Σεισμό στην αμερικανική κοινωνία φαίνεται πως προκαλεί το πρωτοφανές εδώ και 23 χρόνια απεργιακό κύμα στην αυτοκινητοβιομηχανία.
Τα μέλη του πανίσχυρου συνδικάτου της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, United Auto Workers (UAW) απαιτούν 40% υψηλότερους μισθούς για τα επόμενα τέσσερα χρόνια.
Και δεν είναι μόνο οι εργαζόμενοι στα αυτοκίνητα που απεργούν αυτή τη στιγμή. Οι σεναριογράφοι και οι ηθοποιοί του Χόλιγουντ απεργούν επίσης εδώ και εβδομάδες.
Στην υπηρεσία δεμάτων UPS και στους πιλότους των μεγάλων αμερικανικών αεροπορικών εταιρειών Delta, United και American, οι εργαζόμενοι κέρδισαν μισθολογικές αυξήσεις μεταξύ 30% και 40% το καλοκαίρι. Σε εταιρείες που δεν έχουν συνδικαλιστεί μέχρι στιγμής, όπως η Starbucks, η Amazon ή η θυγατρική της Aldi North, η Trader Joe's, γίνονται προσπάθειες για τη δημιουργία εκπροσώπησης των εργαζομένων.
Η Αμερική βρίσκεται σε κατάσταση απεργίας, σημειώνει η Handelsblatt. Εδώ και δεκαετίες δεν έχουν απεργήσει τόσο πολλοί Αμερικανοί εργαζόμενοι από την εργασία τους για να αγωνιστούν για καλύτερες συνθήκες. Μόνο τον Αύγουστο, 4,1 εκατομμύρια εργάσιμες ημέρες χάθηκαν λόγω απεργιών, σύμφωνα με το Υπουργείο Εργασίας. Αυτός είναι ο υψηλότερος μηνιαίος αριθμός από τον Αύγουστο του 2000.
«Αυτό δείχνει πόσο πολύ η διαπραγματευτική θέση έχει μετατοπιστεί ξανά υπέρ των εργαζομένων», έγραψε στο Twitter ο διακεκριμένος Αμερικανός οικονομολόγος και σύμβουλος της Allianz, Μοχάμεντ Ελ-Εριάν αυτή την εβδομάδα.
«Στην πραγματικότητα, εκπλήσσομαι που χρειάστηκε τόσος χρόνος, δεδομένης της στενής αγοράς εργασίας και του απροσδόκητου πληθωριστικού σοκ», πρόσθεσε.
Η άδεια αγορά εργασίας ενισχύει τη θέση των συνδικάτων
Το ίδιο παρατηρεί και η καθηγήτρια του Michigan State University, Μισέλ Καμίνσκι, η οποία ειδικεύεται στα συνδικάτα. «Η ισορροπία δυνάμεων έχει αλλάξει υπέρ των εργαζομένων», λέει. «Αυτή τη στιγμή υπάρχουν τόσοι πολλοί εξωτερικοί παράγοντες υπέρ των εργαζομένων: μια άδεια αγορά εργασίας, υψηλά εταιρικά κέρδη και μεγαλύτερη λαϊκή υποστήριξη», εξηγεί η Καμίνσκι.
Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup, το 75% των Αμερικανών υποστηρίζει τους απεργούς εργαζόμενους της UAW. Η συμπάθεια για τους σεναριογράφους στο Χόλιγουντ είναι παρόμοια υψηλή.
Δεν είναι περίεργο που τόσο ο σημερινός πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν όσο και ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ τάσσονται στο πλευρό των απεργών: «Τα κέρδη-ρεκόρ, κατά την άποψή μου, δεν έχουν μοιραστεί δίκαια με αυτούς τους εργαζόμενους», επέκρινε ο Μπάιντεν. «Οι εργαζόμενοι δικαιούνται ένα δίκαιο μερίδιο από τα κέρδη που συνέβαλαν στη δημιουργία τους».
