Η κλιματική αλλαγή θεωρείται από τους Έλληνες πολίτες το σημαντικότερο πρόβλημα που απασχολεί τον πλανήτη σήμερα, σύμφωνα με έρευνα της Metron Analysis που διενεργήθηκε για λογαριασμό της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, με θέμα «Τάσεις της κοινωνίας των πολιτών για την Κλιματική Κρίση στην Ελλάδα και τον Κόσμο» και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο ημερίδας της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης με τίτλο "Climate Era".
Συγκεκριμένα, στην παρούσα έρευνα, σε ερώτημα που τίθεται αναφορικά με τα σημαντικότερα προβλήματα που θεωρούν οι πολίτες ότι αντιμετωπίζει ο πλανήτης, στην πρώτη θέση των αναφορών βρίσκεται η κλιματική αλλαγή με 29% , ως το μείζον ζήτημα που απασχολεί τον πλανήτη σήμερα και ακολουθεί, με αυξημένο ποσοστό, η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος (21%), ενώ όλες οι λοιπές αναφορές κινούνται σε μονοψήφιο νούμερο.
Ωστόσο, εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι στο ερώτημα ποια θεωρείτε ότι είναι τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, την πρώτη θέση καταλαμβάνει η ακρίβεια (30%) και ακολουθεί η οικονομία (21%), ενώ η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος καταλαμβάνει την τρίτη θέση με 9%.
«Προκύπτει λοιπόν μια διπλή παρατήρηση: Η κλιματική αλλαγή, ενδεχομένως και λόγω της θερινής συγκυρίας των εκτεταμένων φυσικών καταστροφών (πυρκαγιές) που εν πολλοίς αποδόθηκαν και στην κλιματική κρίση, φαίνεται να καθίσταται μακράν το νο 1 αντιλαμβανόμενο πρόβλημα του πλανήτη, και αν συνυπολογίσουμε τις επίσης αυξημένες αναφορές στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, πιθανόν υπάρχει μια ένδειξη αυξημένης ευαισθησίας σε ζητήματα περιβάλλοντος.
Ταυτόχρονα όμως, η παρούσα έρευνα επιβεβαιώνει μια παρατήρηση που αφορούσε και την αντίστοιχη έρευνα του 2022: ενώ οι πολίτες θεωρούν τα ζητήματα περιβάλλοντος μείζονα σε πλανητικό επίπεδο, ωστόσο την ίδια στιγμή, και παρά τη συγκυρία των καταστροφικών πυρκαγιών του καλοκαιριού, σε εθνικό επίπεδο δεν τους αποδίδουν την ίδια σημασία (η καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος βρίσκεται όπως είδαμε στην τρίτη θέση με 9% έναντι 3% στην έρευνα του 2022, ενώ η κλιματική αλλαγή και στις δύο έρευνες καταγράφει μόλις 1%)», σημειώνει η έρευνα της "Metron Analysis" στα συμπεράσματά της και προσθέτει ότι : «Αποτυπώνεται έτσι ένα νοητικό χάσμα που προς το παρόν δεν γεφυρώνεται. Το παγκόσμιο δεν μεταφράζεται σε τοπικό. Η ενδεχομένως αύξουσα ευαισθητοποίηση του κοινού για θέματα περιβάλλοντος και κλιματικής κρίσης σε πλανητικό επίπεδο δεν συμβαδίζει με μια ανάλογης έντασης ευαισθησία στο εθνικό επίπεδο. Οι διαφορετικές προτεραιότητες σε εθνικό επίπεδο προκύπτουν ακριβώς επειδή οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται το πρόβλημα ως παγκόσμιο και όχι ως τοπικό. Σε αυτή την ασυμμετρία συμβάλλει και η εμφανής απουσία ισχυρών ρυθμιστικών κανόνων και παρεμβάσεων παγκόσμιας εμβέλειας, αλλά ταυτόχρονα και η αναποτελεσματικότητα των εθνικών πολιτικών ιδίως όταν τα φαινόμενα που συνδέονται με την κλιματική κρίση είναι πιο βίαια».
Στην παρούσα έρευνα επιχειρήθηκε να αποτυπωθούν στάσεις και αντιλήψεις των Ελλήνων πολιτών που φωτίζουν το πώς διαμορφώνεται ή μετασχηματίζεται σήμερα η σχέση μας με το φυσικό περιβάλλον αλλά και τις απειλές και προκλήσεις που βρίσκονται σε συνάρτηση με την κλιματική αλλαγή. Η έρευνα διεξήχθη το διάστημα 29 Αυγούστου έως 4 Σεπτεμβρίου 2023, μετά δηλαδή από ένα καλοκαίρι όπου σημειώθηκαν μεγάλης έκτασης πυρκαγιές στην Ελλάδα, αλλά πριν την εκδήλωση της κακοκαιρίας «Daniel», η οποία έπληξε με σφοδρότητα σημαντικές περιοχές της χώρας
Ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της METRON ANALYSIS Στράτος Φαναράς, κατά τη διάρκεια της ημερίδας «Climate Era» που διεξήχθη από την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης τόνισε ότι η κλιματική κρίση πρέπει να αποτελέσει «μια υψηλή πολιτική παγκόσμια προτεραιότητα»
Από την έρευνα προκύπτει πως η αντίληψη για την κλιματική κρίση σε παγκόσμιο επίπεδο είναι υψηλή αλλά συγκεχυμένη, και δεν συναρτάται άμεσα με τις επιπτώσεις και την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος σε εθνικό επίπεδο, ενώ καταγράφηκαν υψηλά ποσοστά «κλιματικού άγχους».
