Είχα ξεκινήσει να γράφω για το ρόλο της βλακείας και των βλακών στην κοινωνία και την πολιτική. Το έναυσμα μου το έδωσε η κλασική πραγματεία του Ρόμπερτ Μούζιλ «Περί Βλακείας». Κι εκεί που εύρισκα, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, συνάφειες με τα έργα και τις ημέρες των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, εμφανίστηκε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών για να δηλώσει, ευθαρσώς, ότι η διάλυση της μεσαίας τάξης είναι αποτέλεσμα συνειδητής πολιτικής επιλογής τους. Με τον τρόπο αυτόν, δήλωσε, προστάτευσαν τους φτωχούς και τους αναξιοπαθούντες.
Ενώπιον των αντιδράσεων των φτωχών που δεν είδαν στην καθημερινότητά τους την ευκρινή βελτίωση που ο πολιτικός ανήρ καθαρά διέγνωσε και του θορύβου που δημιουργήθηκε για την ξεδιαντροπιά της δήλωσης, παρενέβη ο κ. υπουργός για να βάλει τα πράγματα στη θέση τους. Η απάντησή του δεν διέφερε ουσιωδώς από εκείνη του κ. αναπληρωτή, αν και χάθηκε μέσα στο κρύο αστείο της σαρανταποδαρούσας.
Εκείνο το οποίο με ενόχλησε περισσότερο κι από την πρόδηλη ανοησία της ταξικής λιτότητας του κ. αναπληρωτή ήταν ο κομπασμός του κ. υπουργού. Ανέτρεξα στον Μούζιλ, ο οποίος ερμήνευσε καλύτερα από μένα τα συναισθήματά μου: «Όταν δεν είσαι απλώς βλαξ αλλά συμπεριφέρεσαι και αναλόγως, δηλαδή όταν διαπράττεις βλακείες, αυτό λέγεται ωμότητα».
Αλλά, πιο πολύ κι απ’ την ωμότητα, με ενόχλησε η καταφανής καθεστωτική λογική τους: Ότι, δηλαδή, αυτοί, οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, είναι οι μόνοι που γνωρίζουν. Με ενόχλησε ότι δεν εκδήλωσαν την παραμικρή αμφισβήτηση για την ορθότητα των αποφάσεών τους. Και ξέρετε, γιατί; Διότι μόνον αυτοί μπορεί να γνωρίζουν το συμφέρον των αναξιοπαθούντων και ν’ αποφασίζουν γι αυτούς. Κι’ εδώ, ο Μούζιλ έχει ακόμη μια, εύστοχη επισήμανση:
«Ένα ορισμένο κατώτερο στρώμα της μεσαίας τάξης του πνεύματος και της ηθικής, με έντονη την ανάγκη κομπασμού, αποθρασύνεται εντελώς μόλις βρεθεί κάτω από την προστασία του κόμματος, του έθνους, της αίρεσης ή του καλλιτεχνικού ρεύματος και του επιτραπεί να εκφράζεται ως Εμείς αντί Εγώ».
Οι ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ καταστρέφουν την μεσαία τάξη, ενώ κομπάζουν ότι συνέλεξαν το διπλάσιο πλεόνασμα σε σχέση μ’ εκείνο που είχε συμφωνηθεί. Ενώ, δηλαδή, το πλεόνασμα για την τριετία 2015-2018 είχε συμφωνηθεί στα 10.2 δις, με βάση τα στοιχεία της κυβέρνησης, προεξοφλείται η ύπαρξη ενός πολύ μεγαλύτερου, σχεδόν διπλάσιου, πλεονάσματος. Αυτό είναι, κατ’ αυτούς, το πειστήριο της επιτυχίας τους. Κόντρα στη λογική του μέσου ανθρώπου που συνθλίβεται από την πολιτική τους, αυτοί καμαρώνουν. «Πως, λοιπόν, μπορεί να διαμορφωθεί μια βλακεία, αντίθετη προς τη νόηση και τη σοφία;» διερωτάται, μαζί μ’ εμάς, ο Μούζιλ. Και απαντά: «Είναι η περίπτωση κατά την οποία στην ερώτηση «τι είναι δικαιοσύνη;» η απάντηση είναι «Όταν ο άλλος τιμωρείται»».
Νομίζω ότι το δικό μου το σχόλιο παρέλκει...
Παρ’ όλα αυτά, για όσους αμφιταλαντεύονται, ακόμη, στην κρίση τους για τις ικανότητες και τα έργα των κυβερνητικών, και αναζητούν μέσα από την σύγκρισή τους με τις χειρότερες πρακτικές των προηγούμενων να τους δώσουν ένα άλλοθι, ίσως τους βοηθήσει μια ακόμη επισήμανση του Μούζιλ: «Υπάρχουν κατά βάση, δύο διαφορετικά είδη βλακείας: Μια έντιμη και απλή βλακεία και μιαν άλλη, η οποία, κατά παράδοξο τρόπο, αποτελεί ακόμη και σημάδι ευφυίας. Η πρώτη έγκειται μάλλον σ’ ένα αδύνατο μυαλό, ενώ η δεύτερη μάλλον σ’ ένα μυαλό που μόνο σε σχέση με κάτι άλλο είναι αδύνατο- και, γι αυτό, αυτή η βλακεία είναι, κατά πολύ, πιο επικίνδυνη». Σ’ αυτούς εύχομαι καλή ανάγνωση…
