Μία νέα εξέταση που μπορεί να αλλάξει τις ζωές των ανθρώπων με Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣκΠ), η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα φαρμάκων που χορηγούνται εδώ και χρόνια στη χώρα μας και ό,τι νεότερο υπάρχει στη διαχείριση της νόσου, ανακοινώθηκε πρόσφατα στο 34ο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας για την Αντιμετώπιση και Έρευνα της ΣκΠ (ECTRIMS) στο Βερολίνο.
Νέα εξέταση θα προβλέπει την εξέλιξη της νόσου
Ο τρόπος και ο χρόνος που εξελίσσεται η νόσος και τα συμπτώματα που εκδηλώνει ο κάθε ασθενής είναι διαφορετικά. Αυτός είναι και ο λόγος που τα άτομα με ΣκΠ δίνουν ιδιαίτερη σημασία ακόμη και σε συμπτώματα που μπορεί να φαίνονται «αθώα». Επιπλέον, επειδή συχνά πριν εκδηλωθούν συμπτώματα εμφανίζονται βλάβες στον εγκέφαλο που φαίνονται στην MRI (μαγνητική τομογραφία), είναι σημαντική τουλάχιστον μία απεικονιστική εξέταση εγκεφάλου κάθε χρόνο. Μία νέα αιματολογική εξέταση όμως δίνει πολύ νωρίτερα το στίγμα της νόσου και οι γιατροί μπορούν να σταματήσουν νωρίτερα την εξέλιξή της.
Προσυμπτωματικός έλεγχος
Σύμφωνα όμως με όσα ανακοινώθηκαν στο ECTRIMS, αυτό πρόκειται να αλλάξει τα επόμενα χρόνια, με την εισαγωγή μίας απλής αιματολογικής εξέτασης, η οποία θα αποκαλύπτει πολύ πριν εκδηλωθούν τα συμπτώματα ή οι βλάβες στον εγκέφαλο, εάν η νόσος εξελίσσεται σιωπηλά και σε κυτταρικό επίπεδο.
Η νέα εξέταση καταμετρά τα νευροϊνίδια στον ορό του αίματος, δηλαδή πρωτεΐνες που απελευθερώνονται από τον οργανισμό και δείχνουν τη δραστηριότητα της νόσου. Όσο χαμηλότερα είναι τα νευροϊνίδια (απελευθερώνονται από τα νεύρα που διαλύονται), τόσο καλύτερη είναι και η πρόγνωση της νόσου. Άρα ο ασθενής είναι καλά ρυθμισμένος. Όταν όμως αυξηθούν, σημαίνει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη η διαδικασία απομυελίνωσης (υπεύθυνη για την εκφύλιση), άρα ο ασθενής θα πρέπει να αλλάξει φάρμακα, ίσως και συνήθειες στον τρόπο ζωής του. Και το ότι υπάρχουν σήμερα περισσότερα από 13 φάρμακα στη διάθεση των ασθενών, είναι ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα. Αυτό θα συμβάλει στη μείωση των συμπτωμάτων αναπηρίας και φυσικά στην καθυστέρηση της έκπτωσης των γνωσιακών λειτουργικών.
Για να καθιερωθεί η εξέταση στην κλινική πράξη και να μεταβληθεί οριστικά η στρατηγικής διαχείρισης της νόσου, θα πρέπει να στηθεί μία μεγάλη έρευνα από την οποία θα προκύψει ότι ισχύει αυτό που φάνηκε σε αναδρομική μελέτη που έγινε σε 1.000 άτομα. Η εξέταση αναμένεται να γίνει το βασικό εργαλείο, πόσο μάλλον όταν μετά από χρόνια επιστήμονες ανακαλύπτουν προβλήματα που μπορούν να προκύψουν με τις μέχρι σήμερα έγκυρες μαγνητικές τομογραφίες.
Προβλήματα με τις MRI
Σύμφωνα με όσα ανέφεραν ειδικοί στο συνέδριο, έχουν διαπιστωθεί προβλήματα στις MRI, καθώς η εικόνα ενός ασθενούς μπορεί να έχει διαφορετικά αποτελέσματα από τον έναν στον άλλο μαγνητικό τομογράφο. Και είναι φυσιολογικό, καθώς κάποιοι μαγνητικοί τομογράφοι έχουν 1,5 τέσλα, κάποιοι άλλοι 3 τέσλα και είναι αναμενόμενο να έχουν διαφορετική ανάλυση και να δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα.
Μπορεί για παράδειγμα ένας ασθενής να κάνει μία χρονιά εξέταση στον πρώτο μαγνητικό και να φανεί καθαρή. Και την επόμενη χρονιά να κάνει εξέταση στον δεύτερο μαγνητικό και επειδή είναι πιο αναλυτικός να φανούν εστίες στον εγκέφαλο. Εκεί, ο γιατρός θα διαγνώσει εξέλιξη ή δραστηριότητα της νόσου, κάτι που μπορεί όμως να μην ισχύει, αφού μπορεί να προϋπήρχε μία κατάσταση που δεν επιδεινώθηκε, αλλά φάνηκε στη δεύτερη μαγνητική, λόγω της καλύτερης λεπτομέρειας του μηχανήματος. Άρα, οι ειδικοί προτείνουν οι ασθενείς να κάνουν μαγνητικές τομογραφίες σταθερά στο ίδιο μηχάνημα κάθε χρόνο. Αυτό θα είναι πιο σωστό για τη ρύθμιση της νόσου και τη χορήγηση των πιο κατάλληλων θεραπευτικών σχημάτων.
Νέες εξελίξεις στις θεραπείες
Νέα δεδομένα από υπάρχουσες θεραπείες παρουσιάστηκαν από τη μελέτη Endorse, στο πλαίσιο της οποίας καταγράφηκε μείωση των υποτροπών και της εξέλιξης της αναπηρίας σε νεοδιαγνωσμένους ασθενείς, οι οποίοι για εννέα συνεχόμενα χρόνια λάμβαναν μόνο φουμαρικό διμεθυλεστέρα (κυκλοφορεί στην Ελλάδα από το 2013) και τα ποσοστά υποτροπής παρέμεινα χαμηλά. Σημαντικό είναι επίσης ότι το 90% των ατόμων που λάμβαναν τη θεραπεία διατήρησαν σταθερή την ικανότητα βάδισής τους.
Ανάλυση από το Πρόγραμμα Παρατήρησης Ασθενών Tysabri, που βασίζεται στη λεπτομερή παρατήρηση ασθενών και την εξέλιξη της νόσου, ενισχύει τα δεδομένα για μακροπρόθεσμη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα της ναταλιζουμάμπης για χρονικό διάστημα 10 ετών. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν ασθενείς με ελάχιστη ή ήπια αναπηρία.Η ναταλιζουμάμπη κυκλοφορεί από το 2007 στην Ελλάδα, και έχει πολύ καλά χαρακτηρισμένο προφίλ ασφαλείας.
«Η Biogen παραμένει πιστή στην παγκόσμια έρευνα που διεξάγει για την αντιμετώπισης της ΣΚΠ και κάνει σημαντικές προσπάθειες για την κατανόηση της νόσου, ειδικά σε ό,τι αφορά τις πτυχές που έχουν σημαντική βαρύτητα για τους ασθενείς», εξηγεί ο Michael Ehlers, αντιπρόεδρος του τμήματος έρευνας και ανάπτυξης της Biogen.
