Σημαντική υστέρηση κατέγραψαν τα φορολογικά έσοδα στο επτάμηνο 2020 με τον κορονοϊό να πλήττει την οικονομική δραστηριότητα και κυρίως τα έσοδα από έμμεσους φόρους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου - Ιουλίου 2020, το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 7,463 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1,166 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 1,763 δισ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2019. Στο ίδιο διάστημα παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 10,9 δισ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 2,086 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2020 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020.
Τα έσοδα
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 23,841 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 4,231 δισ. ευρώή 15,1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020, γεγονός που οφείλεται κυρίως στη μείωση της οικονομικής δραστηριότητας λόγω της υγειονομικής κρίσης, καθώς και στην επίπτωση από τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή της. Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 26,676 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,743 δισ. ευρώ ή 12,3% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 22,627 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 3,621 δισ. ευρώ ή 13,8% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2020.
Ειδικότερα, την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2020, μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 308 εκατ. ευρώ ή 26,4%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 26 εκατ. ευρώ ή 7,1%,
γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 1,4 δισ. ευρώ ή 15,8 %,
δ) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 248 εκατ. ευρώ ή 10,0%,
ε) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 87 εκατ. ευρώ ή 7,0%,
στ) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 99 εκατ. ευρώ ή 27,2%,
ζ) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 33 εκατ. ευρώ ή 20,0%,
η) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 57 εκατ. ευρώ ή 21,1%,
θ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 57 εκατ. ευρώ ή 31,8%,
ι) Λοιποί φόροι επί συγκεκριμένων υπηρεσιών κατά 187 εκατ. ευρώ ή 18,1%,
ια) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 17 εκατ. ευρώ ή 37,8%,
ιβ) Φόροι και δασμοί επί εισαγωγών κατά 36 εκατ. ευρώ ή 19,7%,
ιγ) Τακτικοί φόροι ακίνητης περιουσίας κατά 74 εκατ. ευρώ ή 12,4%, εκ των οποίων : ΕΝΦΙΑ κατά 65 εκατ. ευρώ ή 11,6%,
ιδ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 34 εκατ. ευρώ ή 4,5%,
ιε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 887 εκατ. ευρώ ή 14,1%,
ιστ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 11 εκατ. ευρώ ή 1,6%,
ιζ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 60 εκατ. ευρώ ή 9,2%,
ιη) Φόροι κεφαλαίου κατά 55 εκατ. ευρώ ή 36,4%,
ιθ) Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών κατά 118 εκατ. ευρώ ή 29,2%,
κ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 41 εκατ. ευρώ ή 4,0%,
κα) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 314 εκατ. ευρώ ή 98,8%.
Αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 57 εκατ. ευρώ ή 7,3%,
β) Μεταβιβάσεις κατά 351 εκατ. ευρώ ή 14,7%, στο οποίο περιλαμβάνεται ποσό ύψους 644 εκατ. ευρώ, που εισπράχθηκε το μήνα Ιούλιο 2020 από ANFAs, το οποίο δεν είχε προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό έτους 2020.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2,835 δισ. ευρώ, αυξημένες κατά 488 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.347 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 1,684 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 523 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι δαπάνες
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2020 ανήλθαν στα 34,757 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 4,599 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (30,158 δισ. ευρώ). Οι κυριότερες αιτίες της εμφανιζόμενης απόκλισης είναι:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών και επιστημόνων) ύψους περίπου 1,118 δισ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η δαπάνη ενίσχυσης επιχειρήσεων με την μορφή επιστρεπτέας προκαταβολής ύψους περίπου 864 εκατ. ευρώ , η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Οικονομικών (κατηγορία μεταβιβάσεων),
γ) η δαπάνη έκτακτης επιχορήγησης προς τον ΕΦΚΑ και τον ΕΟΠΥΥ για την κάλυψη υστέρησης εσόδων από τις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές λόγω της πανδημίας, ύψους 262 και 263 εκατ. ευρώ αντίστοιχα,
δ) οι αυξημένες εκροές του ΠΔΕ κατά 2,293 δισ. ευρώ, κυρίως λόγω των δαπανών για την αποζημίωση ειδικού σκοπού επιχειρήσεων και αυτοαπασχολούμενων, για την επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, για το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής επιχειρήσεων και για την σύσταση ταμείου εγγυοδοσίας επιχειρήσεων λόγω της πανδημίας του COVID-19 και
ε) οι αυξημένες πληρωμές για τόκους κατά 207 εκατ. ευρώ.
Με αντίρροπο χαρακτήρα κινήθηκε η υποεκτέλεση σε άλλες μείζονες κατηγορίες δαπανών, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν με ανάλωση μέρους του αποθεματικού.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου - Ιουλίου 2020 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019 κατά 4,300 δισ. ευρώ με τη μεγαλύτερη αύξηση στο σκέλος του ΠΔΕ, το οποίο παρουσίασε αυξημένη δαπάνη κατά 3.122 εκατ. ευρώ, σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, κυρίως λόγω των προαναφερόμενων αιτιών.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιουλίου 2020 ανήλθαν στα 6,530 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 1,896 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω της εφαρμογής των μέτρων για την αντιμετώπιση της πανδημίας του COVID-19.
