησης στις επιχειρήσεις. Το αν αυτό θα γίνει με κρατική παρέμβαση –ή και κρατικοποίηση, άμεσα ή έμμεσα- είναι μια άλλη, μεγάλη κουβέντα. Το σίγουρο όμως είναι ότι πρέπει να γίνει και ήδη ασκούνται πιέσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Σε περίπτωση μάλιστα που οι ρυθμιστικές αρχές χαλαρώσουν το εποπτικό πλαίσιο, κάτι που ήδη συζητιέται σε Φρανκφούρτη και Βρυξέλλες, είναι δεδομένο πως θα δούμε μαζικά να πέφτει χρήμα στην αγορά. Και έτσι, τα τμήματα των επιχειρηματικών δανείων θα «πάρουν φωτιά», με τους επικεφαλής του corporate να «λύνουν και να δένουν» στην οικονομία. Έτσι, οι τράπεζες θα επιστρέψουν στη βασική τους λειτουργία, που δεν είναι άλλη από το να χρηματοδοτούν τις επιχειρήσεις, όπως δηλαδή έπρεπε και πρέπει να κάνουν.
Σε κάθε περίπτωση, είτε μιλάμε για καταστήματα και εργαζομένους, είτε για εταιρική κουλτούρα, το μήνυμα είναι απλό: «Αποχαιρέτα τις τράπεζες που ήξερες»
