Σε εξέλιξη βρίσκεται ο εκσυγχρονισμός του Κτηματολογίου με στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας για τους πολίτες και την ενίσχυση της διαφάνειας με την αγορά ακινήτων να αποτελεί έναν από τους πρώτους τομείς που θα ωφεληθεί από τις ταχύτερες διαδικασίες. Μέσα στην επόμενη διετία, αγοραπωλησίες ακινήτων, μεταβιβάσεις και κάθε είδους πράξη και έλεγχος αναμένεται ότι θα εκτελούνται σε πολύ λιγότερο χρόνο, μια διαδικασία η οποία ήδη εξελίχθηκε πιο δυναμικά μέσα στο 2024 και ολοκληρώνεται προοδευτικά μέχρι το 2026.
Μία από τις βασικές τομές σχετίζεται με τον ψηφιακό μετασχηματισμό και αφορά στο Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων. Η νέα πλατφόρμα, που αναμένεται να τεθεί σε πλήρη λειτουργία στις αρχές του 2026 και θα διαλειτουργεί με όλες τις ψηφιακές πλατφόρμες του κράτους, συγκεντρώνοντας σε ένα ενιαίο σημείο πλήρες προφίλ για κάθε ακίνητο.
Στόχος είναι μέσω της αυτόματης ενημέρωσης των αρμόδιων υπηρεσιών για κάθε αλλαγή στην ιδιοκτησία ή τα χαρακτηριστικά ενός ακινήτου να μειωθούν η ταλαιπωρία των πολιτών και οι χρονοβόρες διαδικασίες. Παράλληλα, η πλατφόρμα θα επιτρέπει ταχύτερες συναλλαγές και θα ενισχύει τη διαφάνεια και τον έλεγχο, δίνοντας στα ελεγκτικά όργανα τη δυνατότητα να εντοπίζουν περιπτώσεις αδήλωτων τετραγωνικών μέτρων.
Μιλώντας στο Real Estate Summit 2025, ο Πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου, Στέλιος Σακαρέτσιος, εξήγησε ότι το Ενιαίο Μητρώο Ακινήτων βασίζεται στη διαλειτουργικότητα μεταξύ των βάσεων δεδομένων διαφόρων κρατικών φορέων, με κεντρικό αναγνωριστικό τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ).
Με την ολοκλήρωση αυτού του έργου, κάθε ιδιοκτήτης θα μπορεί, με μία απλή συναίνεση μέσω του gov.gr, να παραχωρεί ψηφιακά πρόσβαση στα στοιχεία του ακινήτου του, καταργώντας τη γραφειοκρατία και διασφαλίζοντας τη νομική ασφάλεια στις συναλλαγές.
Το Ελληνικό Κτηματολόγιο αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025 με το πρώτο βασικό βήμα, εκείνο του οριστικού κλεισίματος των 392 υποθηκοφυλακείων να έχει ολοκληρωθεί (πριν από λίγους μήνες). Με την κατάργηση των υποθηκοφυλακείων όλες οι αρμοδιότητες όπως και οι διαδικασίες για τη μεταβίβαση και διαχείριση ακινήτων περνούν πλέον στο Κτηματολόγιο ενώ μειώνεται η γραφειοκρατία. Τα νέα δεδομένα επέτρεψαν να καταγραφεί σημαντική πρόοδος στην μεγάλη πρόκληση που αποτελούν οι 300.000 και πλέον εκκρεμότητες που μεταφέρθηκαν από τα πρώην Υποθηκοφυλακεία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Κτηματολογικό Γραφείο Αθηνών, όπου περισσότερες από 52.000 εκκρεμότητες έχουν ήδη εκκαθαριστεί, με αποτέλεσμα οι συναλλαγές να ολοκληρώνονται σήμερα μέσα σε λίγες ημέρες, αντί για τους μήνες ή και χρόνια αναμονής που απαιτούνταν στο παρελθόν. Αντίστοιχη βελτίωση, σύμφωνα με τον κ. Σακαρέτσιο αναμένεται μέχρι το τέλος του 2025 και σε άλλα μεγάλα γραφεία, όπως αυτά του Πειραιά, του Κορωπίου και της Θεσσαλονίκης. Ο ίδιος σημείωσε ότι η κτηματογράφηση, μετά από τρεις δεκαετίες, εισέρχεται πλέον στην τελική φάση. Ειδικότερα, ενώ έως το 2023 είχε ολοκληρωθεί μόλις στο 39% της επικράτειας, σήμερα έχει φτάσει στο 60% σε περαιωμένες μελέτες και στο 90% σε αναρτήσεις, με την πλήρη ολοκλήρωση να αναμένεται έως το τέλος του 2025.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μέσα στο 2024 εισήχθη άλλη μία καινοτομία, η οποία επιτρέπει να ολοκληρώνεται ο νομικός έλεγχος των συμβολαίων στο Κτηματολόγιο μέσα σε 10 λεπτά με τη συνδρομή της τεχνητής νοημοσύνης η οποία θα επιτρέπει τον ταχύτερο και ακριβή έλεγχο των ενεργών πράξεων όπως είναι οι αγοραπωλησίες και οι δωρεές με στόχο την επίσπευση της έκδοσης αποφάσεων.
Ο κ. Σακαρέτσιος αναφέρθηκε στη συμβολή του Κτηματολογίου στην επιτάχυνση της στεγαστικής πολιτικής του κράτους. Με τη γρηγορότερη ολοκλήρωση του νομικού ελέγχου των συμβολαίων, διευκολύνονται πλέον σημαντικά οι διαδικασίες για την έγκριση και εκταμίευση στεγαστικών δανείων, στο πλαίσιο των κρατικών προγραμμάτων «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ Ι» και «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ».
Τι πρέπει να γνωρίζουν πολίτες και επαγγελματίες
Στο πλαίσιο της ψηφιοποίησης και του εκσυγχρονισμού του Κτηματολογίου όλες οι συναλλαγές με το Κτηματολόγιο πραγματοποιούνται αποκλειστικά ψηφιακά.
Πλέον οι πολίτες, επαγγελματίες, οι συμβολαιογράφοι και δικηγόροι μπορούν να επιτελέσουν συγκεκριμένες πράξεις όπως είναι:
- Η υποβολή συμβολαιογραφικών πράξεων (πλην ειδικών περιπτώσεων) μόνο ψηφιακά.
- Η ψηφιακή διαχείριση νομικών πράξεων από δικηγόρους (εγγραφή προσημείωσης, εξάλειψη εμπράγματων ασφαλειών).
- Η ηλεκτρονική υποβολή δικαστικών πράξεων μέσω δικαστικών επιμελητών.
- Οι αιτήσεις για διορθώσεις και πρόδηλα σφάλματα μόνο ψηφιακά.
- Η έρευνα στην κτηματολογική βάση αποκλειστικά μέσω διαδικτύου.
- Η έκδοση πιστοποιητικών και αντιγράφων 24/7 ψηφιακά.
- Το ηλεκτρονικό πρωτόκολλο (καμία φυσική κατάθεση εγγράφων).
Τέλος, υπενθυμίζεται ότι έχουν καταργηθεί τα μεγαρόσημα στις αιτήσεις και τα πιστοποιητικά ενώ οι πληρωμές γίνονται αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω e-banking και POS.