Ο Τραμπ πετάει μάλιστα αυτοπροσώπως στο Ντιτρόιτ: την ερχόμενη Τετάρτη θέλει να συναντηθεί εκεί με εκπροσώπους των συνδικάτων, ενώ οι άλλοι υποψήφιοι των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία συμμετέχουν σε τηλεοπτική μονομαχία. Ο Τραμπ χρησιμοποιεί επίσης τις απεργίες για να επικρίνει τον Μπάιντεν. Με την εστίασή του στην ηλεκτρονική κινητικότητα, θέτει σε κίνδυνο τις θέσεις εργασίας στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία.
Οι διευθυντές της εταιρείας χαρακτηρίζουν τις απαιτήσεις για αυξήσεις 40% υπερβολικές και προσέφεραν 20% την περασμένη εβδομάδα. Τα συνδικάτα υποστηρίζουν ότι το 40% είναι ίσο με τις μέσες αυξήσεις των μισθών των τριών διευθύνοντων συμβούλων της GM, της Ford και της Stellantis.
Μεγάλο χάσμα μεταξύ των μισθών των διευθύνοντων συμβούλων και των εργαζομένων
Στην πραγματικότητα, η διευθύνουσα σύμβουλος της General Motors, Μαίρη Μπάρα κέρδισε 29 εκατομμύρια δολάρια το 2022, 34% περισσότερα από ό,τι το 2019, και ο διευθύνων σύμβουλος της Ford, Τζέϊμς Φάρλεϋ κέρδισε 21 εκατομμύρια δολάρια, 21% περισσότερα από ό,τι έλαβε ο προκάτοχός του Τζιμ Χάκετ το 2019. Τα ποσά αυτά περιλαμβάνουν επίσης τα κατοχυρωμένα δικαιώματα προαίρεσης αγοράς μετοχών.
Τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα στη Στελλαντή. Η εταιρεία δημιουργήθηκε το 2021 από τη συγχώνευση της Fiat Chrysler με τον όμιλο PSA. Ο όμιλος αναφέρει μισθό 23,46 εκατ. ευρώ για τον διευθύνοντα σύμβουλο Κάρλος Ταβάρες. Αυτό είναι 77% περισσότερο από ό,τι έπαιρνε το 2019 το τότε αφεντικό της Fiat Chrysler Μάικ Μάνλεϊ.
Είναι γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία έχουν υποστεί τεράστιες απώλειες από τη δεκαετία του 1950. Το 1973, το ωρομίσθιο ήταν 5,54 δολάρια την ώρα, που σήμερα θα ήταν 40 δολάρια.
Στην πραγματικότητα, όμως, οι μη μόνιμοι εργαζόμενοι στην General Motors, για παράδειγμα, κερδίζουν σήμερα μεταξύ 16,67 και 20 δολαρίων. Και ακόμη και για τους μόνιμους εργαζόμενους, η ανώτατη αμοιβή είναι 32 δολάρια την ώρα - ένα πέμπτο κάτω από αυτό που κέρδιζαν οι εργαζόμενοι της General Motors πριν από 50 χρόνια.
Είναι γεγονός ότι οι εργαζόμενοι στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία έχουν υποστεί τεράστιες απώλειες από τη δεκαετία του 1950. Το 1973, το ωρομίσθιο ήταν 5,54 δολάρια την ώρα, που σήμερα θα ήταν 40 δολάρια.
Στην πραγματικότητα, όμως, οι μη μόνιμοι εργαζόμενοι στην General Motors, για παράδειγμα, κερδίζουν σήμερα μεταξύ 16,67 και 20 δολαρίων. Και ακόμη και για τους μόνιμους εργαζόμενους, η ανώτατη αμοιβή είναι 32 δολάρια την ώρα - ένα πέμπτο κάτω από αυτό που κέρδιζαν οι εργαζόμενοι της GM πριν από 50 χρόνια.
Επιπλέον, υπάρχει μια κοινωνία δύο ταχυτήτων στον τομέα. Επειδή τα συνδικάτα συνέβαλαν στη διάσωση των αυτοκινητοβιομηχανιών κατά την κρίση του 2008 κάνοντας σημαντικές παραχωρήσεις, σήμερα ισχύουν δύο συλλογικές συμβάσεις εργασίας: μία για τους εργαζόμενους που ήταν ήδη εκεί πριν από το 2008 και μία για εκείνους που εντάχθηκαν αργότερα, με τους τελευταίους να λαμβάνουν σημαντικά λιγότερες αποδοχές και συντάξεις.
Η αυτοματοποίηση και η τεχνητή νοημοσύνη αποδυναμώνουν τη διαπραγματευτική θέση
Παρόλα αυτά, η καθηγήτρια της Σχολής Επιχειρήσεων Stern του NYU, Άνατ Λέσνερ, προειδοποιεί τους απεργούς να μην ελπίζουν πολύ. «Αν οι μισθοί ανέβουν πολύ, η αυτοματοποίηση θα έρθει μόνο πιο γρήγορα», προειδοποιεί. «Παρόλο που αυτό δεν σημαίνει ότι οι εταιρείες δεν μπορούν να κόψουν τις γωνίες σε άλλα σημεία». Η Λέσνερ χαρακτηρίζει «εξωφρενικό» το διευρυνόμενο χάσμα μεταξύ των εισοδημάτων των εργαζομένων και των CEOs.
Λέει ότι η απεργιακή δράση των σεναριογράφων δείχνει ότι η διαπραγματευτική δύναμη αποδυναμώνεται με τις τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η τεχνητή νοημοσύνη. «Οι εταιρείες ψυχαγωγίας δεν έχουν κανένα απολύτως κίνητρο να ανταποκριθούν στα αιτήματα των σεναριογράφων, επειδή το περιεχόμενο της τεχνητής νοημοσύνης γίνεται όλο και καλύτερο», λέει η Λέσνερ.
Στην απεργία του, το ισχυρό συνδικάτο της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας (UAW) χρησιμοποιεί μια τακτική που ονομάζεται επίσης «απεργία ορθοστασίας». Οι εργαζόμενοι δεν απεργούν παντού, αλλά μόνο σε ένα εργοστάσιο της GM, ένα της Ford και ένα της Stellantis - αλλά χωρίς προηγούμενη προειδοποίηση.
Ως αποτέλεσμα, μόνο το 10% των συνολικά 146.000 εργαζομένων των τριών μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών απεργεί. Με αυτή την τακτική ασκούν πίεση στη διοίκηση χωρίς να εξαντλήσουν αμέσως ολόκληρο το απεργιακό ταμείο, εξηγεί ο ειδικός των συνδικάτων Καμίνσκι.
Προς το παρόν, οι εργαζόμενοι απεργούν σε εργοστάσια που παράγουν σημαντικά μοντέλα, αλλά όχι τα πιο σημαντικά, παρατηρεί. «Σύντομα όμως θα μπορούσαν να παραλύσουν και την παραγωγή μπεστ σέλερ, όπως το F-150 της Ford».
Ο Καμίνσκι συμβουλεύει τις εταιρείες να επιδιώξουν συμβιβασμό. «Οι εταιρείες θα πρέπει να αναρωτηθούν αν οι συνέπειες της απεργίας δεν τους κοστίζουν περισσότερο από τις αυξήσεις των μισθών - και από άποψη ζημίας στην εικόνα τους», επισημαίνει. «Εξάλλου, είναι κυρίως οι νεότεροι εργαζόμενοι που μπορεί να φύγουν λόγω των χαμηλών αμοιβών». Και δεν υπάρχουν σχεδόν καθόλου αντικαταστάτες που να μπορούν να βρεθούν στην τρέχουσα αγορά εργασίας.
Φώτο: @associatedpress
