Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε σήμερα πως συστήνει την Ευρωπαϊκή Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης (HERA) για την πρόληψη, τον εντοπισμό και την ταχεία αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης υγειονομικής ανάγκης. Η HERA, μέσω της συλλογής πληροφοριών και της ανάπτυξης των αναγκαίων ικανοτήτων αντιμετώπισης, θα επιτρέπει την πρόβλεψη απειλών και δυνητικών υγειονομικών κρίσεων. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, η HERA θα εξασφαλίζει την ανάπτυξη, την παραγωγή και την κατανομή φαρμάκων, εμβολίων και άλλων ιατρικών αντιμέτρων —όπως γάντια και μάσκες— που συχνά έλειπαν κατά την πρώτη φάση της αντιμετώπισης του κορονοϊού. Η HERA αποτελεί βασικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας που εξήγγειλε η Πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν στην ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης το 2020 και θα καλύψει ένα κενό ως προς την ετοιμότητα και την αντίδραση της ΕΕ σε καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης.
Πριν από τις κρίσεις: ετοιμότητα
Σύμφωνα με την παρουσίαση της νέας αρχής από την Κομισιόν, πριν από μια κρίση στον τομέα της υγείας, κατά τη «φάση ετοιμότητας», η HERA θα συνεργάζεται στενά με άλλους ενωσιακούς και εθνικούς οργανισμούς υγείας, τη βιομηχανία και διεθνείς εταίρους για τη βελτίωση της ετοιμότητας της ΕΕ σε καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης.
Η HERA θα διενεργήσει αξιολογήσεις απειλών και συλλογή πληροφοριών, θα αναπτύξει μοντέλα για την πρόβλεψη μιας επιδημικής έξαρσης και, έως τις αρχές του 2022, θα εντοπίσει και θα αναλάβει δράση για τουλάχιστον τρεις απειλές με υψηλό αντίκτυπο και θα αντιμετωπίσει πιθανά κενά όσον αφορά τα ιατρικά αντίμετρα.
Η HERA θα στηρίξει επίσης την έρευνα και την καινοτομία για την ανάπτυξη νέων ιατρικών αντιμέτρων, μεταξύ άλλων μέσω δικτύων και πλατφορμών κλινικών δοκιμών σε επίπεδο Ένωσης για την ταχεία ανταλλαγή δεδομένων.
Επιπλέον, η HERA θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της αγοράς και θα τονώσει τη βιομηχανική ικανότητα. Με βάση το έργο που επιτελέστηκε από την ειδική ομάδα για την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής εμβολίων κατά της COVID-19, η HERA θα καθιερώσει εκ τους σύνεγγυς διάλογο με τη βιομηχανία, μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για την ικανότητα παραγωγής και στοχευμένες επενδύσεις, και θα αντιμετωπίσει τα σημεία συμφόρησης της αλυσίδας εφοδιασμού για ιατρικά αντίμετρα.
Η αρχή θα προωθήσει την προμήθεια ιατρικών αντιμέτρων και θα αντιμετωπίσει τις προκλήσεις που σχετίζονται με τη διαθεσιμότητα και τη διανομή τους και θα αυξήσει την ικανότητα δημιουργίας αποθεμάτων για την αποφυγή ελλείψεων και σημείων συμφόρησης στην εφοδιαστική.
Η HERA θα ενισχύσει τις γνώσεις και τις δεξιότητες σχετικά με όλες τις πτυχές των ιατρικών αντιμέτρων στα κράτη μέλη.
Κατά τη διάρκεια υγειονομικής κρίσης: αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης
Σε περίπτωση που κηρυχθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας σε επίπεδο ΕΕ, συνεχίζει η Κομισιόν, η HERA μπορεί να περάσει γρήγορα στην οργάνωση επιχειρήσεων έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένης της ταχείας λήψης αποφάσεων και της ενεργοποίησης μέτρων έκτακτης ανάγκης, υπό την καθοδήγηση ενός υψηλού επιπέδου Συμβουλίου Υγειονομικών Κρίσεων. Θα ενεργοποιήσει χρηματοδότηση έκτακτης ανάγκης και θα δρομολογήσει μηχανισμούς παρακολούθησης, νέας στοχευμένης ανάπτυξης, προμήθειας και αγοράς ιατρικών αντιμέτρων και πρώτων υλών.
Οι εγκαταστάσεις EU FAB, ένα δίκτυο παραγωγικών ικανοτήτων για εμβόλια και παρασκευή φαρμάκων που βρίσκεται διαρκώς σε ετοιμότητα, θα τεθούν σε εφαρμογή για να καταστεί διαθέσιμη πρόσθετη δεσμευμένη κατασκευαστική ικανότητα ταχείας κινητοποίησης, καθώς και σχέδια έρευνας και καινοτομίας έκτακτης ανάγκης σε συνεννόηση με τα κράτη μέλη.
Θα ενισχυθεί η παραγωγή ιατρικών αντιμέτρων στην ΕΕ και θα καταρτιστεί κατάλογος των εγκαταστάσεων παραγωγής, των πρώτων υλών, των αναλώσιμων, του εξοπλισμού και των υποδομών, ώστε να υπάρχει σαφής εικόνα των ικανοτήτων της ΕΕ.
Πόροι
Οι δραστηριότητες της HERA θα βασίζονται σε προϋπολογισμό ύψους 6 δισ. ευρώ από το τρέχον πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2022-2027, μέρος του οποίου θα προέλθει από τη συμπληρωματική ενίσχυση NextGenerationEU.
Άλλα προγράμματα της ΕΕ, όπως ο Μηχανισμός Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το REACT-EU, ταμεία συνοχής και το πρόγραμμα InvestEU, εντός ΕΕ, καθώς και ο Μηχανισμός Γειτονίας, Ανάπτυξης και Διεθνούς Συνεργασίας, εκτός ΕΕ, θα συμβάλουν επίσης στη στήριξη της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας. Μαζί με τα ανωτέρω 6 δισ. ευρώ, η συνολική στήριξη θα ανέλθει συνεπώς σε σχεδόν 30 δισ. ευρώ κατά την επόμενη περίοδο χρηματοδότησης και ίσως υπερβεί αυτό το ποσό, εάν ληφθούν υπόψη επενδύσεις σε εθνικό επίπεδο και στον ιδιωτικό τομέα.
Επόμενα βήματα
Για να εξασφαλιστεί η ταχεία έναρξη λειτουργίας και με βάση το εκκολαπτήριο HERA που δημιουργήθηκε τον Φεβρουάριο του 2021, η HERA θα συσταθεί ως εσωτερική δομή της Επιτροπής. Θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2022. Η λειτουργία του θα επανεξετάζεται και θα προσαρμόζεται σε ετήσια βάση έως το 2025, οπότε και θα πραγματοποιηθεί πλήρης επανεξέταση.
Η πρόταση κανονισμού του Συμβουλίου για τη θέσπιση πλαισίου μέτρων σχετικά με τα ιατρικά αντίμετρα σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της δημόσιας υγείας σε επίπεδο Ένωσης θα συζητηθεί και θα εγκριθεί από το Συμβούλιο.
Τις επόμενες ημέρες, η Επιτροπή θα δημοσιεύσει προκαταρκτική προκήρυξη για την εκ των προτέρων παροχή πληροφοριών στους παρασκευαστές εμβολίων και φαρμακοθεραπευτικών μέσων σχετικά με την προκήρυξη διαγωνισμού του EU FAB, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις αρχές του 2022.
Μέλη της Επιτροπής προέβησαν στις ακόλουθες δηλώσεις:
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε τα εξής: «Η HERA αποτελεί ένα ακόμη δομικό στοιχείο μιας ισχυρότερης Ένωσης Υγείας και ένα σημαντικό βήμα προόδου ως προς την ετοιμότητά μας για την αντιμετώπιση κρίσεων. Με την HERA μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι διαθέτουμε τον ιατρικό εξοπλισμό που χρειαζόμαστε για να προστατεύσουμε τους πολίτες μας από μελλοντικές υγειονομικές απειλές. Η HERA θα είναι σε θέση να λαμβάνει γρήγορα αποφάσεις για τη διασφάλιση του εφοδιασμού. Αυτό υποσχέθηκα το 2020 και αυτό υλοποιούμε.»
