Οι τιμές καυσίμων κίνησης έχουν χτυπήσει «κόκκινο» και οι Έλληνες οδηγοί, ιδιώτες και επαγγελματίες, γεμίζουν με το σταγονόμετρο για να εκτελέσουν οριακά και επιλεκτικά τα δρομολόγια και τις μετακινήσεις τους. Οι τιμές στα πρατήρια καυσίμων έχουν προσεγγίσει τα δύο ευρώ το λίτρο στα μεγάλα αστικά κέντρα ενώ σε πολλά νησιά τα έχουν ξεπεράσει. Βασική αιτία των αυξομειώσεων στις τιμές, όπως είναι γνωστό, είναι η αύξηση της διεθνούς τιμής του Brent ενώ ο βασικός λόγος των υψηλών διαχρονικά τιμών στην Ελλάδα είναι οι φόροι, οι δασμοί και οι λοιπές επιβαρύνσεις.
Η πορεία της λιανικής τιμής της αμόλυβδης και του diesel κίνησης καθορίζεται κατά ένα μεγάλο μέρος από την πορεία της διεθνούς τιμής του Brent, η μέση τιμή του οποίου τον Φεβρουάριο του 2021, διαμορφωνόταν στα 62 δολάρια το βαρέλι. Έναν χρόνο μετά, και συγκεκριμένα χθες, Τρίτη, η τιμή - κάποια στιγμή μέσα στην ημέρα - έφθασε να «φλερτάρει» με τα 98 δολάρια το βαρέλι ενώ δεν αποκλείεται να ξεπεράσει και τα 100 δολάρια εάν συνεχιστούν οι γεωπολιτικές εντάσεις.
Όμως, όπως είναι γνωστό, η τελική τιμή στην αντλία επηρεάζεται μόνο στο 40% από την τιμή του Brent (και άλλους παράγοντες όπως είναι η ισοτιμία ευρώ δολαρίου δεδομένου ότι η χώρα μας εισάγει πετρέλαιο) καθώς, στην Ελλάδα, το 60% περίπου αφορά σε φόρους και δασμούς. Συγκεκριμένα, οι φόροι, οι δασμοί και οι επιβαρύνσεις αντιπροσωπεύουν το 58%-60% της τελικής τιμής, το 38% αφορά στην τιμή του διυλιστηρίου και το υπόλοιπο ποσοστό αφορά στα περιθώρια που έχουν οι εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών, οι διανομείς και οι πρατηριούχοι.
Έτσι, αν εξαιρεθούν κάποια φαινόμενα αισχροκέρδειας, τα περιθώρια συμπίεσης των τιμών από την πλευρά των επιχειρήσεων εμπορίας πετρελαιοειδών και τα πρατήρια καυσίμων, είναι περιορισμένα και επομένως η αγορά βρίσκεται ουσιαστικά «με τα χέρια δεμένα».
Μιλώντας με παραδείγματα
Όπως εξηγεί παράγοντας της αγοράς μιλώντας στο Insider.gr, «ο ΕΦΚ αποτελεί το μεγάλο «αγκάθι» στις τιμές. Ο ΕΦΚ στη βενζίνη είναι 700 ευρώ ανά κυβικό μέτρο ή 0,7 ευρώ το λίτρο, στο diesel κίνησης είναι 410 ευρώ και, τελικά, μαζί με τα υπόλοιπα τέλη (για ΡΑΕ, εισφορές, επιβαρύνσεις) και τον ΦΠΑ μπορεί να ξεπεράσει το 1 ευρώ. Αν για παράδειγμα, η τιμή της βενζίνης είναι 1,857 ευρώ το λίτρο, τα 1,075 ευρώ αφορούν σε φόρους και δασμούς, τα 0,727 ευρώ είναι η τιμή του διυλιστηρίου και τα 0,055 ευρώ είναι το μεικτό περιθώριο κέρδους για α)την εταιρεία εμπορίας πετρελαιοειδών, β)τη διανομή/μεταφορά, γ)τον πρατηριούχο. Και παρά το γεγονός ότι τα περιθώρια για τις εταιρείες είναι πού περιορισμένα, προσπαθούν και πάλι να συγκρατήσουν όσο μπορούν τις τιμές». Πάγιο αίτημα της αγοράς και προτεινόμενη λύση για να μειωθεί η τιμή αντλίας, παραμένει η μείωση του ΕΦΚ, κάτι που μέχρι στιγμής δεν έχει εισακουστεί.
Γιατί δεν είναι σωστές οι συγκρίσεις
Η Ελλάδα κατατάσσεται στις υψηλότερες θέσεις με την ακριβότερη τιμή καυσίμων, όμως όταν επιχειρείται μια συγκριτική προσέγγιση, αυτό ουσιαστικά δεν καθίσταται εφικτό καθώς πρόκειται για ανόμοια πράγματα. «Πριν από λίγο καιρό μια σύγκριση με την Κύπρο. Μιλάμε όμως για μία χώρα η οποία έχει διαφορετικό ΕΦΚ (για τη βενζίνη είναι 429 ευρώ ανά κυβικό και όχι 700 όπως στη χώρα μας) καθώς και διαφορετικό ΦΠΑ. Ομοίως και σε άλλες χώρες, οι υπολογισμοί γίνονται σε άλλη βάση καθώς οι φόροι δεν είναι ενιαίοι. Κατά την ίδια λογική, η σύγκριση της τιμής και εντός Ελλάδας, π.χ από νησί σε νησί πάλι δεν μπορεί να αποδώσει ακριβείς εκτιμήσεις καθώς σε κάποια νησιά ο φόρος διαμορφώνεται στο 24% και σε άλλα στο 17%», εξηγεί πηγή της αγοράς.
Οι τιμές καυσίμων στην Ελλάδα τις τελευταίες ημέρες
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης, η μέση τιμή της αμόλυβδης 95 οκτανίων διαμορφώθηκε στα 1,859 ευρώ το λίτρο στην Αθήνα, για το diesel κίνησης στα 1,597 και για το υγραέριο κίνησης στα 1,005. Στη Θεσσαλονίκη οι μέσες τιμές διαμορφώνονται στα 1,854 για τη βενζίνη, στα 1,592 για το diesel κίνησης και στα 1,041 για το πετρέλαιο κίνησης. Ωστόσο, σε αρκετά πρατήρια στη συμπρωτεύουσα, οι τιμές ξεπερνούν τα 2 ευρώ, κάτι που συμβαίνει και σε περιοχές της νησιωτικής χώρας όπως είναι οι Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα αλλά και στους παραδοσιακά «ακριβούς» νομούς όπως είναι η Αιτωλοακαρνανία όπου η μέση τιμή διαμορφώνεται στα 1,915 ευρώ ή την Αρκαδία όπου η μέση τιμή διαμορφώνεται τα 1,905 ευρώ.
