Χρόνια λιτότητας, μνημονίων, κοινωνικών και προσωπικών αναταραχών και μιας έκρυθμης πολιτικής κατάστασης. Ο λαός δοκιμάστηκε, φοβήθηκε, απογοητεύτηκε, ήλπισε, αντέδρασε, σώπασε, αναπτερώθηκε και απελπίστηκε. Πολλές εναλλαγές συναισθημάτων, παλμού και πολιτικών προσώπων. Πολλές σελίδες στα βιβλία ιστορίας θα γραφτούν για αυτή την περίοδο. Και άλλα τόσα δεν θα γραφτούν…
O λαός πιστεύει εύκολα. Και για έναν μαγικό λόγο η μνήμη διαγράφεται. Βέβαια θέλει να πιστεύει. Είναι η μόνη δίοδος που φέρνει φως στη ζωή του. Είναι το «λεφτά υπάρχουν», τα προγράμματα του Ζάππειου και της Θεσσαλονίκης και το «η ελπίδα έρχεται». Λέξεις «πολυβόλα» που χτυπούν τις πίο ευαίσθητες ανθρώπινες χορδές: αυτές της ανάγκης να ακούσουν αυτό που θέλουν και αυτό που χωρίς κόπο θα τους απελευθερώσει από τη βάναυση και κυνική πραγματικότητα που βλέπουν. Οι ζωγραφιές πάντα βοηθάνε…
Το θέμα όμως είναι ότι οι ζωγραφιές ξεθωριάζουν για να μην πω καταστρέφονται από την πρώτη βροχή του φθινοπώρου. Και εκεί μένει μετά μονάχα το πραγματικό τοπίο. Ίσως θα ήταν πίο σκόπιμο να επικεντρωθούμε σε αυτό το τοπίο και να προσπαθήσουμε να το βελτιώσουμε, παρά σε ζωγραφιές και φανταστικά τοπία. Μπορεί να θέλουμε να πιστεύουμε πώς η ζωγραφιά που είναι ο εύγλωττος και φωτοσκοτεινός πολιτικός λόγος μπορεί να γίνει κάποτε πραγματικότητα. Και όμως μπορεί μόνοπιάνοντας πινέλα και ζωγραφίζοντας όχι σε χαρτιά αλλά σε τοίχους και πλατείες.
Ο ορθολογισμός, η ευθυκρισία και η πολιτική ωριμότητα λείπανε από τους Έλληνες. Δεν έλειπε το θάρρος, η αξιοπρέπεια και η ελπίδα. Έλειπε η παραδοχή και η αποδοχή της τρέχουσας κατάστασης και δέσμευσης σε ένα πλάνο. Έλειπε η απεξάρτηση από ζωγραφιές και μακέτες και η αντιμετώπιση της ρεαλιστικής πραγματικότητας κατάματα. Και όσο λείπανε αυτά τυχοδιωκτικά οι πολιτικοί θριάμβευαν. Άλλωστε η δουλειά τους γίνονταν ευκολότερη. Οι ψηφοφόροι δεν ήταν προσεκτικοί εκτιμητές έργων τέχνης. Ήθελαν απλά ένα έργο τέχνης…
Από την έκρηξη της κρίσης της ευρωζώνης στα τέλη του 2009, η Ελλάδα έχει βυθιστεί σε βαθιά ύφεση. Τα μέτρα λιτότητας αύξησαν τους φόρους επί του εισοδήματος και της ιδιοκτησίας, οι φόροι επί των πωλήσεων αυξήθηκαν από 19% σε 23% και το αφορολόγητο όριο για το εισόδημα μειώθηκε σημαντικά. Όλοι οι τομείς του πληθυσμού υπέφεραν, ιδιαίτερα στη μεσαία τάξη. Οι ιδιοκτήτες σπιτιού είχαν ως στόχο μεγάλες αυξήσεις του φόρου ακίνητης περιουσίας, προκαλώντας πολλούς να χάσουν τα σπίτια τους. Οι μισθοί και οι συντάξεις του δημόσιου τομέα, μειώθηκαν σημαντικά, σε ορισμένες περιπτώσεις στο 50%. Η ελληνική κυβέρνηση καταργεί τους δύο επιπλέον μηνιαίους μισθούς που δίνονται κάθε χρόνο. Οι δημόσιες επενδύσεις μειώθηκαν και οι επιδοτήσεις για την τοπική αυτοδιοίκηση μειώθηκαν μαζί με τις δαπάνες για την εκπαίδευση, την υγεία και άλλα επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας. Η ανεργία, η οποία ανήλθε σε 9, 6% το 2009, αυξήθηκε σε 17, 9 το 2011 και 27, 5 το 2013.
Σε αυτές τις συνθήκες ο λαός ήθελε να δει κάτι πέρα από την πραγματικότητα. Δεν μπορούσε να αντέξει την πραγματικότητα. Εκείνοι που αμφισβήτησαν την ικανότητα του κράτους να εκπληρώσει το βασικό κοινωνικό συμβόλαιο δεν ήταν μόνο οι περιθωριοποιημένοι τομείς του πληθυσμού αλλά και η μεγάλη μεσαία τάξη, η οποία κατά τη δεκαετία του '80 οδήγησε την ανάπτυξη του δημόσιου τομέα και την ευημερία. Η αποσταθεροποίησή του από το «σύστημα» έδειξε τα ανεξερεύνητα βάθη της κρίσης και οδήγησε στην άνοδο των αντιτιθέμενων κομμάτων του δεξιού και του αριστερού χώρου.
Είμαστε πιο ώριμοι; Μπορούμε ποια να δούμε κατάματα την αλήθεια; Θα συνεχίσουμε να παρασυρόμαστε από κίβδηλες ελπίδες; Την ελπίδα την δημιουργείς με το λογισμό και το όνειρο. Σίγουρα όχι με ανεδαφικά slogan και υποσχέσεις που τέρπουν συναισθηματικά αλλά δημιουργούν χειρότερη πείνα αργότερα. Η έξοδος από τα μνημόνια πρέπει να αναλυθεί από τους πολίτες με ρεαλιστικούς παρονομαστές και όχι με αυτό που χρειάζονται και σίγουρα θα βρεθούν κάποιοι να τους το πουλήσουν…