Ο Αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε τα εξής: «Η HERA έχει μια σαφή αποστολή: η εξασφάλιση της διαθεσιμότητας, της πρόσβασης και της κατανομής ιατρικών αντιμέτρων στην Ένωση. Η HERA αποτελεί την αντίδραση της ΕΕ τόσο για την πρόβλεψη όσο και για τη διαχείριση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Η HERA θα διαθέτει την ισχύ και τον προϋπολογισμό ώστε να συνεργάζεται με τη βιομηχανία, τους ιατρικούς εμπειρογνώμονες, τους ερευνητές και τους παγκόσμιους εταίρους μας για να εξασφαλίζει ότι ο απαραίτητος εξοπλισμός, τα φάρμακα και τα εμβόλια θα είναι άμεσα διαθέσιμα όταν και όπου χρειάζεται. Τώρα πλέον γνωρίζουμε: για την καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19 και των μελλοντικών καταστάσεων έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, η συνεργασία αποτελεί τη μόνη λύση.»
Η κ. Στέλλα Κυριακίδου, Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, δήλωσε: «Η HERA αποτελεί κεντρικό στοιχείο ουσιαστικής σημασίας για μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας. Με την HERA θα είμαστε σε θέση να προβλέψουμε απειλές μέσω ανίχνευσης του ορίζοντα, να συντονίσουμε τις ενέργειές μας για έγκαιρη a αντίδραση μέσω της ανάπτυξης, της προμήθειας και διανομής ιατρικών αντιμέτρων κρίσιμης σημασίας σε επίπεδο ΕΕ. Πρόκειται για μια μοναδική δομή υγειονομικής ασφάλειας που μας επιτρέπει να έχουμε το προβάδισμα έναντι των εξελίξεων. Η υγειονομική ασφάλεια μετατρέπεται σε συλλογική προσπάθεια στην ΕΕ. Μετά από σχεδόν δύο χρόνια καταστροφικής πανδημίας, η HERA αποτελεί σύμβολο της αλλαγής νοοτροπίας ως προς την πολιτική υγείας, γύρω από την οποία θα πρέπει όλοι να συσπειρωθούμε —όταν ενεργούμε από κοινού, είμαστε ισχυρότεροι και μπορούμε να επιφέρουμε πραγματικές αλλαγές για την υγειονομική ασφάλεια των πολιτών μας.»
Η κ. Μαρίγια Γκαμπριέλ, Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, δήλωσε σχετικά: «Τα ιατρικά αντίμετρα είναι καίριας σημασίας για την καταπολέμηση των υγειονομικών απειλών. Η Επιτροπή βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της αντιμετώπισης της πανδημίας, αλλά πρέπει να γίνουν περισσότερα για να διασφαλίσουμε ότι είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για την επόμενη κρίση. Η έρευνα και η καινοτομία θα αποτελέσουν κεντρικό στοιχείο της HERA, καθώς η νέα αρχή έχει ως στόχο την προώθηση και τη στήριξη της ανάπτυξης των ιατρικών τεχνολογιών και της παραγωγής τους.»
Ο κ. Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, δήλωσε σχετικά: «Με την HERA, αντλούμε διδάγματα από την κρίση: δεν μπορούμε να διασφαλίσουμε την υγεία των πολιτών μας χωρίς να διαθέτουμε βιομηχανική ικανότητα στην ΕΕ και εύρυθμη λειτουργία των αλυσίδων εφοδιασμού. Καταφέραμε να αναβαθμίσουμε την παραγωγή εμβολίων κατά της νόσου COVID-19 σε χρόνο ρεκόρ, για την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Ωστόσο, πρέπει να είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι για μελλοντικές υγειονομικές κρίσεις. Η HERA θα δημιουργήσει νέες, προσαρμόσιμες ικανότητες παραγωγής και ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού για να βοηθήσει την Ευρώπη να αντιδράσει γρήγορα όταν χρειαστεί.»
