Προσόντα και αδυναμίες των Ελλήνων μαθητών σκιαγραφεί το τελευταίο μέρος της έκθεσης PISA 2022, που τιτλοφορείται ως «Volume V: Learning Strategies and Attitudes for Life» και δημοσιεύθηκε από τον ΟΟΣΑ το πρωί της Τετάρτης. Πιο συγκεκριμένα, στα γενικά συμπεράσματα είναι πως οι μαθητές στην Ελλάδα χαρακτηρίζονται από τυπική επιμέλεια αλλά λιγότερη... περιέργεια.
Ο νέος τόμος της έκθεσης εξετάζει μία σοβαρή πτυχή της σύγχρονης εκπαίδευσης: την ετοιμότητα των μαθητών για δια βίου μάθηση, σε συνδυασμό με την σιγουριά στα εφόδια που έχουν αποκτήσει από τα θρανία αλλά και την την ικανότητά τους να βελτιώσουν τις δεξιότητες και τις γνώσεις τους. Πολλοί μαθητές σε χώρες και οικονομίες του PISA εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προβλήματα όπως έλλειψη κινήτρων, άγχος και την εμπιστοσύνη στις μαθησιακές τους δεξιότητες.
Οι κοινωνικοοικονομικές ανισότητες εξακολουθούν να υφίστανται, επηρεάζοντας τόσο τις στρατηγικές μάθησης όσο και την αυτοπεποίθηση. Αυτά τα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση των κινήτρων και των δεξιοτήτων δια βίου μάθησης για όλους τους μαθητές, ιδιαίτερα μεταξύ εκείνων με χαμηλή επίδοση.
Σχολαστικοί και με κριτική σκέψη οι μαθητές στην Ελλάδα
Ειδικότερα, οι Έλληνες μαθητές διαθέτουν αυξημένη σχολαστικότητα, καθώς το 70,3% εξ αυτών προσπαθεί να διασφαλίσει ότι η εργασία του δεν περιέχει λάθη, ενώ στον ΟΟΣΑ ο μέσος όρος ανέρχεται στο 64,2%. Επίσης, συγκριτικά με τους συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες του ΟΟΣΑ (44,3%), το 52,3% των Ελλήνων μαθητών αναφέρει ότι ελέγχει την εργασία του, προσπαθώντας να διασφαλίσει ότι δεν περιέχει λάθη.
Παράλληλα, οι Έλληνες μαθητές σε ποσοστό 63,8% έναντι του μέσου όρου 58,9% στον ΟΟΣΑ, διακατέχονται από υψηλότερη κριτική σκέψη, ως προς την ικανότητα να βλέπουν τα πράγματα από διαφορετικές οπτικές γωνίες. Ακόμη, σε ποσοστό 55,7% δεν συμφωνούν πως υπάρχει μόνο μια σωστή θέση σε μία αντιπαράθεση, γεγονός που αναδεικνύει την διαλλακτικότητά τους, με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να αγγίζει το 45,8%.
Ταυτόχρονα, το 66,6% των μαθητών στην Ελλάδα λατρεύει να μαθαίνει νέα πράγματα στο σχολείο, κάτι που απεχθάνονται σχεδόν οι μισοί (50,1%) μαθητές των χωρών του ΟΟΣΑ. Τα παιδιά μας επιπροσθέτως, κατά 58,9% προτιμούν να έρχονται αντιμέτωπα με απαιτητικές εργασίες στο σπίτι όταν στον ΟΟΣΑ το επιθυμεί μόλις το 46,9%.
Γνώσεις εκτός πεδίου εργασίας - Πληγή τα μαθηματικά
Ανησυχητικό τόσο σε επίπεδο Ελλάδας, όσο και ευρύτερα στις χώρες του ΟΟΣΑ είναι το ότι οι μαθητές σε ποσοστό 65,4% και 67,4%, αντίστοιχα δηλώνουν πως το σχολείο δεν τους μεταλαμπάδευσε γνώσεις που να φανούν χρήσιμες σε μία δουλειά. Μάλιστα, το 85,2% των Ελλήνων δεν ενδιαφέρονται να τα πάνε στα καλά στα μαθηματικά, μία εικόνα που εναρμονίζεται και με άλλες χώρες του ΟΟΣΑ (89,3%).
Οι Έλληνες μαθητές εμφανίζουν χαμηλότερη από τον μέσο όρο τάση να θέτουν ερωτήσεις (σ.σ.: μία από τις βασικότερες στρατηγικές μάθησης), αλλά μεγαλύτερη επιμέλεια. Γλαφυρά το στοιχείο αποτυπώνεται στο πεδίο των Μαθηματικών, όπου ούτε 1 στους 2 Έλληνες (44,1%) ρωτά όταν δεν κατανοεί κάτι στο μάθημα των μαθηματικών, με τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ να κινείται ελαφρώς υψηλότερα στο 47%.
Ενδεικτικό είναι πως αν και οι Έλληνες μαθητές έχουν υψηλά κίνητρα για μάθηση, εμφανίζουν χαμηλότερο από τον μέσο όρο "growth mindset" —την πεποίθηση ότι οι ικανότητες μπορούν να αναπτυχθούν με προσπάθεια (40,7% στη χώρα μας έναντι 57,8% στον ΟΟΣΑ). Μάλιστα, μόλις το 49,3% των Ελλήνων μαθητών προσπάθησε να συνδέσει νέες γνώσεις για να εξελίξει προηγούμενες από μαθήματα μαθηματικών, τουλάχιστον τις μισές φορές, με το ποσοστό στον ΟΟΣΑ να παραμένει σε παρόμοια επίπεδα (45,6%).