Όσον αφορά ειδικότερα την αντίληψη περί κλιματικής αλλαγής, πάνω από 8 στους 10 (84%) πιστεύουν ότι η κλιματική αλλαγή πράγματι συμβαίνει. Όπως τονίζει η έρευνα αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον είναι ότι σε σύγκριση με έρευνα του 2022 το ποσοστό αυτό παρουσιάζει μια ελαφρά κάμψη (από το 91%) και αντίστοιχα μια μικρή αύξηση το ποσοστό όσων πιστεύουν ότι κλιματική αλλαγή δεν υφίσταται (από 9% σε 15%).
Στη συνέχεια, η μεγάλη πλειοψηφία, πάνω από 6 στους 10 (63%) στον συνολικό πληθυσμό, αποδίδουν την κλιματική αλλαγή στην ανθρώπινη δράση, ενώ μόλις 8% θεωρούν ότι οφείλεται σε φυσικούς-περιβαλλοντικούς παράγοντες και 13% την αποδίδουν και στα δύο.
Αναφορικά με τα αισθήματα απέναντι στην κλιματική αλλαγή, καταγράφεται ότι σχεδόν 8 στους 10, δηλαδή 79%, εκφράζουν έντονη ανησυχία (ειδικότερα: 43% δηλώνουν ότι ανησυχούν «πολύ» και 36% «αρκετά»), ενώ μόλις 21% δηλώνουν ότι ανησυχούν «όχι και τόσο» ή «καθόλου». Όπως σημειώνει η έρευνα οι γεωργοί παρουσιάζουν τα πιο υψηλά ποσοστά ανησυχίας σχετικά με την κλιματική αλλαγή, καθώς σύμφωνα με τα ευρήματα στην επαγγελματική κατηγορία των γεωργών, ο βαθμός ανησυχίας φτάνει το 90%, ενώ η ίδια ομάδα είναι από αυτές που παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα αποδοχής της ύπαρξης της κλιματικής αλλαγής και αναγνώρισης του ανθρωπογενούς χαρακτήρα της.
Ακόμη, μεταξύ άλλων, διερευνήθηκε η παράμετρος του πόσο υψηλή προτεραιότητα θεωρείται ότι πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής για την Ελλάδα και την ελληνική κυβέρνηση. Εδώ, 3 στους 4 (74%) πιστεύουν ότι πρέπει να είναι «πολύ υψηλή» και «υψηλή» (αντίστοιχα 30% και 44%), ενώ μόλις 9% την αξιολογούν ως χαμηλή προτεραιότητα.
Συνοψίζοντας, όπως αναφέρεται στα συμπεράσματα της έρευνας, αποτυπώνεται ένα δυσμενές κλίμα στη χώρα, το οποίο σε σημαντικό βαθμό επηρεάζεται από συγκυρίες που συνδέονται με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. «Σε αυτό το πλαίσιο, αναδύεται ένας έντονος προβληματισμός αναφορικά με την καταστροφή (και επομένως την προστασία) του φυσικού περιβάλλοντος στη χώρα. Ταυτόχρονα, σε παγκόσμιο επίπεδο, το περιβάλλον αλλά κυρίως η κλιματική αλλαγή θεωρούνται τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα ο πλανήτης. Ωστόσο, η αντίληψη στο πλανητικό επίπεδο δεν μεταφράζεται σε αντίστοιχη ευαισθησία στο εθνικό/τοπικό. Συναφώς, διαπιστώνουμε ότι η αντίληψη περί ύπαρξης της κλιματικής αλλαγής κινείται σε υψηλά επίπεδα στην Ελλάδα, ωστόσο δεν είναι απολύτως σταθερά εμπεδωμένη - και μάλιστα φαίνεται να υπάρχει μια σχετική καχυποψία τόσο σε ανθρώπους χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου όσο όμως και σε νεότερες γενιές, οι οποίες θεωρούνται «διεθνοποιημένες», ενημερωμένες και ευαίσθητες σε μετα-υλιστικά ζητήματα όπως το περιβάλλον - αλλά είναι και οι περισσότερο απαισιόδοξες για την πορεία της χώρας. Μοτίβο που συναντάται και σε άλλα ευρήματα της έρευνας, μαζί με τη συνάρτηση του ζητήματος με την πολιτική αυτοτοποθέτηση. Πάντως, η κλιματική αλλαγή θεωρείται από μια ισχυρή πλειοψηφία ανθρωπογενής (στοιχείο που υποδηλώνει ταυτόχρονα τη συνείδηση ότι απαιτείται ανθρώπινη-κοινωνική δράση για την αντιμετώπισή της), καταγράφονται σχετικά αυξημένα αισθήματα ανησυχίας για τις επιπτώσεις και την εξέλιξή της, και θεωρείται από το μεγαλύτερο τμήμα ότι θα πρέπει να αποτελεί υψηλή ή/και επιτακτική κυβερνητική προτεραιότητα (στοιχείο που υποδηλώνει και ένα αίτημα πολιτικής δράσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και των επιπτώσεών της). Ως προς το ζήτημα της ενημέρωσης, φαίνεται ότι εκφράζεται ένα σχετικά έντονο αίτημα για περισσότερη πληροφόρηση. Ένδειξη ότι στην ελληνική δημόσια σφαίρα η συζήτηση και ενημέρωση σχετικά με την κλιματική αλλαγή είναι μεν υπαρκτή αλλά όχι ικανοποιητική. Συνοψίζοντας, φαίνεται στην ελληνική κοινή γνώμη να υπάρχει μια σχετικά αυξημένη ευαισθησία για τα θέματα που σχετίζονται με το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή, καθώς και μια αντίληψη ότι οι επιπτώσεις της πρέπει να αντιμετωπιστούν με συνειδητή ατομική και συλλογική δράση», σημειώνει η έρευνα της "Metron Analysis".
Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ
